921995(e)ko otsaila

Erreportajeak

Taxola: naturaren bi aurpegien adibide

Gracenea Zapirain, Jose Javier -

1971. urteaz gero ezaguna den minbiziaren sendagai honetan itxaropen handia dago. Haginetik lortu arren, sintesi kimikoari esker merkatuan aurki eduki …

Burdinbidearen Euskal Museoa

Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Euskal Herriko Historian zehar trenez txango bat proposatzen dizuegu. Burdinbidearen Euskal Museoak bere ateak propio zabaldu zizkigun astelehen arratsalde hartan …

Garatxoak

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Garatxorik gehientsuenak onberak dira berez eta denborarekin desagertu egiten dira, baina behin edo behin molestoak edota antiestetikoak gerta daitezke duten …

Gezurti, sofistikatua, Ophrys orkideoa

Terés, Joxepo -

FITXA TEKNIKOA Ophrys orkideoa

Hontza zuria, familiaren planifikatzaile zuhurra

Elosegi Irurtia, Migel M. -

FITXA TEKNIKOA Hontza zuria

Euskal Herriko kostaldea

Estonba Mintxero, Mikel -

Lan honekin Euskal Herriko itsasbazterra ekologikoki aztertzearren prestatutako artikulu-sortari hasiera emango diogu. Bertan, orain arte gertatu ez den moduan, kostaldea …

DeskArtesen logika

Aizpurua Sarasola, Joxerra -
Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Telefonoz dei egin zigutenean hura zer izango ote zen galdegin genion elkarri. Diseinurako balio eta punta-puntakoa ei zen programa baten …

Poliomielitisa: desagertarazi nahi den eritasuna

Furundarena Salsamendi, Jose Ramon -

170 urte lehenago aurkitutako txerto bati esker Osasunerako Munduko Erakundearen (OMEren) gidaritzapean eta nazioarteko lankidetzari esker baztanga eta nafarreria 11 …

Iragazkiak

Nogeras, Itziar -

Argi-izpien sortatik zenbait erradiazio zurgatu edo kendu eta argiaren kalitatea aldarazten duen pantaila da iragazkia. Beirazkoak, plastikozkoak zein gelatinazkoak izan …

Kultura zientifiko unibertsalerantz

Sarasola Manech, Julen -

Harrigarria da, teknikaren eta zientziaren aurrerapenek gizakia egoera pribilegiatuan ipini duten hogeigarren mendearen azkenaldi honetan, gizarteak oro har astronomiaz, eta …

Erremintetarako zeramiko eta zermet direlakoen diseinu mikroegiturala

Barandika Argoitia, Miren Gotzone - Kimika Ez-organikoa saileko ikertzailea

Euskal Herriko makina-erremintaren industri arloa tradizio handikoa dela eta, sektore honetan, I+G ikuspuntutik, gertatzen ari denari adi egotea komeni da. …

Fotografia agertu aurretik

Bandres Unanue, Luis -

Gaur egun nork ez du bere patrikan argazkiren bat, bedi bere maitearena, bere seme alabena edo gutxienez karnetekoa? Eta zer …

Albisteak

Marra itsasoan

Elhuyar Zientzia -

Lurraren inguruan, 230 km-ko altueran, biraka dabilen Atlantis sateliteak ondoan azaltzen den argazkia atera zion Ozeano Barean ekuatorearen inguruko zonaldeari.

Espermatozoideek laguntza behar dute

Elhuyar Zientzia -

Espermatozoideak igerilariak dira, baina Falopioren tronpetara heltzeko muskulu uzkurduren bidezko bultzada behar dute. Ikerlari kanadiarren arabera, aipatu bultzada eza izan …

Gela egin aurretiko musika

Elhuyar Zientzia -

Ez dagoen leku batean musika edo soinuak entzutea laster baino lehen proposatuko zaie arkitektuei. Teknika berriaren helburua, eraiki beharreko gelaren …

110. elementua

Elhuyar Zientzia -

1994.go azaroaren 9an 16 h 39 min-etan, Alemaniako Darmstadt hirian Peter Armbruster eta bere taldeak hamar urte ikertzen aritu ondoren …

Kamen, 2.800 urteko gaztea

Elhuyar Zientzia -

Lyon-go medikuntza-fakultateko anatomi fakultatean, Eric Voglio kirurgilariak momia baten barnean zilioskopio batekin higitzea lortu du lehen aldiz.

RUDOLF DIESEL

Azkune Mendia, Iñaki -

Asmatzaile alemaniar hau Parisen jaio zen 1858. urteko martxoaren 18an. Ikasketak Frantzian eta Alemanian egin zituen. Oso ikasle ona izan …

Zientzia zabalduz

Rodriguez Ibabe, Jose Maria -

Gaur egun zientziak duen garrantzia ez du inork zalantzan jartzen. Garai batean zientziaren aurrerapenak pertsona konkretu batzuen laguntzan eta lanean …

Alzheimerraren genea

Elhuyar Zientzia -

Alzheimer-en gaixotasuna duten pazienteek gaixotasuna beren baitan zein abiaduraz garatuko den aurrikusteko modua izango dute laster.

Kaltegabeko bakterioa!

Elhuyar Zientzia -

Gaixotasun artritikoen talde berezi baten jatorria urdailean bizi den bakterio kaltegabeetako bat izan daiteke, Texasko unibertsitateko ikerlari batzuen iritzian.

Otzi artritisak jota

Elhuyar Zientzia -

1991ean Tirolean aurkitu zen 5.000 urteko giza momiaren osasun-egoera ez zen oso ona elurrak estali zuenean. Otzi-ren momifikatutako gorputza X …

Medikuntzako ikasleen kezka

Irazusta, Jon -

Arestian medikuntzako ikasleak gure herrietako kaleetan ohi baino maizago ikusi ditugu. Bata zuriz jantzita, tentsioa hartzen, korrika egiten edota firmen …

Eboluzioa eta suntsipenak loturik ote?

Nuñez-Betelu, Koldo -

Ikuspuntu darwindarretik begiratuta, lehia eboluziorako baldintza beharrezkoa ezezik suntsipenen kausa nagusia ere bada. Darwinek honela azaltzen zuen eboluzioa: “Espezie berri …

Biodibertsitate-hitzarmena perlesiak jota

Elhuyar Zientzia -

Rio de Janeiroko Gailurraren ondorio distiratsuetako bat, Biodibertsitate-hitzarmena hain justu, noraezean dabil, Hitzarmenaren 133 sinatzaileek 1994ko abenduaren hasieran Bahametan Hitzarmenaren …

Indonesiaren "oparia"

Elhuyar Zientzia -

1993an Indonesiako gobernuak DDTa erabiltzea debekatu zuen. Alabaina etxerako nahi ez duena, auzokoari eman dio. Izan ere, 100 tona DDT …

San Paulo garbituz

Elhuyar Zientzia -

Frantziaren menpeko San Paulo irla Ozeano Barean dago eta zortzi kilometro karratuko azalera du. Jatorrizko fauna eta landaredia berreskuratzeko plan …

Marrazo zuria

Elhuyar Zientzia -

Steven Spielberg-en Marrazoa (Jaws) filme ezagunak marrazo zuri handiaren nortasunaren alderdi bakar bat baino ez zuen erakutsi; erasotzaile odoltsuarena, alegia. …

Motorerik txikiena

Elhuyar Zientzia -

7mm-ko luzera eta 2 mm-ko diametroa ditu inoiz fabrikatutako motore elektromagnetikorik txikienak. Frantziako Erloju-industriaren zentru teknikoak diseinatu eta MMT deituriko …

Mantxako tunelaren argia

Elhuyar Zientzia -

50 kilometro baino luzeagoa den Mantxako tunelaren zerbitzu-tunelean (erdikoan) sistema elektrikoak eta segurtasunezkoak daude. Galeria honetan 2,5 m-ko altueran 9 …

Gaueko laserra

Elhuyar Zientzia -

EEBBetan airearen poluzioa neurtzeko beste sistema bat asmatu dute. Argazkian azaltzen den kamioiak laser berezi bat darama; lidar izenekoa, hain …

Asteroideen meatzaritza

Elhuyar Zientzia -

Lurraren inguruko asteroideek (LIA) burdina, nikela, kobaltoa eta platinoaren familiako metalak dituztela jakina da aspalditik. Gainera, Lurrean aurki daitekeen edozein …

Karbono-14a

Elhuyar Zientzia -

Karbono-14 isotopo erradioaktiboa detektatu berri dute espazioan lehen aldiz.

Erreferentzia egokia?

Elhuyar Zientzia -

Lyra (Bandera euskaldunontzat) konstelazioko Vega izarra (Begiurdina euskaldunontzat) estandar moduan hartu dute astronomoek aspalditik. Beste izarren ezaugarriak kalibratzeko baliatu dute.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila