COVID-19an sexuak duen eragina aztertzeko eskatu dute

Bereizketa sistematikoa jasaten dute arlo zientifikoko LGTBIQ taldeko langileek

Michigango Unibertsitateak AEBko STEM arloko langileei (zientzia, teknologia, ingeniaritza eta matematika) egindako inkesta baten arabera, beren burua LGTBIQ taldekotzat dutenek gainerakoek baino bereizketa handiagoa pairatzen dute, aintzat hartu dituzten alderdi guztietan: lan egiteko eta baliabideak ...

Larraungo larreetan errinozero iletsuak eta mamutak bazkatzen ziren duela 46.000 urte

Larraun hitzak berak adierazten du inguru hori larre-lekua izan dela aspalditik. Bada, duela 46.000 urte, errinozero iletsuak eta mamutak bazkatzen ziren larre horietan. Hori erakusten dute 1996an Otxola espeleologia-taldeko kide batzuek Mainea haitzuloan (Uitzi ...

Ivermectina botikak SARS-CoV-2aren transmisioa eragotz lezake

Nafarroan eta Bartzelonan egindako entsegu kliniko batek iradoki du ivermectina botikak, COVID-19aren sintomen iraupena murrizteaz gain, gaixo daudenen karga birala txikitu eta birusaren transmisioa murrizten lagundu dezakeela.

The Lancet taldeko EClinicalMedicine aldizkariak argitaratu ditu emaitzak ...

Hizkuntzak aztertzeko algoritmoak baliagarriak dira birusen mutazioak aurreikusteko

Hizkuntzen eta birusen eboluzioan egon litezkeen antzekotasun kontzeptualetatik abiatuta, birusen mutazioak aurreikusteko tresna bat garatu dute MITeko ikertzaileek. Tresna baliagarria izan daiteke birusek immunitate-sistemari edo txertoei ihes egiteko gara ditzaketen mutazioak aurreikusteko. Science aldizkarian argitaratu ...

Eragozpenak badituzten arren, maskarak eraginkorrak direla frogatu dute

COVID-19aren kudeaketan, hasieratik eztabaida piztu zen maskarekin; batez ere, ez erabiltzeko gomendioa eman zutelako pandemiaren hastapenean. Orduan ez zegoen onura eta kalte potentzialen inguruko ebidentzia zuzen eta behin betikorik birus honekin, baina pandemia luzatu ahala ...

Zientzialarien deia Europako gobernuei, SARS-CoV-2aren intzidentzia txikia izan dadin

SARS-CoV-2 birusaren hedapenak dituen ondorioak aintzat hartuta, intzidentzia metatua ahalik eta txikiena izan dadin estrategia bateratua ezartzeko eskatu die zientzialari-talde batek Europako gobernuei. The Lancet aldizkarian argitaratu zuten eskaera, eta containcovid izeneko webgunea ere sortu ...

Badugu txertoa. Eta orain, zer?

2021eko urtarrilaren 5ean Berria egunkarian argitaratua

COVID-19: eztabaida sortu du txertoen bigarren dosia atzeratzeko auziak

COVID-19aren hirugarren olatuak eta txertoen eskasiak txertaketa-kanpainak birplanteatzera eraman ditu herrialde asko. Erresuma Batuan, esaterako, txertoaren bigarren dosia atzeratzeko aukera aztertzen ari da, ahalik eta jende gehien txertatzeko helburuz. Baina aurkako ahots asko haizatu ditu ...

Anfibioen gainbeherak malaria-agerraldiak areagotu zituen

Kitridiomikosiak eragindako anfibioen gainbeherak malaria-agerraldiak areagotu zituen 1990eko eta 2000ko hamarkadetan Erdialdeko Amerikan, ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez.

1980ko hamarkadatik aurrera, Batrachochytrium dendrobatidis onddoak eragindako gaitzak gogor jo die ia mundu osoko anfibioei. 2019an Science-n ...

“Askotan, ez zara zapalkuntzaz jabetzen, errealitate hori pairatu arte”

Saioa Martinez de Lahidalga Azkue buru-belarri dabil BAME azterketarako prestatzen. Iaz egin zuen, baina ez zitzaion nahi bezain ondo atera, eta, ez duenez bizilekua aldatu nahi, berriro egingo du, emaitza hobea aterako duen itxaropenarekin. Horrekin ...

“Oso aberasgarria da ikuspegi filosofikoa lantzea”

Lurralde-antolamendua eta bizitza

Hirigintzak eta lurraldearen antolamenduak eragin handia dute gure bizitzan: osasunean, ingurunean, generoan, kontsumo-ohituretan, baita hizkuntza-erabileran ere. Hortaz, garrantzitsua da begirada horiek guztiak hiri-plangintzetan txertatzea. Baina nola antolatu beharko lirateke hiriak bizitza erdigunean jartzeko? Nola planifikatu ...

Isuriz bahitu: karbono-aztarnaren balantzan ardi latxak orekan

Joan den urtarrilean gainditu egin zen, beste behin, atmosferako berotegi-efektuko gasen (BEG) kontzentrazioaren azken neurketa. Kezka sortzen du konposatu horien metaketak, geroz eta handiagoa baita, eta, batez ere, kliman eragin ditzaketen gorabeherak. BEGen iturburuak askotarikoak ...

Google eta nagusitasun kuantikoa

2019a urte berezia izan zen konputazio kuantikoarentzat, lehen aldiz ebatzi zuelako ordenagailu kuantiko batek superordenagailu klasiko handienek ere ebatzi ezingo luketen problema bat. Lorpen horri quantum supremacy deitu zaio, nagusitasun kuantikoa. Google enpresak finantzaturiko esperimentu ...

Adipozitoak, obesitatea eta osasuna: uste baino erlazio konplexuagoa

Asko idatzi eta ikertu da obesitatearen inguruan azken hamarkadetan. Garai batean abantaila ebolutibo bat zena (elikagaiak oparo zeudenean energia biltegiratzeko ahalmena), lehen mailako osasun-arazo bihurtu da gaur egungo gizarte sedentario eta gainelikatuan. Izan ere, obesitateak ...

Eta polietilenoa sortu zen

Altzairuzko erreakzio-hodiari begira gelditu zen Fawcett. Hondoan sustantzia zuri bat zegoen. Esperimentua ez zen espero bezala joan, inondik inora ere. Ostiralean, etilenoaren eta bentzaldehidoaren arteko erreakzioa probatzeko esperimentua jarri zuten martxan. Tenperatura 170 °C, eta ...

“Herri-mugimenduetan parte hartzea iraultzatxo txikiak abiarazteko bidea da niretzat”

Elhuyar Fundazioak 2011n eman zion Elhuyar Merezimendu saria Jose Ramon Etxebarria Bilbaori (Gernika, 1948), “euskarazko zientzia eta teknologiaren kulturan egindako lanarengatik”. Udako Euskal Unibertsitateak, berriz, 2018an, haren omenezko liburua argitaratu zuen, esker onez. Eta 2020ko ...

Baterien ikerketa automatizaturantz

Jende asko aritzen da baterien ikerkuntzan lanean: lan teorikoan, materialen sintesian, karakterizazioan… Lan handia da, eta emaitzak nahi genukeena baino motelago iristen dira sarritan. Adimen artifizialak asko azkartu lezake prozesu hau, bateria berrien osagaiak laborategi ...

“Nik ez dut karrera bat egin nahi. Nik zientzia ona egin nahi dut”

Koldo Garcia Etxebarria Koldotxu gisa da ezaguna, eta, txikigarri horrek iradokitzen duen moduan, gertukoa eta apala da, lagunkoia oso. Zeharo urruti dago, beraz, ikertzaile hotz eta urrunaren estereotipotik, eta garbi uzten du, hitzez zein ekinez ...