Erreportajeak

Txokolateari buruzko mitoak

2005/06/01 Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Historiaren hasierako garai haietatik gaurko egunetaraino, txokolateari buruzko uste eta ideia faltsuak pilatuz joan dira: gaixotasunak eragiten ditu zenbaiten ustez, baina justu alderantzizkoa aldarrikatzen dute beste batzuek, txokolateak gaitz hau eta bestea sendatzen dituela. Zenbaiten ustez, afrodisiako ona da, edo edertasuneko tratamendu bat egiteko osagai aproposa…

Ara Hovanessian: GIBaren andui guztiek giltza bera erabitzen dute zelulara sartzeko

2005/05/01 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Ara Hovanessian ikertzaileak zuzentzen duen taldeak hiesaren aurkako txertoa lortzeko aurrerapauso garrantzitsu bat eman du. Ikerketa-lana 2004ko azaroan argitaratu zuten Immunity aldizkari espezializatuan, eta, lan hori azaltzeko, Hovanessian bera izan zen EHUko Leioako campusean, Zientzia eta Teknika Fakultateak eta Biofisika Unitateak gonbidatuta. Guk ez genuen galdu harekin egoteko aukera, eta gogo onez erantzun
zien egin genizkion galdera guztiei. Zalantzarik gabe, hasi duen bidean aurrera egitea opa diogu.

Albert Einstein, Annus Mirabilis 2005

2005/05/01 Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Aurten ehun urte dira Albert Einstein gazteak bost artikulu garrantzitsu argitaratu zituela. Hori dela eta, 2005a Fisikaren Urtea izendatu dute mundu osoan, eta Einstein da protagonista. Aitzakia paregabea fisikari bikain honen bizitza eta lana ezagutzeko.

Agenda 21 Bizkaian martxa onean

2005/05/01 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Bizkaiko udalerri guzti-guztiak Agenda 21 lantzen edo Udalsarea 21en barruan daude dagoeneko. Argi dago, beraz, pausoz pauso hasitako bidean bizkaitarrek azkar egin dutela aurrera. Bidea urratzen lehenengoa Alonsotegi herria izan zen, eta Tokiko Agenda 21 aipatzean eredutzat hartzen da. Gainerako herriak, ordea, ez dira atzean gelditu, eta gaur egun Bizkaia martxa onean doa garapen jasangarriaren bidetik. Hori uste dute, behintzat, Bizkaiko Foru Aldundian.

Diotenez, Hubble-ren ordezkoa

2005/05/01 Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Hubble espazioko teleskopioak eman dizkigun irudi ederrak eta datu-piloa ikusita, argi dago arrakasta itzela izan duela. Baina aurrera begiratu behar da, eta Hubble ez da betiko; horregatik, NASA eta ESA dagoeneko ari dira ordezko bat egiten: James Webb Espazioko Teleskopioa, JWST izenez ere ezagutzen dena.

Ke arteko munduak

2005/05/01 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Tabako-landarea solanazeoa da. Familia horretakoak dira, besteak beste, tomatea, patata eta piperra, eta baita belladonna ere. Belladonnak substantzia psikoaktibo preziatu bat ematen du, eta haren baia beltzek, zapore gozoa izateaz gain, gizaki bat hiltzeko adina pozoi dute. Aldiz, patata eta tomatea lasai jan daitezke. Eta tabakoa? Substantzia psikoaktiboduna da argi eta garbi, baina jateko horiek bezainbesteko etekin ekonomikoa ematen du.

Tabako-ekoizpenari kea dario

2005/05/01 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Munduan ekoizten den tabako gehiena zigarroak egiteko da. Txina da, nabarmen, tabako-ekoizlerik handiena, baina zigarroen multinazional boteretsuena AEBetakoa da. Hala ere, herrialde askok hartzen dute parte tabako-ekoizpenean; izan ere, irabazi ederrak ematen ditu tabakoaren industriak. Zigarroa erretzaileen ezpainetara iristeko, baina, pauso asko eman behar dira.

Kea biriketan, nikotina garunean

2005/05/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

“Erretzea oso kaltegarria da osasunerako” ohartarazten dute osasun-agintariek. Herritarrek mezua jaso eta ia aho batez onartzen dute. Are gehiago, oro har, gizarteak begi onez ikusten du erretzaileentzat gune bereziak jartzeko ideia.

Bertako arrazak: batzuk ugari, beste batzuk larri

2005/05/01 Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Euskal Herriko arrazak dira. Milaka urte daramate hemen, eta, ondorioz, hemengo klimara eta orografiara ezin hobeto egokituta daude. Baina, gaur egungo gizakiaren ikuspegitik, guztiak ezin dira zaku berean sartu. Batzuk berez-berez iraun dute, eta iraungo dute, etekin erraza ateratzen zaielako, baina beste batzuek, aldiz, nekez egingo dute aurrera laguntzarik gabe.

Irrati-uhinak belauna sendatzeko

2005/05/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Behin eta berriz entzuten ditugu honelakoak irratian: “Igandeko partidan hautsi zuen belauneko aurreko lotailu gurutzatua jokalariak, eta, beraz, denboraldiari agur esan behar izan dio”. Hain larria da lesio hori? Beharbada haustura bai, baina ez, ordea, lotailuaren bihurdura. Nola senda daiteke hori?

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila