Garunaren zahartzearen kontra ariketa fisikoak dakartzan onuren gakoa proteina batean egon liteke

Orain arte gutxi ikertu izan den proteina hepatiko batean egon daiteke garunaren zahartzearen kontra ariketa fisikoak dakartzan onuren gakoa, Science aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera: arratoietan egindako probetan oinarritua, ikertzaile talde batek ondorioztatu du gibelean ...

Errepideek hegaztien bioaniztasunean duten eraginaz ohartarazi dute

Erresuma Batuko errepide-sareak hegaztien bioaniztasunean nola eragiten duen zenbatetsi du ikertzaile-talde batek. Nature Communications aldizkarian argitaratutako ikerketa batean azaldu dutenez, herrialde horretako errepideen inguruan bereziki ohikoak diren hegazti-espezieak biltzen dira. Herrialdean ezohikoagoak diren espeziak, berriz ...

Urpean zeuden arkeologia-aztarnategiak azaleratu dituzte Australian

Aurrenekoz, kultura aborigenei lotutako arkeologia-aztarnategiak azaleratu dituzte Australiako uretan. Uhartearen iparraldean egin dute aurkikuntza, Murujuga eskualdeko kostaren aurrean.

Bertako bi aztarnategitan 2017-2019 artean egindako hainbat kanpainatan, gutxienez duela 7.000 urtekoak diren 270 objektu arkeologiko ...

Nanopartikula metaliko kiralak egiteko teknika bat garatu dute CIC biomaGUNEn

Urrezko nanopartikula kiralak sortu dituzte CIC biomaGUNEn, nanozilindroen gainean urre-atomoak jalkiz. Metodoa sinplea da, beste metal batzuekin ere erabil daiteke, eta, ikertzaileek azpimarratu dutenez, ezin konta ahala aplikazio-aukera zabaltzen ditu, besteak beste, optikan, katalisian, detekzio ...

Izar masibo baten desagerpenak astrofisikarien arreta piztu du

Galaxia nano batean dagoen izar masibo ezegonkor bat desagertu dela konturatu dira Europako Behatoki Australeko (ESO) astrofisikariak, eta horrek orain arte ezagutzen ez den fenomeno baten adierazle izan daitekeen susmoa piztu du. Monthly Notices of ...

COVID-19an aditu emakumezkoen hutsunea salatu du BMJ aldizkariak

Denok galtzen dugu emakume adituen iritziak ez direnean entzuten; hori dio British Medical Journal aldizkariaren Genero Dibertsitatearen Taldeak. Haren esanean, COVID-19ak agerian jarri du gizartean dagoen genero-bereizkeria, eta medikuntza eta akademia ez dira salbuespenak. 

Taldeak ...

Hazkunde ekonomikoa jarri dute ingurumen-arazoen abiapuntuan

Gehiegizko kontsumoa eta kapitalismoan oinarritutako aberastasuna dira ingurumen-arazoak abiatzen dituzten faktore nagusiak, ikertzaile-talde batek Nature Communications aldizkarian argitaratutako berrikuspen-artikulu baten arabera.

Zientzialari hauek adierazi dutenez, klima, bioaniztasuna eta elikadura izan dira ingurumen-arazoei buruzko ikerkete

Garuneko beste zelula batzuk neurona bilakatzeko teknika berri bat

Garuneko beste zelula batzuk neurona funtzional bilakatzea lortu dute saguetan eta giza zelula isolatuetan, pauso bakarreko teknika berri bat erabiliz. Parkinsonaren sagu ereduetan gaitzaren sintomak leheneratzea lortu dute teknika horrekin, eta ikertzaileek uste dute gaixotasun ...

Zuhaitzak landatuta ez da beti lortzen karbono gehiago finkatzea

Zuhaitzak landatzea da klima aldaketari aurre egiteko askotan mahai gainean jartzen den proposamenetako bat, basoek karbono-hobi gisa funtzionatzen dutelako, atmosferan dagoen karbonoa finkatuz. Baina zuhaitz-landaketen eragin hori kalkulatzeko orain arte erabili izan diren irizpideak okerrak ...

Elgorria uste baino askoz lehenagokoa da, birusaren genomatik kalkulatu dutenez

Elgorriaren birusa K.a. lehen milurtekoan agertu zela kalkulatu dute, garai desberdinetako birusen genomak aztertuta. Uste zena bainoa askoz lehenago litzateke hori, eta bat egiten du Eurasian eta Asiako hegoaldean eta ekialdean asentamendu handiak sortu ...

Materia ilunaren barrenak arakatuz

Gaur egun, unibertsoa osatzen duten osagaien % 5 besterik ez da ezagutzen, materia arrunta deritzona. Unibertsoaren osagai misteriotsuen % 27 materia da eta beste % 68, berriz, energia; osagai horiei materia ilun eta energia ilun   esaten zaie. Osagai ...

THC fitokannabinoidea: ugalketa-tekniken laguntza behar duten emakumeen aliatua?

Mendebaldeko gizarteetan, urtetik urtera handituz doa lagunduriko ugalketa-tekniken beharra dutenen kopurua, bai ugalkortasunarekin lotutako arazoak emendatu direlako, baita familia-ereduak aldatu direlako ere. Lagunduriko ugalketa-tekniken artean, gutxi erabiltzen da oraindik obozitoak in vitro heltzeko teknika (IVM ...

“Frogatuta dago dibertsitateak zientzia hobea egitea dakarrela”

Aitzol García Etxarrik fisikan doktoreak fotonikan ikertzen du DIPC zentroan. Unibertsitatean, ordea, ez zuen fisika aukeratu, ingeniaritza baizik. "Batxilergoan, beldurra nion zientzialari izateari, oso zaila iruditzen baizitzaidan. Fisikako irakasleak, gurasoek eta ingurukoek esaten zidaten ...

“Nire ustez, garrantzitsua da gizartea zientzia-gaietan jantzita egotea”

Simone Eizagirre Barkerek Cambridgen egon beharko luke, doktoretza egiteko presatzen, baina COVID-19a dela eta hartutako neurriek Errenterian geratzera behartu dute. Etxealdiak une egokian harrapatu du, dena den, eta ez du dena bertan behera utzi beharrik ...

Mikroplastikoak eta osasuna

Gure gizartearen asmakizunik onenetakoa da plastikoa. Arina, malgua eta oso merkea. Hala, ia edozer sortzeko zein biltzeko materialik egokiena da. Milaka milioi tona plastiko sortu ditugu jada… eta horietatik % 75 hondakin bihurtu dira. Hortaz, plastikoaren ...

Percival Lowell: kanalak Marten

Lowell zoratzen zegoen. Azkenean, hilabeteetako etsipenaren ondoren, teleskopioan begia jarrita orduak eta orduak eman ondoren, lortu zuten ikusi nahi zutena ikustea: Marteren gainazala kanal erraldoiez betea zegoen. Eta Lowellek oso argi zuen: kanal haiek ez ...

“Zientzialariok oso baikorrak gara, pentsatzen baitugu erantzunak aurkitzea posiblea dela beti”

Fernando P. Cossío Mora San Martín de Villafufren (Kantabria) jaioa da, 1960an. Kimika Organikoko katedraduna da, eta Kimika Bioorganikoaren eta Modelizazio Molekularraren ikerketa-taldearen burua EHUn. Horrez gain, 2009tik, Ikerbasqueko zuzendari zientifikoa ere bada ...

Baterietako polimero-elektrolitoak anioi-ehizan

Zer pasatuko litzateke bateria batek kargatzeko erabilitako energiaren zati bat soilik gorde ahal izango balu? Edo gordetzen duen energiaren zati txiki bat soilik pasatu ahal izango balitzaio gailu mugikorrari? Bateriaren barneko albo-erreakzioek zerikusi handia dute ...

Eukalipto-landaketak Urumea ibaian

Idatzi honen bidez, Biodibertsitatearen Nazioarteko Eguna ospatzen den honetan, gure ardura eta ezinegona adierazi nahi dugu azken urteetan, eta, batez ere, azken hilabeteotan Urumea bailaran hainbat lurjabe, erakunde publikoen baimenarekin egiten ari den eukalipto-landaketen aurrean ...

Sentsore magnetoelastikoak: kanpo-agenteak detektatzeko metodoa

COVID-19-ak mundu osoan utzitako ondorioek agerian utzi dute garrantzitsua dela kanpo-agenteak modu sinple eta azkar batean detektatzea. Prozesu horretan, material magnetikoelastikoek aurrerapauso garrantzitsuak eman dituzte. Material horietan, masa-kantitate bat materialaren gainazalean eransten denean, erresonantzia-maiztasunaren aldaketa ...