Erreportajeak

Euskal Herriko hezeguneak (IX): lautadako ibaien inguruetan sortutako hezeguneak

2001/02/01 Estonba Mintxero, Mikel -

Ibaiertz eta ibai ondoko lurmenetan aldizka gertatzen diren uholdeek eta maila freatikoaren lurrazalarekiko hurbiltasunak ibaien dinamikarekin lotutako ekosistema heze desberdinak garatzea ahalbidetzen dute. Oro har, ibaiekin erlazionatutako hezeguneak bi eratakoak izan daitezke: alde batetik, lautadako ibaien inguruetan, maila freatikoa azaleratzearen ondorioz sortutako hezeguneak eta, bestetik, ibaien bi aldetako basoak.

Bikarbonatoa darion iturria

2001/02/01 Ares, Felix -
Sail honek orain arte Gaztelhuyarren izan du bere tartea, baina dagoeneko ohartuko zinen bezala, Gaztelhuyar ez da jada paperean argitaratzen, …

Taula periodikoa: kimikarien ipar orratza

2001/02/01 Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

1834.eko otsailaren 8a. Dimitri Mendeleiev kimikari errusiarra jaio zen. Elementu kimikoen taula periodikoa argitaratu zuen eta utzi zituen hutsuneak elementu berriak aurkitu ahala betetzen joan dira.

DataGrid, etorkizuneko Internet?

2001/02/01 Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Interneten dena dago. Edozein gairi buruzko nahi adina informazio eta beste hainbeste zabor. Internet bazter guztietara ari da hedatzen eta geroz eta erabiltzaile gehiago ditu, baina hedapenak sarearen mugak agerian utzi ditu. Motela da gauza askotarako eta dagoeneko informazio-kantitate oso handiak kudeatzeko ez du balio. Hautabideak, hortaz, ezinbestekoak dira.

Txokolatea

2001/02/01 Lorenzo, Arantza -
Uranga, Ane Miren -

Jatorria Mexikon duen kakaoa, moneta modura erabili ohi zuten aztekek. Gaur egun, berriz, ekoizten den kakaoaren erdia Europan kontsumitzen da, biztanle bakoitzeko 5 kg urtean; alabaina, nahiko produktu berria dugu gure artean. Txokolatearen kontsumoa XIX. mendean zabaldu zen eta berarekin batera gero garrantzi handia izan duen kakaoaren industria garatu zen.

Beruna detektatzeko biosentsorea

2001/01/01 Elhuyar Zientzia -
Illinois Unibertsitateko ikerlariek beruna in situ eta denbora errealean detektatzeko gai den sistema prestatu dute.

Gure osasuna informatika eta roboten esku

2001/01/01 Mendiburu, Joana - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Medikuntzaren historia luze eta zabala da eta, funtsean beste arlo guztiek bezala, aldaketa asko jasan ditu. Erradiografia (1896), kardiograma (1901), laserra (1960) eta ekografia (1970), besteak beste, aurrerapen garrantzitsuak izan ziren. Ezbairik gabe, oraindik ere, teknologia horiek duten erabilera handia garrantzia horren erakusle da.

Gatibutza: desagertzearen mamuari ihesi

2001/01/01 Intxausti Arriolabengoa, Lander -
Galzorian dauden zenbait espezieren azken aukera dira, ingurunearen presio itogarritik alde egin eta berriro hasteko aukera, alegia.

Telefono mugikorrak: arriskutsuak ote?

2001/01/01 Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Telefono mugikorrak, mikrouhin-labeak, antena eta errepikagailuak… Uhin elektromagnetikoz inguratuak bizi gara. Eta zientzialariak erradiazio horrek gure osasunean eduki ditzaketen eraginen inguruan eztabaidatzen ari diren bitartean, medikuntzak ezinbesteko tresna bezala erabiltzen ditu, tratamendu eta diagnostikorako baliabide indartsuak baitira.

Behi eroak, gizakiaren erotasunaren erakusle

2001/01/01 Kortabarria Olabarria, Beñardo - Elhuyar Zientzia

Behi eroen gaitza. Izena du barregarri samarra; hortik aurrera, zalantzak, kezkak eta, zenbait kasutan, beldurra nagusi. Gaitzak, batez ere, Britainia Handiko behiak harrapatu ditu, baina ez horiek bakarrik. Espainiako eta Frantziako azken berriek, Irlandan bere sasoian gertatutakoek, edo Suitzan, Danimarkan, Alemanian, Portugalen, Kanadan, Italian, Herbehereetan, Belgikan, Luxenburgon, Polonian eta Liechestein-en eman diren kasu bakanek argi erakusten dute gaixotasuna ez dela britainiarren uhartera mugatzen. Gaixotasuna hedatzen ari da nazioarteko behien artean.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila