COVID-19a luzera begira
Zein da etorkizuneko ikuspegia? Txertoak ekarriko du irtenbidea? Nolakoa izango da “normaltasuna”?
Michigango Unibertsitateak AEBko STEM arloko langileei (zientzia, teknologia, ingeniaritza eta matematika) egindako inkesta baten arabera, beren burua LGTBIQ taldekotzat dutenek gainerakoek baino bereizketa handiagoa pairatzen dute, aintzat hartu dituzten alderdi guztietan: lan egiteko eta baliabideak ...
Larraun hitzak berak adierazten du inguru hori larre-lekua izan dela aspalditik. Bada, duela 46.000 urte, errinozero iletsuak eta mamutak bazkatzen ziren larre horietan. Hori erakusten dute 1996an Otxola espeleologia-taldeko kide batzuek Mainea haitzuloan (Uitzi ...
Nafarroan eta Bartzelonan egindako entsegu kliniko batek iradoki du ivermectina botikak, COVID-19aren sintomen iraupena murrizteaz gain, gaixo daudenen karga birala txikitu eta birusaren transmisioa murrizten lagundu dezakeela.
The Lancet taldeko EClinicalMedicine aldizkariak argitaratu ditu emaitzak ...
Hizkuntzen eta birusen eboluzioan egon litezkeen antzekotasun kontzeptualetatik abiatuta, birusen mutazioak aurreikusteko tresna bat garatu dute MITeko ikertzaileek. Tresna baliagarria izan daiteke birusek immunitate-sistemari edo txertoei ihes egiteko gara ditzaketen mutazioak aurreikusteko. Science aldizkarian argitaratu ...
COVID-19aren kudeaketan, hasieratik eztabaida piztu zen maskarekin; batez ere, ez erabiltzeko gomendioa eman zutelako pandemiaren hastapenean. Orduan ez zegoen onura eta kalte potentzialen inguruko ebidentzia zuzen eta behin betikorik birus honekin, baina pandemia luzatu ahala ...
SARS-CoV-2 birusaren hedapenak dituen ondorioak aintzat hartuta, intzidentzia metatua ahalik eta txikiena izan dadin estrategia bateratua ezartzeko eskatu die zientzialari-talde batek Europako gobernuei. The Lancet aldizkarian argitaratu zuten eskaera, eta containcovid izeneko webgunea ere sortu ...
COVID-19aren hirugarren olatuak eta txertoen eskasiak txertaketa-kanpainak birplanteatzera eraman ditu herrialde asko. Erresuma Batuan, esaterako, txertoaren bigarren dosia atzeratzeko aukera aztertzen ari da, ahalik eta jende gehien txertatzeko helburuz. Baina aurkako ahots asko haizatu ditu ...
Kitridiomikosiak eragindako anfibioen gainbeherak malaria-agerraldiak areagotu zituen 1990eko eta 2000ko hamarkadetan Erdialdeko Amerikan, ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez.
1980ko hamarkadatik aurrera, Batrachochytrium dendrobatidis onddoak eragindako gaitzak gogor jo die ia mundu osoko anfibioei. 2019an Science-n ...
Saioa Martinez de Lahidalga Azkue buru-belarri dabil BAME azterketarako prestatzen. Iaz egin zuen, baina ez zitzaion nahi bezain ondo atera, eta, ez duenez bizilekua aldatu nahi, berriro egingo du, emaitza hobea aterako duen itxaropenarekin. Horrekin ...
Hirigintzak eta lurraldearen antolamenduak eragin handia dute gure bizitzan: osasunean, ingurunean, generoan, kontsumo-ohituretan, baita hizkuntza-erabileran ere. Hortaz, garrantzitsua da begirada horiek guztiak hiri-plangintzetan txertatzea. Baina nola antolatu beharko lirateke hiriak bizitza erdigunean jartzeko? Nola planifikatu ...
Joan den urtarrilean gainditu egin zen, beste behin, atmosferako berotegi-efektuko gasen (BEG) kontzentrazioaren azken neurketa. Kezka sortzen du konposatu horien metaketak, geroz eta handiagoa baita, eta, batez ere, kliman eragin ditzaketen gorabeherak. BEGen iturburuak askotarikoak ...
2019a urte berezia izan zen konputazio kuantikoarentzat, lehen aldiz ebatzi zuelako ordenagailu kuantiko batek superordenagailu klasiko handienek ere ebatzi ezingo luketen problema bat. Lorpen horri quantum supremacy deitu zaio, nagusitasun kuantikoa. Google enpresak finantzaturiko esperimentu ...
Asko idatzi eta ikertu da obesitatearen inguruan azken hamarkadetan. Garai batean abantaila ebolutibo bat zena (elikagaiak oparo zeudenean energia biltegiratzeko ahalmena), lehen mailako osasun-arazo bihurtu da gaur egungo gizarte sedentario eta gainelikatuan. Izan ere, obesitateak ...
Altzairuzko erreakzio-hodiari begira gelditu zen Fawcett. Hondoan sustantzia zuri bat zegoen. Esperimentua ez zen espero bezala joan, inondik inora ere. Ostiralean, etilenoaren eta bentzaldehidoaren arteko erreakzioa probatzeko esperimentua jarri zuten martxan. Tenperatura 170 °C, eta ...
Elhuyar Fundazioak 2011n eman zion Elhuyar Merezimendu saria Jose Ramon Etxebarria Bilbaori (Gernika, 1948), “euskarazko zientzia eta teknologiaren kulturan egindako lanarengatik”. Udako Euskal Unibertsitateak, berriz, 2018an, haren omenezko liburua argitaratu zuen, esker onez. Eta 2020ko ...
Jende asko aritzen da baterien ikerkuntzan lanean: lan teorikoan, materialen sintesian, karakterizazioan… Lan handia da, eta emaitzak nahi genukeena baino motelago iristen dira sarritan. Adimen artifizialak asko azkartu lezake prozesu hau, bateria berrien osagaiak laborategi ...
Koldo Garcia Etxebarria Koldotxu gisa da ezaguna, eta, txikigarri horrek iradokitzen duen moduan, gertukoa eta apala da, lagunkoia oso. Zeharo urruti dago, beraz, ikertzaile hotz eta urrunaren estereotipotik, eta garbi uzten du, hitzez zein ekinez ...