1612001(e)ko urtarrila
Erreportajeak
Beruna detektatzeko biosentsorea
Illinois Unibertsitateko ikerlariek beruna in situ eta denbora errealean detektatzeko gai den sistema prestatu dute.
Gure osasuna informatika eta roboten esku
Medikuntzaren historia luze eta zabala da eta, funtsean beste arlo guztiek bezala, aldaketa asko jasan ditu. Erradiografia (1896), kardiograma (1901), …
Gatibutza: desagertzearen mamuari ihesi
Galzorian dauden zenbait espezieren azken aukera dira, ingurunearen presio itogarritik alde egin eta berriro hasteko aukera, alegia.
Telefono mugikorrak: arriskutsuak ote?
Telefono mugikorrak, mikrouhin-labeak, antena eta errepikagailuak… Uhin elektromagnetikoz inguratuak bizi gara. Eta zientzialariak erradiazio horrek gure osasunean eduki ditzaketen eraginen …
Behi eroak, gizakiaren erotasunaren erakusle
Behi eroen gaitza. Izena du barregarri samarra; hortik aurrera, zalantzak, kezkak eta, zenbait kasutan, beldurra nagusi. Gaitzak, batez ere, Britainia …
Behi eroen gaitza, zer da?
Entzefalopatia espongiforme mota bat baino ez da, buruko gaixotasuna. Entzefalopatia espongiformeak nerbio-sistemaren endekapenezko gaixotasunak dira.
Behi eroen gaitzaren kronologia
1732, lehen Scrapie kasua.- 1883, lehen behiaren dardarizoa.- 1920, herrialde aurreratuetan irina erabiltzen hasi zen animaliak elikatzeko ...
Etorkizuneko ordenagailu biologikoak
Orain arte ordenagailuaren bihotza den mikroprozesadorea egiteko silizioa erabili da, baina horrek bere mugak dituelako, molekulak, neuronak eta ADNa ere …
Arketipoak: sistema konplexuetan askotan errepikatzen diren jokabideak
Egoera konplexuetan erabaki egokiak hartzea ez da erraza izaten. Batzuetan intuizioz jokatuta, beste batzuetan arrazoituta, bat-bateko sentimenduek bultzatuta… bizitza honetan …
Euskal Herriko hezeguneak (VIII): barrualdeko urmael endorreikoak
Egun Ebroko sakonunea izenarekin ezaguna den eskualdea Mesozoiko osoan eta Tertziarioaren hasieran sakonera handiko itsaso baten azpian zegoen harro sedimentario …
Galileo Galilei, XVII. mendeko jakintsua
Iaz, hilero-hilero zientziaren mendearen nolabaiteko errepasoa izan zenuen irakurgai. Hamarkadaka bilduta, orrialde hauetan XX. mendeak eman zituen gertakari garrantzitsuenetariko batzuk …
Soja: oraindik ezezagun?
Uranga, Ane Miren -
Soja, mendebaldeko lurraldeetara duela gutxi iritsi den Asiako janari tradizionala dugu. Oraindik ere kontsumoa oso urria da eremu honetan.
Elkarrizketak
Gines Morata Perez: "Beharbada, zahartzen zaizkigun organoak ordezkatu ahal izango ditugu"
Giza genomaren sekuentziazioa dela eta, 2000. urtean genetikak izan du komunikabideetan jarraipen berezia.
Albisteak
Azpijoko bidez ekoitzitako ardoa
Australian geroz eta mahasti gehiago dago, baina ura geroz eta urriagoa da
Australiarrak kezkatuta
Joan den azaroan errusiarrek Mir-a otsailean deuseztuko dutela iragarri zuten.
El Niño bihurria
Badirudi El Niño joan dela eta berriz agertu aurretik balantzea egiteko garaia heldu da.
Natura leheneratu ere egiten da
Askotan izaten ditugu natura hondatzen ari garela dioten berriak. Tarteka leheneratu dela ere jakiten dugu.
Partenoiko marmolaren iturria
Artea aztertzen dutenek egilea zein den eta arte-piezen ezaugarriak baino gehiago jakin nahi dute nonbait.
Hegazti harraparien hegaldia
Hegazti harrapariek ibilbide kurbatua egiten dute beren harrapakinari erasotzeko. Zergatik? ...
Adan eta Evak ez zuten elkar ezagutu
Eboluzioa eta denboran zehar gizakiaren arrastoa jarraitzeko gaur egun bizirik daudenen ADNaren analisia oso baliagarria da.
Biodibertsitatea plateretan
Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) eman dituen datuen arabera, ...
Garuneko begia
"Garuneko begia" deritzonak zerbait (irudi bat, paisaia bat, norbaiten aurpegia...) aurrean izan gabe ikustea ahalbidetzen digu.
Bidaiarien segurtasuna
Britainia Handiko Lord-en Ganberak agindutako ikerketa baten ondorioetan hegazkinetako bidaiarien osasuna albo batera uzten dela esaten da.
Autoen poluzioa detektatzen duen laser izpia prestatu dute
Karbono monoxido gasak ez du usainik ez eta kolorerik eta detektatzen zaila da, baina arnastuz gero heriotza eragin dezake.
Atmosferako oxigenoa
Lurraren mantuko gas bolkanikoek oxigenatu zuten atmosfera duela 2.400-1.800 milioi urte. Hori da behintzat azken ikerketek diotena.
Hazkundea kontrolatzen duen genea identifikatu da
Zizare, belaki, barraskilo, euli eta gizakiek, guztiek, noiz hazi agintzen duen genea dute eta denentzat berdina da.
Energia berriztagarriak noizko?
Europako Batzordeak argitaratutako liburu berdeari jaramon eginez gero, energia berriztagarrien gorakada ez da hurrengo hamar urteetan geratuko.
Diagnostiko azkarra eta merkeagoa
Erresuma Batutik datorren berriaren arabera, familiako medikuek diagnostikorako tresna aproposa izango dute eskura aurki,
Balea agureen kondaira
Uharte Aleutiarretako inuiten folklore eta bizimoduan garrantzi handia du baleak, zehazki balea groenlandiarrak
Dinosauroak ez ziren bi hanken gainean ibiltzen lehenak izan
Biziaren eboluzioaren historian bitan gertatu da lau hankatan ibiltzetik bitan ibiltzerako trantsizioa: dinosauroekin lehenik...
Jarduera handiko izar jaioberriak
Chandra teleskopioari esker orain arte detektatu ezin ziren protoizarrak aztertu dira.
Nikotinazko txikle eta txaplatak ez omen dira seguruak
Minnesotako Unibertsitateko Stephen Hech ikerlariak aditzera eman duenez, nikotinazko txikle eta txaplatek minbizia eragin ...
Laserrez bereizitako tomate haziak
Tomate haziek, onak edo txarrak dauden, argia era batera edo bestera sakabanatzen dute.
Noizkoa da lurreko bizia?
Ozeanoetan bizia noiz agertu zen badakigu ere, oraindik duda asko dago lurrean noiz agertu zen zehazteko.
Ordenagailuko informazioa itsuentzat
Itsuek ordenagailuko pantailan agertzen den informazioa liburuak irakurtzen dituzten bezala, ukimenarekin irakurtzeko aukera dute
Anaia Handia gizentasunaren kontrako gurutzadan
George Orwell-i ez zitzaion bururatu, baina bai Lausanako Unibertsitateko Yves Schutz-i. Satelite-sareek ahalbidetutako GPS sistemak pertsona bat erretzen ari den …
Arabidopsis thaliana landarearen genoma sekuentziatuta
Amaitu berri den urtea matematikaren urtea izan da ofizialki, baina genetikaren urtea ere izan zitekeen.
Energia-galerarik izango ez duen laser sistema prest
Sandia laborategietako ingeniariek argia garraiatzeko gai den bi dimentsiotako kristal artifiziala eraiki dute.
Transgenikoak, susmo txarren itzal geroz eta luzeagoa
Cry9C proteinak erresistenteago egiten du artoa, baina gizakiarengan alergiak eragin ditzakeenez, ...
Espezieak uste baino azkarrago bereizten dira
Espezie jakin bateko populazioei ingurune bereizi eta desberdinetan bizitzea tokatzen zaienean, ...
Odol artifiziala lortzeko ikerketak abian dira
Transfusioetan erabiltzen den odolik gehiena emaile boluntarioen zainetatik ateratzen da.
Izurde hegazuria (Lipotes vexillifer)
Bere habitata ibaietako ur lasterrak dira eta desagertze handi horren arrazoiak: presen eraginez gertatutako arrain-populazioen murriztea, ...
Kaliforniako kondorra (Gymnogyps californiannus)
Espezie hau salbatzeko ahaleginetan, 1986 eta 1987. urteetan azken banako basatiak harrapatu eta ugalketa-programa bati ekin zitzaion, ...
Elhuyarren berriak
Elhuyar Hiztegia Word-en
Elhuyarren Euskara-Gaztelania/Castellano-Vasco hiztegia abiapuntu hartuta, tresna informatiko berria aurkeztu du Elhuyarrek erabiltzaileen esku jarriz: Word-en integratzen den hiztegia. Hiztegi hau …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
