2592009(e)ko abendua

Erreportajeak

Zientzia eta teknologia euskal gizartearen begietan

Euskal Herriko biztanleek begi onez ikusten dituzte zientziak eta teknologiak ekarri dituzten aldaketak eta aurrerapenak. Hala ere, askok uste dute ...

Metal arraroak, agortzeko bidean?

Burdinaren, berunaren edo urrearen aldean, arraroak dira itrioa, niobioa edo disprosioa. Metal edo lur arraroak dira, hain zuzen. Eta ez ...

Nirea niretzat eta gurea naturarentzat?

Oso zabalduta dago lursailak egur-ekoizpenera bideratzen dituzten jabeek naturaren kontserbazioaren alde ezer gutxi egiten dutelako ideia. Izan ere, askok eta ...

Elkarrizketak

"C₆₀ molekularentzat aplikazio humanitarioak aurkitzea espero dugu laster"

Kimikako Nobel saria eman zioten 1996an, kaiola-itxurako molekula bat aurkitzeagatik: fullerenoa. Richard Buckminster Fuller arkitektoaren omenez jarri zion izena Krotok ...

Analisiak

Kopenhage COP 15erako bidea: ikusteko dago akordio garrantzitsu bat lortuko den

Guztiok gaude Kopenhageko COP 15i begira, klima-aldaketaren aurka borrokatzeko asmo handiko konpromiso bat erdietsiko den itxaropenarekin. Asmo handiko helburua da ...

Bizi artifiziala eta haren ondorioak

Aspaldiko ideia da bizia artifizialki sortzea (Golem, Frankenstein...), baina lehen saio zientifikoak joan den mendekoak baino ez dira; Ledouxen eta ...

Mundu digitala

Errealitate gehitua: munduaren pertzepzioa aberasten

Imajinatu kameradun eta pantailadun gailu bat, kamera jatetxe baten ateari begira jartzean pantailan haren irudiaz gain karta eta prezioak ere ...

Gogoetan

Eboluzioak bostekoa eman zigun

Ez dago museo batera joan beharrik eboluzioaren lorpen liluragarri bat topatzeko. Edozein bizidun aztertu besterik ez dago eboluzioan arrakasta izan ...

Istorioak

Lizunen miraria

"Miraria dirudi!" esan zuen Florey doktoreak lau saguak hil zirela jakin zuenean. Chain, berriz, ia dantzan hasi omen zen, eta ...

Atarikoa

Kultura zientifikoa

Bete-betean dagokigun gai bat jaso dugu zenbaki honetan. Izan ere, zientziaren komunikazioan aritzeak halabeharrez egiten gaitu zientzia-, teknologia- eta berrikuntza-sistemaren ...

Umore grafikoa

Gai librean

Haurdun gelditzea gizonezkoen esku

Zientzialarien zeregina da naturari galderak egitea eta haren erantzunak interpretatzea eta praktikan jartzea. Postulatuari jarraituz, haurdunaldian emakumeak jasaten dituen aldaketa ...

Liburutegia

Kepa Altonagak gomendatuta, eboluzioa irakurgai

Kepa Altonagak zoologia irakasten du Euskal Herriko Unibertsitatean. Hari eskatu diogu zientzia-liburuen gomendio bat egiteko. Alde batetik, hiru dibulgazio-liburu gomendatu ...

Albisteak

Saturnok beste eraztun bat dauka, erraldoia

Saturnoren inguruan biraka dabilen beste eraztun bat aurkitu dute NASAko ikertzaileek Spitzer Espazio Teleskopioari esker. Ez da edonolako eraztuna; Saturnoren ...

Giza eboluzioaren beste pasarte bat argituta

Ardi jarri diote izena orain dela 4,4 milioi urte gaur egun Etiopiakoa den eremu batean aurkitutako eskeletoari. Science aldizkariaren ...

Iragana gaur, garaiera handian

Argentinako ikertzaile batzuek estromatolito biziak topatu dituzte Andeetako laku gazi batzuetan, 4.000 metrotik gorako garaieran. Estromatolito fosilak munduko hainbat ...

Bit iraunkorra disko gogorretan

Disko gogorren teknologiak ez du irauten betiko, degradatu gabe. Kondizioen arabera, formatu digital batzuk hamarkada bat pasatu baino lehen has ...

Ilargian dago eguzki-sistemako lekurik hotzena

NASAk jakinarazi duenez, Ilargiaren Hego poloaren inguruko kraterretan daude eguzki-sistemako leku hotzenak. Hain zuzen ere, 33 gradu kelvin neurtu ditu ...

Tyrannosaurus rexen aitzindaria, berdin-berdina baina miniaturan

Tyrannosaurus rexen antzera, masailezur sendoa, buru handia, hanka ikaragarriak eta beso eskasak zituen dinosauro baten aztarna fosilak aurkitu dituzte Txinan ...

Anfibioak kutsaduraren adierazle onak direla, zalantzan

Hego Dakotako Unibertsitateko aditu batzuek anfibioen eta toxikotasunaren arteko erlazioari buruzko 20.000 ikerketa baino gehiago bildu dituzte, eta ondorioztatu ...

Google Earth, karbono dioxidoari jarraitzeko

Google Earth aplikazio ezin egokiagoa da karbono dioxidoaren kontzentrazioa aztertzen diharduten ikertzaileentzat. Esate baterako, Michigango Unibertsitatean eredu oso konplexu bat ...

Batzuen gainbehera, besteen mauka

Onddo batek azaldu lezake zergatik gertatu zen orain dela 250 milioi urteko iraungitze masiboa Orain dela 250 milioi urte inguru ...

Argia garuna ikusteko

Optogenetika teknika baliagarria da garunaren jarduera eta buruko gaixotasunak ikertzeko Optogenetika duela 4 urte sortu zuen Karl Deiseroth fisikari eta ...

Monarka tximeleten GPSa, antenetan

Antenei esker lortzen dute monarka tximeletek migrazio-bidean orientatzea, Massachusetts Unibertsitateko neurobiologo-talde baten arabera. Aspaldi dakite zientzialariek Eguzkiaren kokapena erabiltzen ...

Gas-hodeiak bai, izar berririk ez

Argitu dute zerk eragiten duen hainbat gas-hodeitan izarrik ez sortzea Harvard-Smithsonian Astrofisika Zentroko ikertzaile-talde baten arabera, unibertsoko hauts- eta gas-hodeietako ...

Neke kronikoa, birus baten errua?

Litekeena da erretrobirus batek eragitea neke kronikoa. Estatu Batuetan egindako ikerketa batean, neke kronikoak jotako 101 paziente aztertu dituzte, eta ...

GPSa duen koilarea, ganaduaren jarraipena egiteko

GPS sistema barneratua duen koilare bati esker mendian dauden animalien kokapen zehatza jakin ahal izango dute abeltzainek edozein ordenagailutatik. Mendinet ...

Korrokoiaren transkriptoma deskodetu dute EHUko ikertzaileek

Korrokoiaren transkriptoma deskodetu berri du EHUko Zoologia eta Animalia Zelulen Biologia saileko Biologia Zelularra Ingurune Toxikologian ikerketa-taldeak. Transkriptoma da genomatik ...

Hesteetako bakterioa, botika-emailea

Bakterio bat genetikoki eraldatu dute, kolitisa sendatzeko proteina bat aska dezan Kolitisaren aurka ahoz hartzen diren botikek arazo bat dute ...

Neuronek energia asko kontsumitzen dutela? Inondik inora ere ez

Garunak gorputzaren pisuaren % 2 baino ez duen arren, gorputz osoak gastatzen duen energiaren % 20 kontsumitzen du. Hala ere, neuronek, seinale ...