1632001(e)ko martxoa

Erreportajeak

ESS, neutroien emari oparoa

ESS, Europako zientzialariek eskuartean duten proiektu interesgarri eta erraldoienetarikoa da. Lankidetzan Europako herrialdeek abiarazitako proiektu honek, neutroiak lortzeko behar diren …

Islandiako lezioa: genomika, arlo pribatuaren eta publikoaren arteko zientzia

2000. urtean giza genomaren segida aletu edo sekuentziatu den berri eman da. Ekainaren 26an Bill Clinton, Tony Blair eta bioteknologiaren …

Itsasontziek eragindako poluzioa

Azken albiste-sorta Galapago uharteetatik datorkigu. Duela gutxi, Frantziako kostaldetik hurbil ere gertatu zen. Denboran atzera joanda, hamaika isurketa aurki daitezke. …

Giza genoma. Non gaude?

2000 urteko zientziaren ekarpen nagusitzat giza genomaren sekuentziazioa hartu da. Baina, dagoeneko, lan horren bukaera hiru aldiz iragarri da, hots, …

Giro ona ala txarra? Hori da galdera

Martxoaren 23an ospatzen da urtero meteorologiaren eguna, 1873. urteko egun horretan sortu baitzen Meteorologiaren Nazioarteko Erakundea (MNE). Ospakizun hori ez …

Euskal Herriko hezeguneak (X): ibaiertzetako basoak eta ibar-basoak (I)

Ibaiertzetako basoak eta ibar-basoak aldizkako uholdeek eta horiek ertz eta lurmenetan utzitako ekarpenek sortutako baso-ekosistema hezeak dira.

Zer egin arrautzak flota dezan

Arrautza freskoa bada hondoratu egingo da, pasatuta badago, berriz, flotatu egingo du. Oso bestelakoa da kontua, arrautza freskoak flota dezan …

Zinematografoa edo argazkia zine bilakatu zenean

"Asmakizun honek ez du etorkizunik. Izan ere, nor egon daiteke egunero kalean ikus ditzakeen irudiak pantaila batean ikustearren ordaintzeko prest?" …

IPv6 Interneteko protokolo berria

IPv6 protokoloa izango da etorkizunean Interneteko helbideak adierazteko erabiliko dena. Steve Deering-ek, IPv6ren aitatzat har daitekeenak, esan duenez, azken bertsio …

Garbitzailea den lorea: alkatxofa

Greko eta erromatarrek aurkitu zituzten lore honek batetik sukaldaritzarako eta bestetik sendagarri gisa dituen propietateak. Baina arabiarrak izan ziren, Erdi …

Elkarrizketak

Dieter Richter: denontzat egokia izan daitekeen makina bat diseinatzeko elkartuko gara.

Neutroien dispertsioa zientziaren esparru askotan da erabilgarria. Neutroiak, ordea, ez dira errazak isolatzen. Erabiltzen den metodorik eraginkorrenari espalazio deritzo. Europan …

Albisteak

Jantzi freskagarriak

Suhiltzaile, meatzari, soldadu eta bestelako langileei tenperatura altuak denbora luzeagoan jasaten lagun diezaiekeen jantzi berezia asmatu dute Australian.

Amazonas oihanaren hondamena zenbakitan

Brasilgo Amazonas estatuan 40.000 milioi erabiliko dira, autobide eta trenbideak eraiki, proiektu hidroelektrikoak burutu eta populazioaren hazkundea bultzatzeko.

Ortura noa, hodeiak ereitera

Badirudi aurrerantzean artoa erein ostean laino ilunen zain gora begira geratu beharrean, euria ekarriko duten hodeiak ere erein ahal izango …

Darwin-en gogoko txoria

Darwinek, hautespen naturalaren teoria proposatu zuenean, ez zuen bere teoria baiezta zezakeen froga errealik aurkeztu, eta froga horiek geroago aurkitu …

Antartikako izotza urtzen ari da, baina ez horrenbeste

Ikerketa berri honekin, zalantzan jarri da datu hori. Egun, izotz-geruza batez beste 2.000 metro lodi da.

Eskizofreniaren markatzaile genetikoaren atzetik

Eskizofrenia tratatzea ez da erraza. Hala ere, hasierako faseetan detektatu eta tratamendu egokia jarraituz gero, gaixotasunaren endekatze-prozesua moteltzea lor daiteke.

Robot txikietan txikiena

Sandia laborategi nazionaleko zentro militarrean sortu dute eta, asmatzaileek diotenez, robot handiagoek egin ezin ditzaketen lanak egiteko erabil daiteke.

Europako Batzordea urak garbitzeko ekinean

Europako Batzordeak pixkanaka uretatik ezabatu beharreko 32 substantziaren zerrenda proposatu du.

PCrako haizagailu mikroskopiko isilak

Ordenagailuaren haizagailuaren zaratak ez dizula behar bezala lan egiten uzten? Akabo komeriak!

Dislexikoen koordinazioa hobetzeko ariketak

Belfasteko psikologo-talde batek dislexikoei koordinazioa hobetzen lagunduko dien hainbat mugimendu eta ariketa proposatu ditu.

Nor da ispiluko hori?

Pentsatu al duzu inoiz lanera edo ikastetxera joan aurretik ispiluan begiratu eta, agian, ez duzula zure burua ezagutuko?

Itsasoko haize-parke erraldoiak auzitan

Itsasoko haize-parke txikietan oinarrituta egindako ingurugiro-inpaktuaren azterketetako ondorioak ezin dira, beste barik, haize-parke handiagoak diseinatzeko erabili.

Gomerako musker erraldoiaren atzetik

Oporretan Kanarietako Gomera irlara joan eta bigarren egunerako eguzkia hartzeaz asper-asper eginda zaudela ohartzen bazara, hona hemen denbora-pasa polit bat:

Energia aurrezteko proiektuei diru-laguntzak

Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Sailak energia aurreztea helburu duten 26 proiekturi 182 milioiko diru-laguntza eman die.

Lurrikara datorrela!

Moskuko Unibertsitateko fisika-departamentuko zientzialariek lurrikarak lehenago aurresateko balioko duen sistema aurkeztu dute.

General Motors-en ibilgailu ekologiko berriak

General Motors multinazionalak erregaia aurrezten duen eta atmosferara kontaminatzaile gutxiago isurtzen duen hainbat ibilgailu aurkeztu zituen Ipar Amerikako Nazioarteko Automobil …

Ortuko artoa ibilgailuetarako erregai?

Atmosferara poluitzaile gutxiago isurtzeko, MTBE (metil-t-butil eterra) gehigarri sintetikoa eransten zaio gasolinari. Baina substantzia horrek lur azpiko eta azaleko urak …

Fitoplanktona ereinda, lurra berotzea ekidin nahi dute

Lurraren berotzeari aurre egiteko, 90eko hamarkadan esperimentu bitxi bat egin zen. Izan ere, Estatu Batuetako laborategi bateko ozeanografoek burdin sulfato …

Ondo lo egin, laztana

Ohekidearen zurrungak jasan beharra baino amesgaizto txarragorik ba ote? Hots gogaikarri hori gutxitzeko, Yaleko mediku-talde bat somnoplastia deritzon teknologia erabiltzen …

Motor esferikoa roboten besoetarako

Ingeniari-talde batek edozein norabidetan biratzeko gai den motor esferiko berri bat asmatu du. Ideia, berez, ez da berria.

Mugikorrak vs minbizia: amaierarik ez duen istorioa

Kale-bazter guztietan ikusten hasi ginenetik datorren kontua da: minbizia sortzen al du telefono mugikorrak?

Europako Parlamentuak ibilgailuen gas-emisioak murriztu nahi ditu

Europako Parlamentuko Ingurugiro Batzordeak atmosferara isurtzen diren gasen inguruko txosten bat aurkeztu du.

Homeroren Odiseako animali-hilketak ez ziren asmatuak

Orain arte, historialarientzat ez zegoen batere argi Homerok bere Odisea liburuan deskribatu zituen animalia-hilketen zehaztasunak egia ote ziren.

Darwin berriz ere Kansasera

Joan den abuztuan bi urte Kansasko ikastetxe publikoetan Darwinen eboluzioaren teoria ez irakastea erabaki zuten eta gaia programatik kendu egin …

Ordenagailuen esprinta

Jakina da ordenagailurik ahaltsuenak helburu militarretarako asmatu eta erabiltzen direla.

Bihar eguzkia ala euria?

Biharamuneko eguraldiaren iragarpenarekin konformatzen ez diren horientzat berri onak datoz Estatu Batuetatik. Izan ere, zientzialari-talde batek adierazi duenez, laster gai …

Eta lurra hoztu egin zen

Orain arte, duela 3,2 milioi urtetik hona, Lurra 2 ºC hoztu dela pentsatu izan dute zientzialariek.

Parkinsonak jotako soldatzaileak

Saint Louiseko ikertzaile-talde baten arabera, soldatzeak Parkinsonen gaixotasunaren agerpena sorraraz lezake.

Meteorologiarako oinarrizko datuak

Presio atmosferikoa barometroekin neurtzen da. Itsas mailan 950 eta 1.050 milibar artekoa izaten da, eta behe-presioko eremuak edo depresioak eta …

Zer gertatzen da bideokontsolekin?

Aurreko zenbakian hitz egin genuen Microsoft-ek kaleratuko duen Xbox bideokontsola berriaz.