Erreportajeak

Niels Bohr: materiaren egonkortasuna

1985/12/01 Ugalde, Jesus -

Lerro hauek idaztera noan une honetan gogora etorri zait Neils Bohr -en eredu atomikoarekin izan nuen lehenengo harremana.

Basamortuetako pakea

1985/12/01 Barandiaran, Mariaje -
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

Aspaldi, baten batek pake posible bakarra basamortuetakoa zela esan zuen. Eta ikusitakoak ikusi arrazoi faltarik ez zuela onartu beharra daukagu. Begiak paper-puska honetatik altxatu eta ingurura begiratzea besterik ez dago honetaz konturatzeko. Mundua gobernatzen duten bi potentzien egiteak aztertzea nahikoa da. Hainbeste pake aldarrikatu eta gero eta gehiago armatu, hori kontraesana! Aurki hasteko diren Genevako elkarrizteketan txorimalo berri bat ibilíko zaie solaskidei inguruan dantzan, elkarrizketa hauen martxa ona eta positiboa oker lezakeena. Galaxietako Gerra deitutako hori. Hau da iparramerikarrek espazioa militarizatzeko duten asmoa. Galaxietako Gerra hau zertan datzan aztertzea izango da artikulu honen mamia.

Nola bilakatu laukizuzena karratu?

1985/12/01 Goñi, Jesus Mari -
Etxeberria, J. -

Nola bilakatu laukizuzena karratu? Erantzuna aurkitzeko jarraitu beharreko bidea zenbait etapatan banatuko dugu.

Ur-zorrotadak autobieetan

1985/12/01 Egia, Elisabete -
Urkia, Kontxi -

Soinuak baino abiadura handiagoa eta urratzaile gisa harea duten ur-zorrotadak erabiltzen ari dira autobideetan hormigoizko pusketak harrotzeko.

Kanalean zehar 2.000 ingururako?

1985/12/01 Hamer, Mick -

Frantziako eta Britania Handiko gobernuak itsasarteko lotutaren posibilitatea aztertzen ari dira berriro. Historikoki, erakitzear egon den tunelik gertuena 1881.ean izan da. Britaniarrek 1800 metro inguru zulatu zituzten Frantziarantz eta Frantziarrek antzeko distantzia Britaniarantz. Ondoren, 1883.ean Sir Garnet Wolsey, Dover-eko Gazteluko Komandanteak, Merkataritza-Ministeritza konbentzitu zuen tunelaren lanak bertan beheara uzteko. Tunela erabiliz Frantziarrek Britania Handia inbadituko zutenaren beldur zegoen.

Ospelak

1985/12/01 Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Eritasun honek euskaraz izendapen asko izan ditu, guk izen orokor bezala OSPEL hitza erabiliko dugu, eta hatzei dagokienak izendaatzeko HAZKORDIN.

Nola sortu zen eguzki-sistema?

1985/12/01 Arregi Bengoa, Jesus -

Azken urte hauetan, astrofisikariek lortu dituzten aurkikuntzek jakingura haundia iratzarri dute maila guztietan. Halaber, 1965. urteaz gero, mikrouhinen aurkikuntzarekin, teoria kosmologikoen garapenera jo da.

Mesopotamia eta Egypto

1985/12/01 Bandres Unanue, Luis -

Zientzia eta teknologia ez dira berriak, ez dira joan den bi mendetako arazoak batzuri horrela irudi balekio ere. Aintzinatan sustraituta dauzkate erroak aitiztik. Mendetako bilakaera luze eta zurrunbilotsu hori, batzutan aurrera baino atzera egiten duela dirudiena, azaltzen digu Luis M. Bandres ek artikulu-serie honetan.

Onerako ala txarrerako?

1985/12/01 Iturriotz, J.M. -

Ziur nago, irakurle, zeuk edo zure inguruko norbaitek baduela kreditu txartela. Segurua al da zure txartela? Zertan datza txartelaren segurtasuna? Goazen bada gai hau aztertzera.

Su artifizialak

1985/12/01 Aizpurua Sarasola, Joxerra -

Gure herrietako jaietan makina zezen-suzko eta su artifizial ikusiak ditugu. Ostera su hauen atzean teknika eta historia miresgarri bat dagoela ez zinen ohartuko. Tira ba! doakizkizun ondoko lerro hauetan teknika eta historia honen berri azaltzen saiatuko natzaizu.
Azken mende honerarte pentsatu izan da piroteknia bolbora eta leherkuntz nahasteekin zuzenki erlazionatuta zegoela. Gaur egun piroteknia beste bi kontzepturekin erlazionatzen da, hots: energia bolumen txiki batean metatzearekin eta energia hau oso azkar askatzearekin. Halere, aurrera jarraitu baino lehen has gaitezen historia piska bat arakatzen.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila