Migrainak zein mekanismoren bidez sortzen diren identifikatu dute

Frantziako Zientzia Ikerketarako Zentroko ikertzaileek migrainak sortzearen arrazoietako bat aurkitu dute: proteina baten mutazioan dago gakoa. Neuronen jarduera elektrikoa inhibitzeko gaitasuna du berez proteinak, baina, mutazioz, gaitasuna galdu eta, ondorioz, hiperestimulazioa sortzen da neurona sentsorialetan ...

Fluoxetina antidepresiboaren eragina, hurrengo belaunaldietan ere bai

Fluoxetina sendagaia Prozac izenez merkaturatu zen lehen aldiz, eta oso erabilia da depresioa tratatzeko, baita haurdunetan ere. Orain, Otawako Unibertsitateko ikertzaileek haren eragina hobeto ezagutu behar dela ohartarazi dute, zebra-arrainetan egindako esperimentuetan frogatu baitute botikaren ...

Igel ar hiritarrak basatiak baino erakargarriagoak dira emeentzat

Ingurune hiritarretan bizi diren tungara igel arrak basoetan bizi direnak baino erakargarriagoak dira emeentzat, korroka konplexuagoak dituztelako. Nature Ecology & Evolution aldizkarian eman dute horren berri.

Ikertzaileek Panamako Kanalaren inguruko igel basatien eta hiritarren korrokak grabatu ...

Unibertso goiztiarreko materiaz osatutako tantatxoak sortu dituzte

Big Banga gertatu eta berehala sortutako lehenengo materia ultraberoaz osatutako tantatxoak sortu ditu ikertzaile-talde batek. Hain zuzen, quark-gluoi plasmaren antzeko egoera likido bat lortu dute, ustez Big Bangaren osteko lehenengo mikrosegundoetan unibertsoa bete zuenaren antzekoa ...

Ozeanoetako nanoplastikoak ordu gutxian metatzen dira bizidun urtarren organoetan

Ozeano kutsatuetako baldintzak imitatuta, nanoplastikoak organismo urtarretan zer abiaduran metatzen diren aztertu dute Plymouth-eko Unibertsitatean. Bieirak erabili dituzte proba egiteko, eta emaitzek erakutsi dute ordu gutxi batzuk nahikoa direla nanopoliestireno-partikulak xurgatu eta bizidunen organo nagusi ...

“Espero dut grafenoaren aplikazioak merkatuan egotea gizarteak interesa galdu aurretik”

Material bidimentsionalen aroa iritsi da teknologian. Grafenoa izan zen aurkitzen lehenengoa, baina horrek mundu berri baterako ateak ireki besterik ez zuen egin. Zenbat aplikazio harrigarri irudikatuko ote zituzten zientzialariek eta ingeniariek orduz geroztik! Amets horien ...

Gure bazterretako fosilak

Lanbroak ezkutatutako bazterrak maite ditu poetak. Lurpean ezkutatutako fosilak, paleontologoak. Eta gainerakook ere maiteko genituzke, agian, hobeto ezagutuko bagenitu, agian, kontatzen diguten istorioa ezagutuko bagenu; orduan hasiko baikinateke ezkutukoa, duela milaka eta milioika urteko bazter ...

1918ko pandemia: ehun urteko itzala, lausoagoa gaur

Duela 13 urte, ikertzaile-talde batek Influenzavirus bat berpiztu zuen; zehazki, 1918ko gripe-pandemia eragin zuena. Batzuek bioterrorismoaren mamua haizatu zuten arren, helburua guztiz zientifikoa zen, noski: birusaren ahalmen hilgarriaren sekretua argitu nahi zuten, berriro halakoren bat ...

Ada Lovelace, ordenagailuen eta adimen artifizialaren aitzindari

Ordenagailuen eta adimen artifizialaren garapena II. Mundu Gerraren inguruan hasi zen, Alan Turingenen eta beste batzuen eskutik. Alabaina, ehun urte lehenago, konputagailuen, programazioaren eta adimen artifizialaren lehen harriak jarri zituzten Charles Babbagek eta Ada Lovelacek ...

Eskuragarri dago MODELA, itzultzaile automatiko adimenduna

Aurkeztu berri da orain arteko euskarazko itzultzaile automatikorik onena: MODELA. Azken belaunaldiko teknologia adimenduna du oinarri, eta tresna azkarra eta erabilerraza da. Elhuyarren eta Zientziako, Teknologiako eta Berrikuntzako Euskal Sareko beste  zenbait agenteren arteko elkarlanari ...

“Ikerketa gehienak arretan egiten dira; pentsa zer hutsune dagoen zientzian”

Erizaintza ikasten ari zela, pazienteekin lana egitea zen Ainitze Labaka Etxeberriaren asmoa. Orduan, ez zuen imajinatu ere egiten laborategi batean egingo zuenik lana, zertan eta ikertzen. Alabaina, ikasketen amaiera krisi-garaiarekin bat egin zuen, eta ez ...

Ikerketa eta berrikuntza arduratsua

Zientzia Irekiaren eta RRIaren inguruko jardunaldiak antolatu ditu Elhuyarrek udazken honetan, eta han izandako bi ikertzaileren hausnarketak jaso ditugu. Zientzia ulertzeko modu honetan aurrera egiteko beharrezkoak diren urratsak identifikatu dituzte.

Konposite magnetoelektrikoetan oinarritutako energia-metagailu berriak

Gaur egungo gizarteak eskatzen du energia-kontsumo baxuko dispositibo gero eta txikiago eta erabilgarriagoak erabiltzea. Konposite magnetoelektrikoak, zeinak gai baitira eremu magnetiko baten pean tentsio elektrikoa induzitzeko, erabil daitezke kontsumo baxuko sistema berriak elikatzeko, propietate magnetiko ...

Zenbakien hizkuntza

Zientziak eta letrak. Zenbakiak eta hitzak. Bi mundu bereizi balira bezala aurkeztu izan zaizkigu ia beti. Elkarrekin dantza egin nahi ez duten izaki isolatu gisa. Hala eta guztiz ere, gure garunek badakite bai zenbakiak bai ...

Fosil kosmikoak

Unibertsoa misterioz beteriko gunea da, eta, agian, horregatik liluratzen gaitu hainbeste. Mendeetan sakontasun eta ekinbide handienez aztertu izan den arren, oraindik bada fisikarion galdera eta buruhauste garrantzitsuenetariko batzuen sortzaile. Izan ere, bide luzea gelditzen zaigu ...

Karl von Frisch erleekin dantzan

Munich, 1941aren hasiera. Unibertsitatetik zetorren gutun hura ikusi orduko, susmo txarra hartu zion. “...alde egitera behartzen zaitugu, 1937ko legearen arabera, ez baitituzu irakasle izateko baldintzak betetzen”. Lehenago ere ohartarazpenak jasoa zen, bere laborategian judu gehiegi ...

Jon Zarate Sesma: “Zientziarako grina kutsatu zigun irakasleak eragin handia izan du nigan”

Lekeition jaioa, 1979an. Farmazian doktorea da, eta Farmazia eta Elikagaien Zientziak saileko irakasle agregatua. 2011tik 2014ra Ekaia EHUko Zientzia eta Teknologiako euskarazko aldizkariaren zuzendari izan zen, eta, geroztik, EHUko Euskara errektoreordea da. Ikerketan, terapia genikorako ...

“Dirdai berezia daukazu gaur”

Zeruko gasezko bola erraldoi batzuek, argi-bonbillek, Hollywoodeko izarrek eta maiteminduen begiek, akaso... Horiek guztiek dir-dir egiten dute. Izan ere, edozerk egiten du dir-dir. Askotan entzun izan dugu “dirdai berezia daukazu gaur, zer gertatzen zaizu?”. Ikusiko ...

"Oso garrantzitsua iruditzen zait ikuspegi orokorrari oinarrizko zientzia gehitzea"

Irati Rodilla Ojeda Fisioterapian graduatu zen, baina, lanean ari den arren, ez dabil pazienteak tratatzen, Farmakologian doktoretza egiten baizik. Dioenez, aurretik ikasitakoaren erabat osagarria da orain egiten ari dena, minaren aurka erabiltzen diren opioideen eraginkortasuna ...

"Egiptora joan nintzen lehen aldian, negar egin nuen, hunkituta"

Zientzia-gaiak gutxitan iristen dira komunikabide orokorretara. Badira salbuespenak, ordea, eta horietako bat izan da Amaia Arranz Otaeguiren azken ikerketa: gaur egun Jordania den eremuan, duela 14.000 urte talo-itxurako ogia egiten zutela frogatu dute.  

Arranz ...