Inor gutxi gogoratzen da botikez, behin gure gorputzean eragin ondoren. Baina farmakoen bizitza ez da hor bukatzen. Kanporatu egiten ditugu, eta ingurumenera iristen dira. Eta han, beste bizidun batzuei ere eragiten diete.
Teklatuak erabiltzeko arazo motorrak dituzten haurrentzat euskarazko idazlanak diktaketa bidez egin ahal izateko sistema bat da AskHezi. Proiektuan, elkarlanean aritu dira Euskal Herri osoko zenbait ikastetxe-sare, eta garapena Orai NLP Teknologiak zentroan egin dugu.
Vibhu Prakash biologoa indiarra kezkatuta zegoen. 1987an, Keoladeko Parke Nazionalean, sai gibelzuri bengalarren 353 bikote kontatu zituen. Handik bederatzi urtera, 150. Eta 1997an, 25 baino ez ziren gelditzen. Saiak desagertzen ari ziren.
Neuroteknologien alorrean aurrerapen handiak aurreikusten dira epe laburrean, eta aurrerapen horiek garrantzitsuak izan litezke pertsona askoren bizitza hobetzeko. Horretan ari dira Euskal Herriko hainbat ikerketa-zentro; besteak beste, BRTA aliantzako Tecnalia eta CIC Biomagune.
Osasungintzan hizkuntza-eskubidearekin lotuta hartzen diren edo ez diren neurriak askotan izaten dira eztabaidagai; esaterako, itzultzaile automatikoaren erabilera, edo eskubideak bermatzeko baliabideen kudeaketa eskasa. Eztabaida horiei helduta, beren ikuspegia eskaini dute Ruth Salaberria Udabe zainketa intentsiboetan espezialistak eta Aitor Montes Lasarte familia-medikuak.
Nekane Martin Mendia ikertzailea da i+Med medikuntza pertsonalizatuko enpresan, eta, aitortu duenez, beti ikusi du bere burua ikertzaile gisa. “Beharbada, beti izan naizelako jakin-min handikoa eta dena ulertu nahi izaten dudalako”, azaldu du.
Azken 40 urtetan itzulpengintzan izan diren aldaketak kronologikoki kontatu beharko bagenitu, ezinbestean aipatu beharko genituzke itzultzaileen jardunerako mugarri izan diren hainbat tresna: ordenagailua, CDa, Internet… Eta, jakina, hamarkadaz hamarkada gero eta azkarrago garatzen joan diren hizkuntza-teknologiak. Egin dezagun errepasoa.
Klima-aldaketaren eta kutsaduraren aurkako estrategien artean, energia-kontsumoa elektrifikatzea da nagusietako bat, energia berriztagarrietatik sortutako elektrizitate garbiari esker. Dokumentu honek Euskal Autonomia Erkidegoko industria-prozesuen eraldaketa aztertzen du, elektrifikazio-potentzial handieneko industrien aukerak eta sare elektrikoan duten eragina aztertuz.
Medikuntza birsortzaileak kausa askotarikoen ondorioz galdutako zelula, ehun edo organoak ordezkatzea edo birsortzea du helburu. Kornearen kasuan aurrerapauso nabarmenak eman dira, aurrera egin baitu zelula amen bidezko terapia, 3D inprimaketa, kornea bioingenierizatu, terapia geniko eta exosoma bidezko tratamenduen garapenak. Kornea-gaixotasunak tratatzeko modua aldatzen ari dira horiek guztiak, eta itxaropena eskaintzen ikusmen-arazoak dituzten milioika pertsonei.
Xibarta ama batek kumeari azalera nola laguntzen dion erakuzten du argazki eder honek. Underwater Photographer of the Year lehiaketaren 2025eko irabazlea izan da.
Elhuyarrentzat metal berezia da wolframa. Hain zuzen ere, hura lehen aldiz isolatu zuten bi anaien omenez deitu zioten Elhuyar zientzia eta euskara uztartzeko asmoz 1972an jaio zen kultura-elkarteari, baita elkarteak sortutako aldizkariari ere.
Pinu-hondakinetatik sortutako ikatzak erabiliz energia metatzeko superkondentsadore hibrido bat sortu dute EHUko ikertzaile batzuek. Elektrodoak sortzeko, prozesu jasangarri eta merkeak …
Ura lehenengoz Big Bangetik 100-200 milioi urtera sortu zela ondorioztatu dute, simulazio bidez, Nature Astronomy aldizkarian argitaratu duten lan batean …
Epstein-Barr birusaren aurkako antigorputz batzuek esklerosi anizkoitza garatzeko arriskua handitzen dute, aldaera genetiko jakin batzuk dituzten pertsonetan. Horixe ondorioztatu dute …
Europa mendebaldeko giza aurpegirik zaharrena duen fosila aurkitu dute. Homo affinis erectus deitu diote (ezizenez, Pink), ez baitu bat …
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, …
Gaur egun, munduko herrialde bakar bat ere ez da iritsiko Garapen Jasangarrirako Helburuak (GJH) betetzera 2030erako. Hala baieztatu du …
Ikuspegi onartuenaren arabera, Homo sapiens espeziea duela 200.000-300.000 urte agertu zen lehen aldiz Afrikan, leinu bakar batetik. Orain, ordea, Cambridgeko …
James Webb espazio-teleskopioak eguzki-sistematik kanpoko planeta bateko karbono dioxidoa detektatu du, lehenengoz. Aurkikuntza HR 8799 sisteman egin dute, Lurretik 130 …
Polinizatzaileen aniztasuna galtzeak, kalte egiten die bai landare basatiei bai laborantza-landareei ere, eta polinizatzaileen aniztasuna babestea ezinbestekoa da ekosistemen jasangarritasuna …
Jateak ematen duen plazera gako izan liteke elikadura-portaera osasuntsuak mantentzeko. Ondorio hori atera dute saguekin egin duten ikerketa batean, ikusi …
Zoster herpesaren kontrako txertoa jaso zuten adinekoek hurrengo zazpi urteetan dementzia garatzeko % 20 arrisku txikiagoa zutela frogatu dute, esperimentu natural …
Europako eta AEBko biztanleen maila ekonomikoa eta bizi-itxaropena alderatuta, Brown unibertsitateko ikertzaileek ondorioztatu dute AEBko biztanleen bizi-itxaropena txikiagoa dela europarrena …
Almidoiarekin egindako plastiko biodegradagarrietatik sortutako mikroplastikoek saguen osasuna kaltetzen dutela ikusi dute esperimentu batean. Ikertzaileek ohartarazi dute ezinbestekoa dela bioplastikoen …
Taiwanen aurkitu zuten Pleistozenoko baraila bat denisovar batena dela frogatu dute, azterketa paleoproteomiko baten bidez. Denisovarrek era askotako eremu klimatikoetan …
Giza jardueren eragina uste baino handiagoa dela eta ehunka kilometrotara ere irits daitekeela ondorioztatu dute biodibertsitatea neurtzeko ohikoa ez den …