Erreportajeak
Diabetes-1 Ume diabetikoak zaintzeko Sistema Aditua
Remiro, Arantxa -
Pikaza, Juan Manuel -
Udaberrian ia guztion ahotan ibili den gaixotasuna meningitisa izan da. Han hemen izan dugu bere berri, argi gorria piztu eta txertaketa masiboa planteatzeraino (ikusi ale honetan bertan Jabier Agirreren Meningitisa: aurre hartu eta sendatu artikulua). Baina bada gure artean bestelako gaixotasunik eta etengabeko atentzioa behar dutenak gainera, diabetea da horietako bat. Jakina denez, diabetea gaixotasun kronikoa da eta gaixotasun hori duten umeek bizitza osoan zaindu behar dute beren burua “normal” bizi ahal izateko. Hau da dosier honetan landu nahi izan dugun gaia eta Donostiako Informatika Fakultateko informatikari batzuek eta Osakidetzako hainbat medikuk bizpahiru urteko elkarlanaz moldatu duten “Diabetes-1” izeneko sistema aditua izan da eragilea. Hiru zati ditu dosier honek: Sistema Aditua azaltzen duen artikulu nagusia; proiektu honetan parte hartu duten medikuen buru den Luis Aldamiz-Etxeberria pediatrari egin zaion elkarrizketa eta ume diabetikoen dietan kontuan hartu behar diren faktoreak biltzen dituena. Dosierrarekin, guztiz interesgarria den proiektuaren berri emateaz gain, ikuspegi zabala eskaini nahi izan dizugu. Ea lortu dugun.
Umeak eta diabetea
ZETIAZ - Elhuyar -
Duela hiru urte informatikari- eta mediku-talde bat sistema aditu bat sortzeko proiektuan hasi zen lanean. Gaixoei eta medikuei datuak biltzeko eta erabiltzeko erraztasun guztiak eman nahi zaizkie lan honekin. Informatikarien taldea koordinatzen Juan Manuel Pikaza aritu da. Medikuen taldeko burua, aldiz, Luis Aldamiz-Etxeberria pediatra da. Azken honekin izan gara ume diabetikoei buruz eta sistema honek ekar dezakeenaz gehiago jakiteko.
Miarritzeko Itsasoaren Museoa
Orain arte Hegoaldeko museoak baino ez ditugu bisitatu, baina Iparraldean ere bada zer ikusi franko. Miarritzeko Itsasoaren museora joango gara oraingoan bisitatxoa egitera, Lapurdiko kostalde ederrean dagoen museo hau baita, gainera, Euskal Herrian urtean zehar bisitari gehien jasotzen duena (zientzi museoen artean, behintzat). Bere helburu nagusia bertako fauna aurkeztea badu ere, arrantzaz eta itsasuntziez ere arduratzen da. Gizakiak, animaliek eta itsasoak bat egiten dute hemen. Jakin beharrekoak
Hegazkin “berdea” aireratzeko prest
Gaur egun zeruan ehundaka hegazkin dabiltza etengabe batera eta bestera, jendea eta merkantziak garraiatuz. Lurreko berotegi-efektuari laguntzen diote, ordea, eta batzuek horren konponbidea zein den argi eta garbi ikusi dute: hidrogenoa erretzen duen hegazkina edo hegazkin “berdea” erabiltzea.
Automobil elektrikoaren poluzioa
Automobilgileak hasi dira hiri handietarako ibilgailu elektrikoak prestatzen. Oraindik serie handiak ez dituzte fabrikatzen, baina automobil ekologikoagoak direlako poluzioaren arazoari amaiera emango zaiola pentsatzen du zenbaitek. Automobil elektrikoak, ordea, beste era batera bada ere, poluitu egiten du.
Su artifizialak
Uda heldu zaigu eta ortzia argiz eta kolorez jantziko da hemendik iraila bitartean. Euskal Herriko jaietako ekitaldien artean bereziki garrantzitsuak dira su artifizialak. Suziriek ortzira jaurtitako izar koloretsuek, erre-usainak eta zaratak gau-giro berezia sortzen dute uda heltzean.
Pisurik gabeko gizakia
Luma baino arinagoa izatea; airea baino sotilagoa; grabitatearen katea
astunetatik askatu eta lurraren gainetik altxatu ahal izatea, nahi duzun tokira hegan joan ahal izateko. Hauxe da, dudarik gabe, gutariko askok
txiki-txikitatik izan dugun ametsa. Baina amets horretan sarri ahaztu egiten zaigu ondokoa: airea baino astunagoak garelako gabiltzala lurra zanpatuz.
Baratzetako altxorra
Uranga, Ane Miren -
Karbohidratoak eta erresistentzia
Patxi Ormazabal: “Ingurugiroa ez da soilik erakundeen ardura”
Ingurugiroa hizpidera ekartzeko aitzakia bilatzea ez da zaila izan oraingoan. Mundu osoan ospatzen da ekainaren 5ean Ingurugiroaren Eguna; ospatu edo, tamalez sarritan ez baita ospakizunetarako motiborik izaten. Euskal Autonomi Elkartean ingurugiroaren ardura du, ofizialki, Patxi Ormazabalek, Lurraldearen Antolamendu, Etxebizitza eta Ingurugiro Sailburuak. Egun handiaren arrimura etorri zaigu hitz batzuk egitera. LABUR BEHARREZ
Taupada-markagailua: bihotz nekatuaren gidaria
Murgialdai, A. -
Txoperena, Gabriel -
Ibarguren Olalde, Karlos -
Senning eta Elmquistek 1959. urtean lehen taupada-markagailua ezarri zutenetik, sekulako bilakaera gertatu da bihotza elektroestimulatzen duten aparatu hauetan. Gaur egun elektroestimulazioa garunera (Parkinson gaixotasunaren kasuan, adibidez) eta beste organo batzuetara ere hedatu da, baina bihotzeko arazoetan da nagusi aparatu hauen aplikazioa.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
