921995(e)ko otsaila
Erreportajeak
Taxola: naturaren bi aurpegien adibide
1971. urteaz gero ezaguna den minbiziaren sendagai honetan itxaropen handia dago. Haginetik lortu arren, sintesi kimikoari esker merkatuan aurki eduki …
Burdinbidearen Euskal Museoa
Euskal Herriko Historian zehar trenez txango bat proposatzen dizuegu. Burdinbidearen Euskal Museoak bere ateak propio zabaldu zizkigun astelehen arratsalde hartan …
Garatxoak
Garatxorik gehientsuenak onberak dira berez eta denborarekin desagertu egiten dira, baina behin edo behin molestoak edota antiestetikoak gerta daitezke duten …
Gezurti, sofistikatua, Ophrys orkideoa
FITXA TEKNIKOA Ophrys orkideoa
Hontza zuria, familiaren planifikatzaile zuhurra
FITXA TEKNIKOA Hontza zuria
Euskal Herriko kostaldea
Lan honekin Euskal Herriko itsasbazterra ekologikoki aztertzearren prestatutako artikulu-sortari hasiera emango diogu. Bertan, orain arte gertatu ez den moduan, kostaldea …
DeskArtesen logika
Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Telefonoz dei egin zigutenean hura zer izango ote zen galdegin genion elkarri. Diseinurako balio eta punta-puntakoa ei zen programa baten …
Poliomielitisa: desagertarazi nahi den eritasuna
170 urte lehenago aurkitutako txerto bati esker Osasunerako Munduko Erakundearen (OMEren) gidaritzapean eta nazioarteko lankidetzari esker baztanga eta nafarreria 11 …
Iragazkiak
Argi-izpien sortatik zenbait erradiazio zurgatu edo kendu eta argiaren kalitatea aldarazten duen pantaila da iragazkia. Beirazkoak, plastikozkoak zein gelatinazkoak izan …
Kultura zientifiko unibertsalerantz
Harrigarria da, teknikaren eta zientziaren aurrerapenek gizakia egoera pribilegiatuan ipini duten hogeigarren mendearen azkenaldi honetan, gizarteak oro har astronomiaz, eta …
Erremintetarako zeramiko eta zermet direlakoen diseinu mikroegiturala
Euskal Herriko makina-erremintaren industri arloa tradizio handikoa dela eta, sektore honetan, I+G ikuspuntutik, gertatzen ari denari adi egotea komeni da. …
Fotografia agertu aurretik
Gaur egun nork ez du bere patrikan argazkiren bat, bedi bere maitearena, bere seme alabena edo gutxienez karnetekoa? Eta zer …
Albisteak
Marra itsasoan
Lurraren inguruan, 230 km-ko altueran, biraka dabilen Atlantis sateliteak ondoan azaltzen den argazkia atera zion Ozeano Barean ekuatorearen inguruko zonaldeari.
Espermatozoideek laguntza behar dute
Espermatozoideak igerilariak dira, baina Falopioren tronpetara heltzeko muskulu uzkurduren bidezko bultzada behar dute. Ikerlari kanadiarren arabera, aipatu bultzada eza izan …
Gela egin aurretiko musika
Ez dagoen leku batean musika edo soinuak entzutea laster baino lehen proposatuko zaie arkitektuei. Teknika berriaren helburua, eraiki beharreko gelaren …
110. elementua
1994.go azaroaren 9an 16 h 39 min-etan, Alemaniako Darmstadt hirian Peter Armbruster eta bere taldeak hamar urte ikertzen aritu ondoren …
Kamen, 2.800 urteko gaztea
Lyon-go medikuntza-fakultateko anatomi fakultatean, Eric Voglio kirurgilariak momia baten barnean zilioskopio batekin higitzea lortu du lehen aldiz.
RUDOLF DIESEL
Asmatzaile alemaniar hau Parisen jaio zen 1858. urteko martxoaren 18an. Ikasketak Frantzian eta Alemanian egin zituen. Oso ikasle ona izan …
Zientzia zabalduz
Gaur egun zientziak duen garrantzia ez du inork zalantzan jartzen. Garai batean zientziaren aurrerapenak pertsona konkretu batzuen laguntzan eta lanean …
Alzheimerraren genea
Alzheimer-en gaixotasuna duten pazienteek gaixotasuna beren baitan zein abiaduraz garatuko den aurrikusteko modua izango dute laster.
Kaltegabeko bakterioa!
Gaixotasun artritikoen talde berezi baten jatorria urdailean bizi den bakterio kaltegabeetako bat izan daiteke, Texasko unibertsitateko ikerlari batzuen iritzian.
Otzi artritisak jota
1991ean Tirolean aurkitu zen 5.000 urteko giza momiaren osasun-egoera ez zen oso ona elurrak estali zuenean. Otzi-ren momifikatutako gorputza X …
Medikuntzako ikasleen kezka
Arestian medikuntzako ikasleak gure herrietako kaleetan ohi baino maizago ikusi ditugu. Bata zuriz jantzita, tentsioa hartzen, korrika egiten edota firmen …
Eboluzioa eta suntsipenak loturik ote?
Ikuspuntu darwindarretik begiratuta, lehia eboluziorako baldintza beharrezkoa ezezik suntsipenen kausa nagusia ere bada. Darwinek honela azaltzen zuen eboluzioa: “Espezie berri …
Biodibertsitate-hitzarmena perlesiak jota
Rio de Janeiroko Gailurraren ondorio distiratsuetako bat, Biodibertsitate-hitzarmena hain justu, noraezean dabil, Hitzarmenaren 133 sinatzaileek 1994ko abenduaren hasieran Bahametan Hitzarmenaren …
Indonesiaren "oparia"
1993an Indonesiako gobernuak DDTa erabiltzea debekatu zuen. Alabaina etxerako nahi ez duena, auzokoari eman dio. Izan ere, 100 tona DDT …
San Paulo garbituz
Frantziaren menpeko San Paulo irla Ozeano Barean dago eta zortzi kilometro karratuko azalera du. Jatorrizko fauna eta landaredia berreskuratzeko plan …
Marrazo zuria
Steven Spielberg-en Marrazoa (Jaws) filme ezagunak marrazo zuri handiaren nortasunaren alderdi bakar bat baino ez zuen erakutsi; erasotzaile odoltsuarena, alegia. …
Motorerik txikiena
7mm-ko luzera eta 2 mm-ko diametroa ditu inoiz fabrikatutako motore elektromagnetikorik txikienak. Frantziako Erloju-industriaren zentru teknikoak diseinatu eta MMT deituriko …
Mantxako tunelaren argia
50 kilometro baino luzeagoa den Mantxako tunelaren zerbitzu-tunelean (erdikoan) sistema elektrikoak eta segurtasunezkoak daude. Galeria honetan 2,5 m-ko altueran 9 …
Gaueko laserra
EEBBetan airearen poluzioa neurtzeko beste sistema bat asmatu dute. Argazkian azaltzen den kamioiak laser berezi bat darama; lidar izenekoa, hain …
Asteroideen meatzaritza
Lurraren inguruko asteroideek (LIA) burdina, nikela, kobaltoa eta platinoaren familiako metalak dituztela jakina da aspalditik. Gainera, Lurrean aurki daitekeen edozein …
Karbono-14a
Karbono-14 isotopo erradioaktiboa detektatu berri dute espazioan lehen aldiz.
Erreferentzia egokia?
Lyra (Bandera euskaldunontzat) konstelazioko Vega izarra (Begiurdina euskaldunontzat) estandar moduan hartu dute astronomoek aspalditik. Beste izarren ezaugarriak kalibratzeko baliatu dute.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
