Komunikazioak 4.0 industrian

Azken mendeetan, industria-iraultzek markatu dute garapen teknologikoaren erritmoa. Une honetan, laugarren industria-iraultza (4.0 industria) garatzen ari da. Bereziki, komunikazio-sistemak dira prozesu horren gidariak. Baina nola eraldatu beharko dira komunikazio-sistema tradizionalak? Nolakoa izango da etorkizuneko ...

Zulo beltz batek bere orbita-sistemako neutroi-izarra irentsi duela detektatu dute

Grabitazio-uhinak albiste izan dira, berriz ere. Astrofisikariek lehenengo aldiz detektatu dute zulo beltz batek nola irensten zuen neutroi-izar bat, sortutako grabitazio-uhinak hautemanda. Unibertsoko bi objektu muturrekoenak eta misteriotsuenak dira zulo beltzak eta neutroi-izarrak, eta ikusmin ...

Duela 37 milioi urteko bi sasizaldi-espezie berri aurkitu dituzte Araban

Gaur egun, ekido-espezie gutxi batzuk badaude ere –zaldi, asto eta zebrak, esaterako–­, duela 56-33,9 milioi urte, Eozenoan, askoz ere aniztasun handiagoa zegoen. Arabako paisaia subtropikalean Eozeno bukaeran bizi ziren bi paleoterido edo sasizaldi-espezie berri ...

Homo berri bat aurkitu dute Israelen

Ikusteko dago nola eragiten dion aurkikuntza berriak hominidoen azken milioi urte erdi honetako paisaia ebolutiboari

Paleolitoko argiztapen-sistemak ikertu dituzte esperimentalki

Horma-irudiak dituzten kobazuloetan bildutako ebidentzietatik abiatuta, ikerketa esperimentala egin dute, kobazuloak argitzeko erabiltzen zituzten sistemak deskribatzeko. Kantabriako ikerketa prehistorikoen IIIPC institutuko Marian Medina Alcaide eta Diego Garate Maidagan arkeologoek zuzendu dute ikerketa, eta PLOS ONE ...

Marteko hodei erraldoi baten sekretuak argitu dituzte

Ur-izotzezko hodei berezi bat sortzen da Marten. 1.800 km luze eta 150 km zabal izatera irits daiteke. Oso azkar zabaltzen da, eta ordu gutxi batzuen buruan, berriro desagertu. Baina goizero errepikatzen da, udaberria Materen ...

Aurrerapausoak antibiral bat lortzeko bidean

COVID-19a tratatzeko antibiral bat garatzen ari da Nerea Irigoyen Vergararen lantaldea. Zelula-kulturetan emaitza onak lortu dituzte, eta PLOS Pathologens aldizkarian argitaratu dute ikerketa. 

Azaldu dutenez, antibiralak ez dio birusari eragiten, baizik eta birusak infektatutako zelulei ...

Saria Haritz Sardon Muguruzari

Ikertzaile gaztearen saria jaso du Haritz Sardon Muguruza POLYMAT-EHUko ikertzaile donostiarrak, hainbat aldizkari eta erakunderen eskutik. Hain zuzen, Macromolecules eta ACS Macroletters aldizkariek eta Amerikako Kimika Elkartearen Polimero Kimikoen Atalak ematen duen saria da.

Polimero ...

Emakume ikertzaileak: asmatu bai, batez ere emakumeentzat; patentatu ez

Emakumez osatutako ikertzaile-taldeek gainerakoek baino joera handiagoa dute emakumeen onurarako aurrerapenak sortzeko, baina patente gutxiago lortzen dituzte. Hori frogatu dute Nafarroako Unibertsitateko eta Kanadako eta AEBko beste bi unibertsitatetako ikertzaileek, 1976tik 2010era patentatzeko asmoz aurkeztutako ...

50 urtetik aurrerako enplegua babestea eta adinagatiko bereizkeria ekiditea, gakoak bizitza luzatzeko

Azken hamarkadetan bizitza-luzera asko handitu da medikuntzan egon diren aurrerakuntzei esker, baina alderdi sozioekonomikoak ahazten ari direla nabarmendu dute Nature aldizkarian argitaratutako ikerketa batean. Zahartze osasuntsua izateko gako garrantzitsu batzuk aipatu dituzte: 50 urterik aurrerako ...

Biluzik elurretan

2021. urte hau historikoa izaten ari da, ez bakarrik COVID-19aren pandemiagatik eta AEBko Kapitolioari eraso egin ziotelako, baita Filomena deituriko ekaitz gogorrak eragindako muturreko hotz-boladagatik ere. Zer pentsatuko zenuke elurretan gorputz biluzi bat aurkituko bazenu ...

CRISPR-Cas9 ekologia-krisiari aurre egiten laguntzeko

SARS-CoV-2 koronabirusak gogor astindu ditu gizartearen oinarriak. Alta, epe laburrera begira, badirudi egungoa ez dela azken pandemia izango: horixe berretsi du Osasunaren Mundu Erakundeak, OMEk, eta balizko ondorioek gizakiaren habitat naturala suntsi dezakete. Zientzia baliagarria ...

Desordena eta gizadiaren heriotza: sinonimoak ote?

Irudikatu egoera. Lau pertsona lauki-formako gela batean: bi zutabe eta bi lerro, bata bestearekiko distantzia berdinera. Goiko ikuspegitik, esango genuke antolamendu hori simetrikoa dela; ordenatua, alegia (1.irudia).

Alda dezagun agertokia. Gela barruan dagoen pertsona ...

Zelula amak: etorkizuneko biomedikuntzaren eragileak

Azken hiru hamarkadetan, zelula amen inguruko interes klinikoa nabarmen handitu da. Izan ere, zelula horiek hainbat gaixotasun tratatzeko duten potentziala ikerketa anitzetan frogatu da. Azken urteetan ikerketa aurreklinikoetan egindako aurrerapenek bide eman diete zelula ametan ...

Zorionak zuri, zorionak beti, zorionak Henrietta?

Guztiontzat horren berezia eta gogorra suertatu den 2020. urtean, non COVID-19a ia berri guztien buru izan den, fokuetatik kanpo geratu da (gure uste apalean) urteurren bat, Henrietta Lacks-en jaiotzaren 100. urteurrena hain zuzen ere. Henriettaren ...

NAVIER-STOKES: galderen zurrunbiloan harrapatuta

Erronkak gustuko badituzu garaiz zaude Clay Matematika Institutuak eskaintzen duen saria [1] eskuratu eta milioi bat dolar poltsikoratzeko. Egitekoa, ordea, ez da nolanahikoa: milurteko zazpi problemetariko baten misterioak argitzea, fluidoen higidura definitzen duten Navier-Stokesen ekuazioek ...

"Lehen ikuspegi biomedikotik lantzen zen; ez zen aztertzen ingurune soziala"

Pertsona batzuek garbi dute txikitatik zer ikasi nahi duten eta zertan egin nahi duten lan; Andrea Cabezas Rodríguez ez zen horietakoa: ez zuen erizaintza ikasiko zuela imajinatzen, eta, are gutxiago, ikertzaile izango zela. Alabaina ...

“Zaila da emakume izatea eta ikerketan lan egitea”

Kognizioa, garuna eta hizkuntza ikerketzen dituen BCBL zentroko ikertzailea da Ileana Quiñones González. Horra iristeko, bide zuzena egin du gaztetik, beti izan baitzuen argi ikertzaile izan nahi zuela: “Batxileroa ere zientzietan espezializatutako zentro ...

Euskal Herriko basoen osasuna

Azkenaldian kostaldean egiten ari diren eukalipto-landaketek kezka sortu diete aditu askori. Haien ustez, inpaktu bortitza eragiten dute Euskal Herriko baso-ekosistemetan, eta aldaketa kezkagarriak ekarriko dituzte tokian tokiko biodibertsitatean, ibai eta erreken hidrodinamikan zein fauna eta ...

Trantsizio energetikoaren erronka teknologikoak

Nazioarteko energia-kontsumoa 20.000 gigawattekoa da urtero, eta horietatik % 80k jatorri fosila du oraindik. Beraz, trantsizio energetikoa izango bada, erronka politiko eta sozialaz gain, erronka teknologiko handi bat ere badugu. Erronka teknologiko garrantzitsuenak identifikatzeko eskatu ...