Komunikazio kuantiko segurua lortu dute, mikrouhinen maiztasun-tartean

Quantum Flagship proiektu europarraren barruan, egoera kuantiko bat urrutitik prestatzeko protokolo bat garatu dute esperimentu batean. Protokolo horren berezitasuna da mikrouhinen maiztasun-tartean egiten duela komunikazioa, hain zuzen, ordenagailu kuantiko guztiek lanerako darabilten maiztasunean. Ikerketak lehen ...

Landa-eremuko mikroorganismoek asma izateko arriskua txikitzen dute hirian

Hirietako etxeetako hautsean landa-eremuan ohikoak diren mikroorganismoak daudenean arrisku txikiagoa dago haurrek asma izateko; ondorio horretara iritsi dira Nature Medicine aldizkarian argitaratu berri duten lan batean.

Lehenengo Finlandiako laurehun etxetako hautseko mikrobiota aztertu zuten ikertzaileek ...

Paleolitoko jostorratzak ziren Noailles zulakaitzak

Duela 29.000 eta 21.000 urte bitarteko aztarnategietan oso arruntak dira Noailles erako zulakaitzak. Bereziki Euskal Herriko, Pirinioetako eta Europa hegoaldeko aztarnategi batzuetan; milaka azaltzen dira. Ohikoak bezain enigmatikoak dira, ordea, ez baitago argi ...

Immunoterapia gibel-minbizian ikertzeko sagu eredu bat sortu dute

Gibel-minbizi batzuetan immunoterapia zergatik ez den eraginkorra argitu dute lehen aldiz, eta tratamendu eraginkorrak probatzeko sagu eredu bat sortu dute. Lujambio laborategiko Marina Ruiz de Galarreta Martínez eta Amaia Lujanbio Goizueta ikertzaile nafarrek gidatu ...

Glutenik jan gabe zeliakia identifikatzeko biomarkatzaile berria

EHUko eta BioCruceseko ikertzaile batzuek gaixotasun zeliakoa diagnostikatzeko biomarkatzaile berri bat aurkitu dute, glutenik gabeko dieta hartzen duten pertsonekin erabiltzeko aukera emango lukeena. Zeliakia diagnostikatzeko zailtasunetako bat da pazienteek glutena hartu beharra dutela gaitza endoskopia ...

Umami: unibertsoaren hedapena deskribatzeko eredu kosmologiko berria

Unibertsoa gero eta azkarrago hedatuz doa, baina fisikarientzat zaila da horren azalpen teorikoa garatzea, ez baitakite hedatze hori zer abiaduran gertatzen ari den ere. EHUko Grabitazioa eta Kosmologia ikerketa-taldeak unibertsoaren hedapen hori azaldu nahi duen ...

Ikertzaile euskaldunen kongresua: Baionatik nazioartera, euskaratik ikerketara

Hirugarrenez bildu ditu UEUk ikertzaile euskaldun gazte zein ez hain gazteak. Oraingo honetan Baionan izan da maiatzaren 27tik 29ra bitartean. Antolatzaileek argi zuten Baionan izan behar zuela Ikergazte kongresuaren hirugarren edizioak eta, erantzuna ikusita, ezin ...

Biomasaren banaketa Lurrean

Lurreko biomasaren azken kalkuluak dio 550 mila milioi tona karbonokoa dela planetako biomasa osoa. Kantitate ikaragarria da, eta agerian jartzen du bizia zirrikitu guztietan hazten dela. Gehienak landareak dira ­­—biomasa osoaren % 82—, baina biomasaren beste ...

Loa, atsedena baino askoz gehiago

Loak ez balu funtzio guztiz ezinbesteko bat izango, eboluzioaren akatsik handienetako bat litzatekeela esan zuen 1978an Allan Rechtschaffen loaren ikertzaile aitzindariak. Ez da eboluzioaren akatsa, jakina. Azken urteetako ikerketei esker, gero eta argiago dugu ez ...

Elhuyarren hizketa-teknologiak inklusioaren zerbitzura

Teknologiak, oro har, eta, zehazkiago, IKTek asko lagundu dezakete dibertsitate funtzionala duten pertsonen inklusioan; esaterako, webaren eta Braille lerroen konbinazioak irakurgai- eta ezagutza-kantitate ikaragarria jarri ditu itsuen esku, Braille liburuen bidez jar daitekeena baino askoz ...

"Jakintza ez da akademiaren bitartez bakarrik jasotzen"

Eva Perez-Pons Andrade Industria Elektronikaren Eta Automatikaren Ingeniaritzako Gradua amaitzen ari da. Aitortu duenez, ustekabean iritsi zen hara. Izatez, karrera aukeratzeko zerrendan, pare bat Ingeniaritza jarri zituen, batxilergo teknologikoa egin zuelako, eta gero benetan gustatzen ...

Zientziaren gehiegizko espektatibak

Hedabideok eta zientzialariek etengabe aztertu beharko genuke nola komunikatzen ditugun zientzian eta teknologian gertatzen diren aurrerakuntzak. Batzuetan, ikusgarritasuna eman nahian, gehiegizko espektatibak sor ditzakegu gizartean, eta, ondorioz, sekulako kaltea eragin, soziala zein zientifikoa.

Puri-purian dauden ...

Clair Patterson berunaren kontra borrokan

Harrigarria zen. Kosta zitzaion ulertzea non zegoen arazoa; zergatik lortzen zituen, behin eta berriz, zentzurik gabeko emaitzak. Laginek zenbat berun zuten neurtu behar zuen, zehaztasun handiz, baina ezinezkoa zen. Orain bazekien zergatik: dena zegoen berunez ...

Arturo Muga Villate: “Iraultza teknologikoa badugu. Orain, iraultza zientifikoa behar dugu”

EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultatearen 50. urteurrena ospatzen harrapatu dugu Arturo Muga Villate, Garapen Zientifikoaren eta Transferentziaren arloko errektoreordea (Bilbo, 1961). “Harro” dagoela aitortu du, eta horretarako arrazoiak ere eman ditu: fakultateko graduek unibertsitate osoko ...

CAF-Elhuyar 2019: Dysonen esferen bila

Bakarrik al gaude unibertsoan? Segur aski, hau da mendeetan zehar gizadiak izan duen kezkarik handienetako bat. Izatez, galdera horrek izugarrizko garrantzi filosofikoa eta zientifikoa du, eta galdera horrek ekarri dituen aurrerapen teknologikoak ere izugarriak dira ...

CAF-Elhuyar 2019: Zelulak online daude

Gizakion portaera zelulek duten jokaeraren antzekoa da. Hain zuzen ere, zelulen biologiaren mundua urruna eta ulergaitza iruditzen bazaigu ere, hori ulertzeko gure gizarteari erreparatu besterik ez dugu egin behar.

CAF-Elhuyar 2019: Esnea ekoizteko, bertako ala kanpoko proteina erabili?

Euskal Autonomia Erkidegoko esne-sektorearen egoera asko aldatu da 1986an Europar Batasunean sartu ginenetik; izan ere, horrek ekarritako ordainketa bakarreko laguntza-sistemak eragin du esnearen ekoizpena tamaina handiagoko ustiategietara bideratzea eta txikienak desagerraraztea (Eusko Jaurlaritza, 2006). Ekoizpenaren ...

“Arlo desberdinetako jendea behar da, eta beste hizkuntzetan egin dena euskaraz ere egitea"

Nola iristen da euskal filologiako ikasle bat garuneko patologia jakin batzuk ikertzera? Hainbat bide egon daitezke; Marie Pourquié Bidegainek berea egin du, eta diziplinartekotasuna eta elkarlana zein beharrezkoak eta emankorrak diren erakutsi du.

Hain zuzen ...

“Bereziki pozik nago emaitzekin, egunerokoan lortu ditugulako”

Regina Juanbeltz Zurbanoren ibilbidea ikusita, batek izan dezake irudipena hasieratik zuela garbi Farmazian ikertzaile izango zela. Bada, irudipenak askotan okerrak diren arren, oraingoan errealitatearekin bat datorrela baieztatu du Juanbeltzek berak. Hain zuzen, batxilergoan zientzietako adarrean ...

“Ez nekien non ari nintzen sartzen; hortaz, ez nion beldurrik”

Itziar Gonzalez-Dios Ixa taldeko ikertzailea eta Euskal Hizkuntza eta Komunikazioa saileko irakaslea da EHUn, eta kontrako jo ohi diren bi mundu batzen ditu bere jardunean: hizkuntzalaritza (Letrak) eta informatika (Zientziak).

Lehenengotik abiatu zen: “Nik beti ...