Erreportajeak

Eguzkiak kiskalitako lurraren azpian, apo ezproiduna

1997/04/01 Elosegi Irurtia, Migel M. -
Etxerako bidean kontu bakarra dabilkigu buruan. Eguerdian Eguzkiak kiskalitako eta zartatutako lur lehor hark ez zuen, bada, anfibioentzat leku egokia …

Gatz mineralak: gorputz-egituraren oinarri

1997/04/01 Lorenzo, Arantza -
Uranga, Ane Miren -

Gorputzeko ehunen % 4 soilik badira ere, gure egituren ezinbesteko osagaiak dira. Batzuk ehun gogorretan (hezur, hortz, eta abarretan) eta besteak likido eta ehun bigunetan daude. Gatz mineralen kontzentrazio-aldaketak bizia jokoan jar dezake. Adibiderik argiena itsasoko arrainak dira, hauek ur gezatan jarriz gero berehala hiltzen baitira. Beraz, gatz mineralen oreka doiari eustea oso garrantzizkoa da bizia izan dadin.

Amazoniako oihan-galtze larriak

1997/04/01 Urkizu, Urtzi -

Amazoniako basoen suntsiketa ohizko eztabaida gaia izaten da sarritan. Oihan-galtzearen arrazoiak eta azken urteetako datuak emango ditugu artikulu honetan. 1988-1991 bitartean Amazoniako oihanaren suntsiketa jaitsi egin zela baieztatzen dute azken datuek (urtero 20.400 km 2 suntsitzetik 11.100 km 2 -ra pasa zen). Dena den, jaitsiera hori ez zen politika-aldaketaren eskutik etorri, Brasilgo egoera ekonomiko kaxkarragatik baizik. Azken urteotan, aldiz, ekonomiak hobera egin du eta galtzen ari diren oihan zatien kopuruak ere gora egin du.

Abiadura Yz idazten omen da

1997/04/01 Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea
Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Txirritak halako zehaztasunez deskribatu zuen hori “Norteko Ferrokarrila” zen; zeharo harriturik geratu bide zen lehen aldiz burdinezko sugetzarra bere begiez ikusi zuenean. “Hamaika ikusteko jaioak gara” pentsatuko zuen bere artean. Bertso horiek dira, irakurle, trenak sortu zion liluraren lekuko. Ondoko orriotan ez duzu seguruenik Txirritak erakutsitako zorroztasuna aurkituko, ez baikara gu maisu txiki-handiaren parean jartzekoak. Guk ere, deskribatu nahi izan dugu sarritan ikusitako trena, baina bestelakoa da “atera” zaiguna: bertsorik ez dago; bai, ordea, Txirritak azaldu zuen lilur bera. Ea zu ere liluratzeko balio duen! Edo behintzat, horixe da trenbide-sare berriari buruz esan zaiguna. Itxura guztien arabera, aurten bazterrak harrotuko dituzten proiektuen artean, Euskal Autonomi Elkartea zeharkatuko omen duen abiadura handiko trenarena berriro agertuko da. Berriro diogu, urte dezente daramatzalako jira eta bira. Asmo horren nondik norakoak bildu nahi izan ditugu ondorengo artikuluan. Jaso ahal izan ditugun informazio-apurrak dira, beraz, ondoren eskainiko ditugunak.

Lur gainean hegan

1997/04/01 Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea
Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Txirritak halako zehaztasunez deskribatu zuen hori “Norteko Ferrokarrila” zen; zeharo harriturik geratu bide zen lehen aldiz burdinezko sugetzarra bere begiez ikusi zuenean. “Hamaika ikusteko jaioak gara” pentsatuko zuen bere artean. Bertso horiek dira, irakurle, trenak sortu zion liluraren lekuko. Ondoko orriotan ez duzu seguruenik Txirritak erakutsitako zorroztasuna aurkituko, ez baikara gu maisu txiki-handiaren parean jartzekoak. Guk ere, deskribatu nahi izan dugu sarritan ikusitako trena, baina bestelakoa da “atera” zaiguna: bertsorik ez dago; bai, ordea, Txirritak azaldu zuen lilura bera. Ea zu ere liluratzeko balio duen! Abiadura Handiko Trenak errei gaineko bidaiari-garraioa arnas berritu zuen 1981ean Paris-Lyon lotu zituenean. Trenak 500 km inguruko distantzietan hegazkina baino azkarragoa eta erosoagoa izan daitekeela frogatu zuen.

Europako trenak iraultzaren atarian?

1997/04/01 Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea
Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Txirritak halako zehaztasunez deskribatu zuen hori “Norteko Ferrokarrila” zen; zeharo harriturik geratu bide zen lehen aldiz burdinezko sugetzarra bere begiez ikusi zuenean. “Hamaika ikusteko jaioak gara” pentsatuko zuen bere artean. Bertso horiek dira, irakurle, trenak sortu zion liluraren lekuko. Ondoko orriotan ez duzu seguruenik Txirritak erakutsitako zorroztasuna aurkituko, ez baikara gu maisu txiki-handiaren parean jartzekoak. Guk ere, deskribatu nahi izan dugu sarritan ikusitako trena, baina bestelakoa da“atera” zaiguna: bertsorik ez dago; bai, ordea, Txirritak azaldu zuen lilura bera. Ea zu ere liluratzeko balio duen!
Azken hamarkadetan trena baztertua izan da garraio publikorako azpiegiturak diseinatu direnean eta errepidea nagusitu zaio. Gure artean, makina bat trenbide itxi da azken 40 urteotan. Nolanahi ere, trenaren berpizkundearen atarian gaude aditu askoren iritziz.

Elkarren amorante, elkarren etsai

1997/04/01 Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea
Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Txirritak halako zehaztasunez deskribatu zuen hori “Norteko Ferrokarrila” zen; zeharo harriturik geratu bide zen lehen aldiz burdinezko sugetzarra bere begiez ikusi zuenean. “Hamaika ikusteko jaioak gara” pentsatuko zuen bere artean. Bertso horiek dira, irakurle, trenak sortu zion liluraren lekuko. Ondoko orriotan ez duzu seguruenik Txirritak erakutsitako zorroztasuna aurkituko, ez baikara gu maisu txiki-handiaren parean jartzekoak. Guk ere, deskribatu nahi izan dugu sarritan ikusitako trena, baina bestelakoa da “atera” zaiguna: bertsorik ez dago; bai, ordea, Txirritak azaldu zuen lilura bera. Ea zu ere liluratzeko balio duen!
1984. urtean iritsi zen Euskal Herrira lehen lurrin-makina. Baionan egin zuen gure arteko lehen agerraldia eta geroztik, gora-behera batzuk tarteko, trena edo errei gaineko garraiobidea garapenaren ardatza izan da. Trenbiderik gabe, izan ere, nekez ulertuko genuke gaur egungo Euskal Herria.

Diseinua eta lehiakortasuna

1997/04/01 Perez Ezkurdia, Maria Amaia -

90. hamarkadaren hasiera ez da ona izan estatuko hainbat industri sektorerentzat. Gaur egun, krisiaren amaieran gaudela diotelarik, langabezi kopuruak berdintsu jarraitzen du eta enpresetako egoera orokorra ez da nahi bezain osasuntsua. Dudarik gabe, gizartea eta munduko ekonomiaren garapenak eragin zuzena izan du aipaturiko egoera larri horretan, baina benetako arazoa industrian dago, ez baitu abagune berrira moldatzen jakin. Hori dela eta, analisi kritiko eta zehatza beharrezkoa da. Artikulu honek enpresako biziraupenerako aukerak sendotzeko produktuaren garrantzia azpimarratzea du helburu.

Argazki-kamera digitalak

1997/04/01 Otaolaurretxi, Jon -

Argazki-kamera digitalak udazkenean onddoak bezala ugaldu dira, Alemaniako Kolonian bi urtetik behin egiten den nazioarteko Photokina erakusketa dela eta. Badirudi argazki-kamera hauek urte gutxi barru, prezioari dagokionez, denon eskueran izango direla eta argazkiaren kalitatea ere onargarria izango dela.

Azpeitiko Umeentzako Museoa

1997/04/01 Urkizu, Urtzi -

Iritsi da museo berri bat bisitatzeko ordua. Eta oraingoan Azpeitiko Umeentzako Museora joango gara. Haurrak, askatasun osoz, interesgune berriak aurkituz eta jostatzen ari diren bitartean bere buruari zenbait galdera egitera hel daitezen bilatzen da museoarekin. Hamar urte aurten betetzen dituen museo honetara helduak ere gertura daitezke asteburuetan. Loiolako errepide zaharreko Egibar baserrian bada zer ikusirik. Jakin beharrekoa

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila