Erreportajeak

Montreal 87 Euskal Herria 97

1997/09/01 Aizpurua Sarasola, Joxerra -

Aurten eta hil honetan, CFCen erabilera murrizteko hitzarmena sinatu zeneko 10. urteurrena da. Montrealgo protokoloa eratu zen horretan eta mende berriaren atarikoak finkatzen hasi: 2000. urterako CFCen erabilera erdira ekartzeko konpromezua hartu zuten orduan herrialde garatuek. 10 urte igaro dira eta egoerak kezkagarria izaten segitzen du. Une egokia iruditu zaigu atzera begiratzeko eta azken hamarkada honen garapena erabat baldintzatu duen gertakariari buruz hitz egiteko.

Montrealdo ituna eta gero...

1997/09/01 Garrido, Carlos -
CFC izenaz ezagutzen ditugun substantziak batez ere aerosoletan (propelente edo langargailu gisa), hozkailuetan hozkarri moduan edota aparra sortzeko erabiltzen diren …

Ozonoa, arazo manipulatuegia

1997/09/01 Uriarte, Anton -
Estratosferako ozonoaren arazoa politikoki ia amaituta dagoen gaia dela esan badaiteke ere, ez da horrela gertatzen maila zientifikoan. Batzuontzat argi …

Andeetako koka: kaltegarria ala onuragarria?

1997/09/01 Laguéns Capablo, María Elena -
Rubayo Dominguez, Javier -

“Koka” hitza “hauts zuri” kontzeptuarekin dago loturik. Nerbio-sistemaren kitzikagarri da. Koka-kontsumoa galarazita dago hainbat estatutan; salmenta eta trafikoa, berriz, are gehiagotan. Hala ere, Andeen mendikateako biztanleek mendeak daramatzate landare hau erabiltzen, osasun-xedeekin batez ere.

Koka eta kokaina

1997/09/01 Laguéns Capablo, María Elena -
Rubayo Dominguez, Javier -
Kokaina koka-hostoetatik erauzitako alkaloidea da. Anestesiko lokal bezala erabiltzen da eta drogamenpekotasuna eta ondorio toxiko larriak sortzen ditu.

Chaccheo-a

1997/09/01 Laguéns Capablo, María Elena -
Rubayo Dominguez, Javier -
Koka-hostoa mastekatzearen ohituraren jatorria ezezaguna eta oso zaharra da. Andeetako herrietan chaccheo du izena. Hori da fonetikoki gaztelaniari legokiokeen soinua3. …

Koka eta narkotrafikoa

1997/09/01 Laguéns Capablo, María Elena -
Rubayo Dominguez, Javier -
Kolonbia, Brasilen ondoren, munduko bigarren kafe-ekoizlea da eta landare horren merkataritzak legezko diru-sarreren ia erdia sortzen du. Baina kokainaren “merkataritza” …

Debekatutako landare sakratua

1997/09/01 Barriuso, Martin -
Koka-hostoa mendetan zehar erabili izan da Andeetako herrietan, elikagai zein sendagai bezala. Baina ketxua eta aimara herrietan izan duen arrakastak …

Inmunologia kokainaren aurkako borrokan

1997/09/01 Ayerbe Diaz, Mirari -

Drogazaletasuna gure gizarteak sufritzen duen arazo nagusietako bat da.
Honen aurrean zientzilariek badute zer eginik, eta hortantxe ari dira aspaldidanik. Drogek nola jokatzen duten aztertu eta haien eragin kaltegarriei aurre egiteko modua bilatzen saiatzen dira. Azken aurkikuntza nagusia kokainaren aurkako txertoa da. Txerto honek kokainarekin arazoak dituztenen artera esperantza handiak ekarri ditu.

Bergarako Erret Mintegia

1997/09/01 Urkizu, Urtzi -

Historia luzea, emankorra eta, dudarik gabe, interesgarria du Bergarako Erret Mintegiak. Aldizkariari izena eman dioten Elhuyar anaiek, esaterako, bertan eman zituzten eskolak eta, halaber, bertan isolatu zuten wolframioa. Azken urteotan, ordea, itzalpean egon da, ia ezkutuan, eraikin eder hau. Duela urte batzuk bertan balio handiko ehundaka pieza abandonaturik zeudela konturatu ziren. Azkeneko lau urteotan piezak berreskuratzen, garbitzen eta sailkatzen aritu dira eta orain museoa eraikitzeko egitasmoa martxan dago. Urte batzuk igaro beharko dute helburu hori lortzeko, baina guri, egia esatea nahi baduzu, Bergaran ikusitakoak parekorik ez duela iruditu zaigu.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila