Gai librean
Kukutxeztula: hurbileko begirada bat
Alonso Estrada, Rocio - Biofisika Institutua (UPV-EHU-CSIC), Biofisika Bizkaia Fundazioa
Ostolaza Etxabe, Helena - Biokimika eta Biologia Molekularra saila (EHU). Biofisika Institutua (UPV/EHU-CSIC)
Kukutxeztula arnasbideetako infekzio kutsakor bat da, Bordetella pertussis bakterioak eragiten duena eta hilgarria izan daitekeena zenbait populaziorentzat. Mundu mailako immunizazio-kanpainek egoera arintzen lagundu duten arren, 3-5 urtean behin gorakadak erregistratzen dira. Urruti joan gabe, Osakidetzak agerraldi baten berri eman zuen Gipuzkoan 2023ko ekainean. Berrikuspen honetan, gaixotasuna, bakterioa eta haren birulentzia-faktoreak landu ditugu.
Kristal likidoak: materiaren ulermen sakonago baterantz
Martínez Perdiguero, Josu - EHUko Fisika Saila
Naturan badira substantzia batzuk solidoen eta likidoen arteko ezaugarriak dituztenak: kristal likidoak. Ikuspuntu zientifikotik biziki interesgarriak izateaz gain, gaur egungo teknologian giltzarri ere badira. Berriki, kristal likido mota berri bat aurkitu da, zeinak zientzialarien eskemak hautsi baititu. Historia luzeko kontua da, eta haren fisika ulertzeko abenturak aurrera jarraitzen du.
Plastiko hondakinetik farmazia industriara
Plastikoak munduko kontsumo-produktu sintetiko ugariena dira; 2021ean, 390 milioi tona metrikora iritsi zen urteko ekoizpena. Dituzten propietateei esker, hala nola …
AAren mitoa: materia eta automata
Tabakalerak antolatutako Immaterial 2023 topaketan irakurritako testua, Laura MM, Ekaitz Cancela Rodríguez, María D. Moreno, eta Gorka Julio Hurtadorekin izandako mahai-inguruan.
Lurraren eboluzio klimatikoaren aztarnen bila
Egun Lurrean gertatzen ari den klima-aldaketaren aurrean iragarpen sendoak egiteko, ezinbestekoa da jakitea historian zehar klimak zer bilakaera izan duen. Arrokek osatzen duten erregistro geologikoak aukera ematen du milioika urtean klima nola aldatu den aztertzeko. Gure inguruan badira mundu mailako zenbait gertakari klimatikoren ezagutzan ekarpen nabarmenak egin dituzten segida geologikoak.
Adimen artifizialaren korapiloak
Adimen artifiziala (AA) perfektua izatetik urrun dago. Argi dago arazoz josita dagoen gizarte batek arazoak dituen produktuak sortuko dituela; horregatik, nahiz eta batzuetan erantzun guztiak emango dizkigun izaki zerutiar bat balitz bezala saltzen den, ezin dugu ahaztu AA ere guk sortu dugula, eta, beraz, akatsak dituela. Artikulu honetan, arazo, akats edo korapilo horiei buruz hausnartuko dugu.
Digeriezina baina onuragarria izan daitekeen almidoia
Maitane González-Arceo - Nutrizioa eta Obesitatea taldea, EHU.
Maria Puy Portillo Baquedano - Nutrizioa eta Obesitatea taldea, EHU. CIBERobn, Carlos III Osasun Institutua. BIOARABA Osasunaren Ikerketa Zentroa
Saioa Gómez-Zorita - Nutrizioa eta Obesitatea taldea, EHU. CIBERobn, Carlos III Osasun Institutua. BIOARABA Osasunaren Ikerketa Zentroa
Zer desberdintasun dago almidoi arruntaren eta almidoi erresistentearen artean? Almidoi erresistenteak onurak izan ditzake osasunaren aldetik? Almidoi erresistenteak arreta handia jaso du azkenaldian, eta ez da harritzekoa; izan ere, hainbat ikerketak erakutsi dutenaren arabera, obesitatea eta haren komorbilitateak tratatu edota prebenitzeko tresna interesgarritzat har daiteke.
Garena egiten gaituena, egiten duguna idazteko
Gizakiok betidanik izan dugu hurrengo belaunaldiei ezagutza transmititzeko grina berezi bat, eta horrek informazioa gordetzeko zenbait modu deskubritu edota garatzera …
Elektroiekin dantzan nanoeskala argitzeko
Historian zehar eginiko aurrerapen teknologiko eta aurkikuntza zientifiko ugari gure ikusmen-gaitasunaren hobekuntzan oinarritu dira. XVI. eta XVII. mendeetan, bultzada nabarmena …
Energia, zenbat eta norentzat?
Zenbat energia kontsumitu beharko genuke, eta nork? Horrelako galderei zehatz erantzutea zaila da, baina egun bizi dugun testuinguruak eta bertan energiaren aferak duen garrantziak halako galderen inguruan hausnartzera behartzen gaitu. Kasu honetan, pobrezia energetikoan jarri dugu begirada, arazoa ulertzetik hasi eta konponbide posibleen inguruko zertzeladak emateko asmoz.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
