Baliteke ibuprofenoak COVID-19 gaitza okertzea

Konplikazio kardiobaskularrak zein arnasketakoak dira COVID-19ak eragin dituen arazo larrienak, eta, azken asteotan, denen ahotan ibili da ibuprofenoak eta bestelako antiinflamatorio ez-esteroideoek okertzen ote duten gaitzaren eboluzioa. Oraingoz, adituek ez dute frogarik halakorik ziurtatzeko, baina ...

Zientzia ez da mesede kontua

2020ko martxoaren 19an Berria egunkarian argitaratua

Materia ilunaren zantzutzat jo izan den seinalea baztertu dute

Partikulen fisikaren hainbat ereduk proposatu izan dute materia iluna pixkanaka deskonposatu eta materia arrunt bihur litekeela, eta prozesu horretan fotoiak askatu litezkeela. Hala, proposatu izan da zenbait galaxiatan ikusitako 3,5 kiloelektronvolteko X izpien isuri-mota ...

Hillel Furstenberg eta Gregori Margulis matematikariek jaso dute 2020ko Abel saria

Aurtengo Abel sariak bi ikertzaileren lana aitortu du: Hillel Furstenberg (Berlin, 193) eta Gregori Margulis (Mosku, 1946). Probabilitatearen eta algebraren arteko interakzioan aitzindari izateagatik eman diete saria bi matematikariei. Furstenberg eta Margulisek ez dute inoiz ...

Ugaztunetan emeek dute bizi-itxaropenik handiena

Ugaztunen artean, emeen batez besteko bizi-iraupena arrena baino % 18,6 handiagoa da, nazioarteko ikertzaile-talde batek PNAS aldizkarian aurkeztutako datuen arabera.

Kopuruak gizakien artean dagoen aldea bikoizten du. Izan ere, gizakietan ere emakumezkoak gizonezkoak baino gehiago ...

COVID-19aren aurkako lau tratamenduren proba globalak sustatu ditu OMEk

Mundu osoko laborategiak erlojuaren kontra ari dira lanean, SARS-CoV-2 birusaren aurkako sendagaiak garatzeko. Denbora aurrezteko, dagoeneko garatuta dauden botiketara jo dute. Botika horiek beste koronabirus batzuek sortutako gaitzak tratatzeko (MERS eta SARS) sortu ziren, edo ...

COVID-19ak ekonomian izan ditzakeen epe laburreko ondorioez ahazteko eskatu du The Lancet-ek

The Lancet medikuntzako aldizkariak gogor jo du hainbat herrialdetan SARS-CoV-2 birusa ez zabaltzeko hartzen ari diren neurri eskasen aurka. Editorialean adierazi dutenez, gobernuek hartutako neurriak motelegiak eta eskasak izan dira, kasu askotan. Arriskuak hartu eta ...

COVID-19 gaitza eragiten duen birusak gripearenak baino gutxiago mutatzen du

Biziaren hasierako lehenengo entzimen egitura proposatu dute

AEBko ikertzaile-talde batek, Lurreko biziaren hastapena nolakoa izan zen argitu nahian, hasierako metabolismo hartan gakoak izan ziren bi egitura proteiko identifikatu ditu. Ikertzaileen ustez, lehenengo entzima metabolikoak lirateke egitura xume haiek, bizia sor zedin funtsezkoak ...

Generoa, aintzat hartzeko aldagaia COVID-19 agerraldiaren eraginean

Dauden datu epidemiologikoen arabera, COVID-19aren eragina ez da berdina emakumeen eta gizonen artean. Txinako datuek erakutsi dute gizonei gogorrago eragiten diela, batetik, emakumeen immunitate-sistema indartsuagoa delako koronabirus berriaren aurrean, eta, bestetik, generoari lotutako portaera ere ...

“Ikerketa feministagoa behar dugu”

Irati Romero Garmendiak Bordeletik eman du bere ibilbidearen berri. Hain zuzen, minbizia ikertzen duen laborategi baten lanean dabil orain, eta, hara iristeko ahalegin handia egin behar izan badu ere, nahiko modu naturalean heldu dela iritzi ...

Garraio elektrikoa

Proteinak birziklatzea, osasuntsu egoteko giltza

Gaur egun daukagun informazio guztiarekin, inor gutxik jarriko luke ezbaian hondakinak birziklatzea ezinbestekoa dela ingurumena babesteko. Bestela, pentsa: nola biziko ginateke berez hain emankorra eta aberatsa den Lur planeta hondakinez beteko bagenu? Oso nekez. Hondakinak ...

Titanioa, baterien barneko kuxin egonkortzailea

Bateria bat behin eta berriz kargatzen denean, haren kapazitatea txikitu egiten da. Ondorioz, autonomia txikiagoa izaten dute bateria darabilten telefono mugikor, ordenagailu eramangarri nahiz ibilgailu elektrikoek, eta, azkenean, bateria aldatu edo gailu berria erosi behar ...

Jakin-minaren indarra

Zerk bultzatzen gaitu gure mundua esploratzera? Zergatik nahi du ukitu haurtxo batek inoiz ikusi ez duen baloi hori? Non aurkitu daiteke gure historiako bidaiari handienen motibazioa? Zer zerabilten buruan Ilargira joan ziren astronautek? Zergatik tematzen ...

Eunice Foote, aitzindari laborategian eta feminismoan

Joseph Henry fisikariaren txanda zen. Pauso irmoz igo zen oholtzara. Ehunka zientzia-gizon zituen aurrean. Arnasa hartu, eta honela hasi zen: “Zientzia ez da ez inongo herrialdetakoa, ez inongo sexutakoa. Emakumeen esferak ez du soilik biltzen ...

“Filosofiak zientziaren sare zabalaren parte izan behar duela uste dut”

Arantza Etxeberria Agirianok (Oñati, 1962) Madrileko Unibertsitate Konplutensean egin zituen Filosofiako ikasketak. Gero, EHUn egin zuen doktoretza, eta Sussexeko Unibertsitatean, berriz, doktoretza-ondorengoa. EHUko Logika eta Zientziaren Filosofia Saileko irakasle da, eta bertako IAS-Research taldeko ...

“Gehien erakarri ninduena izan zen gauzak zalantzan jartzen direla”

Izar Agirresarobe Pineda filosofoa da, eta laster doktoretza egiten hasiko da, zientzian ere interes handia duen gai bat ikertzeko: plazeboa. Bi mundu horiek, filosofikoa eta zientifikoa, beregan nola gurutzatzen diren galdetuta, tarte txiki bat hartu ...

“Ikerketan hasi berria naiz, eta dena dut deskubritzeko”

Pertsona askok aitortzen dute umetan edo gaztetan gorroto zituztela Matematikak, baita zientziazaleak izanda ere. Lore Zumeta Olaskoaga ez da horietakoa: txikitatik ditu gogoko zientziak eta Matematika. Hala, unibertsitateko ikasketak aukeratzeko garaian, zalantzak izan zituen, Ingeniaritzaren ...

Mintzik gabeko organuluak

Zelulek hainbat mekanismo dituzte ingurunean gertatzen diren aldaketei berehala erantzuteko. Mekanismo horietako bat da mintz gabeko organuluek plastikotasun altua izatea. Mintz gabeko organuluak duela gutxi ezagutu dira, eta litekeena da egitura txiki horietan hainbat gaixotasunen ...