GIBaren infekzioak zahartzea eragiten du; ez antirretrobiralek soilik

 GIBaz infektatutako pertsonek zahartze goiztiarra eta hari lotutako patologiak pairatzen dituzte. Orain, Journal of Microbiology, Immunology and Infection aldizkarian, prozesu horrekin lotutako adierazle bat aurkeztu dute. Horrez gain, baieztatu dute zahartzearen eragilea infekzioa bera …

Bihotzaren egitura islatzen duen barrunbe anitzeko organoide bat sortu dute

Bihotzaren egitura islatzen duen barrunbe anitzeko organoide bat sortu dute IMBA Bioteknologia Molekularraren Institutuan (Austria). Cell aldizkarian argitaratu duten artikuluan diotenez, organoide horrek aukera emango du gaixotasunak ikertzeko, botika berriak garatzea errazteko, ikerketa toxikologikoetarako eta …

Segurtasun-mugetatik kanpo

Gizateriak ezinbestekoa du planeta osasuntsu bat, ingurumen-kondizio egoki batzuk. Ebidentziek erakusten dute, ordea, gero eta zailagoa izango dela kondizio horiei eustea. Segurtasun-muga guztiak gainditzen ari gara. Muga horiek ikertu dituzten bi ikertzailek, Noelia Zafra Calvok …

Ilargi izoztuak

Ilargirako misioek beti pizten dute jendearen jakin-mina. Horren erakusgarri da Chandrayaan-3 Indiako misioak sortutako ikusmina. Lurraren satelitea, hala ere, ez da eguzki-­sistemako ilargirik interesgarriena; ez, behintzat, aintzat hartzen bada beste zenbait ilargik bizia ahalbidetzen duten …

Hidrogenoa etorkizuneko erregaia izan dadin

Hidrogenoa energia biltegiratzeko, garraiatzeko eta modu kontrolatuan askatzeko erabil daiteke. Alabaina, naturan libre ez dagoenez, beste iturri batzuetatik atera behar da. Energia berriztagarrietatik lortutakoari hidrogenoa berdea deritzo, eta bereziki interesgarria da industrian eta mugikortasunaren sektorean, …

Sarearen erregulazioaren kapitulu berriak

Internet, sorreratik, Far West-aren oso antzekoa izan da: esploratzeko lurralde berria, muga geografiko eta jurisdikzio argirik gabea, berrikuntza eta aldaketa azkarrengatik legeak sarri atzetik joan direna... Eta han kolonoak eta era guztietako abenturazale eta gaizkileak …

Saiek aerosorgailuekin talka egiteko arrisku handieneko eremuak identifikatu dituzte

Saiek aerosorgailuekin talka egiteko arrisku gehien non duten kalkulatu dute. Eta ondorioztatu dute Iberiar Penintsularen % 20 ez dela egokia aerosorgailuak ezartzeko, hegaztietan duen inpaktua kontuan hartzen bada. Environmental Impact Assessment Review aldizkarian argitaratu dute …

Baratze-saguzarra sarketarik gabe ugaltzen dela frogatu dute

Eptesicus serotinus edo baratze-saguzarra espezie arrunta da Europan eta Asia erdialdean. Haren ugalketa, ordea, ez da batere arrunta, Current Biology aldizkarian argitaratu duten ikerketa baten arabera. Izan ere, ikusi dute ez dutela sarketa-bidezko koitorik …

Glifosatoa beste hamar urtez erabiltzen jarraitzeko baimena eman du Europako Batzordeak

Europako Batzordeak berritu egin du glifosatoa, munduan gehien erabiltzen den herbizida, erabiltzeko baimena, hurrengo hamar urteetarako. Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) eta Gai Kimikoen Europako Agentziak (ECHA) egindako segurtasun-ebaluazioetan oinarrituta hartu dute erabaki hori. 

Baldintza …

SARS-CoV-2a zelulen barnean nola erreplikatzen den ikusi dute 3D-n

COVID-19a eragiten duen birusak biriketako zelulak infektatzen dituenean, zelulen barneko egiturak nola aldatzen diren ikusi dute, hiru dimentsiotan, biologia molekularreko, birologiako eta mikroskopiako hiru teknika konbinatuta; tartean, X izpi bigunen bidezko krio-tomografia.

CNB-CSICeko ikertzaileek gidatu …

Konpositeen zahartzearen analisia

Beira-zuntzez indartutako material konpositeak erabiltzea gero eta ohikoagoa da material konbentzionalak ordezkatzeko. Kontuan izan behar da zenbait industria-sektoretan eskakizunak handitu egin direla; esaterako, iraunkortasunaren eta erresistentzia kimikoaren arloetan. Horregatik, lan honetan beira-zuntzez indartutako konpositeen diseinua …

“Nautika oso polita da, baina lanbide hau gustatu egin behar zaizu”

Nautika eta Itsas Garraioa graduan, emakumezkoak gutxiengoa dira. Eta are gutxiago dira gradu hori egin ondoren ikerketara jauzia ematen dutenak. June Madariaga Navarro da gutxi horietako bat, eta, aitortu duenez, oso pozik dago bere aukerarekin. …

Zahartzea, ikerketa medikoen ikuspegitik

Euskal Herrian, Europa osoan bezala, gero eta pertsona gehiago dira adin handikoak. Horrek erronka sakonak dakarzkio gizarteari, alde askotatik: demografia, ekonomia, filosofia, osasuna… Azken alderdi horri erreparatzeko eskatu diegu Biogipuzkoa Osasun Ikerketa Institutuko Ainhoa Alberro …

Elikagaien eta pentsuen segurtasuna K.O.

XXI. mendean ez da bakarrik gizakia, 
inoiz baino konektatuago dagoen izakia. 
Etorkizuneko arriskuentzat estrategia 
Osasun Bakarra ikuspegia. 
 
Arazoak elikagaien eta pentsuen segurtasunean,  
laboreak klima-aldaketa eta onddoen mehatxupean. 
Kalteak ingurune, abere eta giza osasunean.  …

Banpirismoaren mitoa zientziaren argitan

“Aurrez aurre aurkitu nuen zurrumurruek aipatzen zuten banpiroa. Adin zehaztezineko gizona zen, aurpegi arrarokoa, eskeletikoa, eta muturreko zurbiltasuna zuen. Begiak hondoratuak, gorrituak eta haserrez beteak zituen. Bere aho nazkagarria hurbildu zidanean, kosk egiteko asmoz, hortzak …

Korden teoria: gorpuzten ez den ametsa

Urte asko daramatzagu korden teoriari buruz entzuten (string theory ingelesez). Fisika teorikoaren azken helmugatzat hartu da, naturaren lege fisiko sakonenak azaleratuko dituen teoriatzat.

Fisika teorikoan, eredu estandarra eta erlatibitate orokorra dira gaur egun esperimentu …

Jacques Boucher de Perthes: Historiaurrearen aurkikuntza

1859an, Frantziako iparraldera, Abbevillera, joan ziren Joseph Prestwich eta John Evans negozio-gizon britainiarrak. Ardo-merkataritza eta papergintza zituzten ofizio, hurrenez hurren, baina geologiarekiko pasioak elkartu zituen; batez ere, gerora arkeologia gisa ezagutuko zen arloak. Arlo horretan …

“Birkonexio sozial zabal baten lekuko izan nahi nuke”

Mirene Begiristain Zubillaga (Andoain, 1972) Ekonomian doktorea eta Euskal Herriko Unibertsitatean Ekonomia eta Enpresa Fakultatean irakaslea da, da eta HEGOA institutuko kidea. Bere ikerketa-­lerroan elikadura- eta nekazaritza-sistemak aztertzen ditu, ikuspegi feministarekin; zehazki, krisi ekosozialaren testuinguruan, …

“Denon arteko elkarlanak emaitza biribiltzen du”

Askotan, bereizketa zurruna egiten da zientziaren eta artearen artean. Jose Luis Larrañaga Odriozolak, ordea, frogatzen du lotura estua dagoela bi arlo horien artean. Horren erakusgarri da Donostiako Maria Kristina Zubian egindako zaharberritze-lana.

Hain zuzen, Arte …

"Fisikari izateko ez dago jenioa izan beharrik, eta ez da bokazio berezirik behar"

Sara Fernández Uria googleatuz gero, ez da gauza askorik agertzen. Fernández ez da harritu horregatik: "Azken finean, ez ditut hainbeste lan argitaratuta", onartu du. Baina, bere izenaz harago, ukaezina da emakume fisikariek pairatzen duten diskriminazioa, …