2462008(e)ko urria

Erreportajeak

Farmazia erraldoiena ez da onena

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Internet munduko farmazia handiena da. Denetik eskaintzen du, sendagai ospetsuenetatik hasi eta tratamendu exotikoetaraino. Erosleari erraztasun guztiak ematen dizkio: ez …

Biogiltz, esku guztientzako giltza

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Segurtasunaren izenean, giltzak erabili ohi ditugu babestu beharrekoa giltzapean jartzeko. Hala, giltza duenak bakarrik izango du babestutako altxorrera iristeko aukera. …

Teknologia platerean, goxo-goxo

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Goi-mailako sukaldaritza modernoan eguneroko platera da teknologia. Jatetxerik abangoardistenetan benetako laborategiak dituzte, teknologia aurreratuenaz hornituak. Egoste-puntu zehatzak, testura berriak edo …

Belatza, aireportuko txorimaloa

Urruzola Arrate, Manex - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Aireportuak dira hegazkinen ibilbideko punturik korapilatsuenak. Hori dela eta, erabateko segurtasuna bermatu behar da lurreratze- eta aireratze-pistetan. Aireportuko inguruetan hegaztiak …

Gizarte birtuala Interneten

Asurmendi Sainz, Jabier - Informatika-ingeniaria eta Bitarlan-en sortzailea

Maiz entzuten da Internet gizartearen isla dela, eta, hori, gero eta gehiago, egia bihurtzen joan da. Izan ere, nork bere …

Nahi bai, baina ezin

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Batentzat baino gehiagorentzat, animalia honen berri duen lehenengo aldia izango da, beste batzuei ezaguna egingo zaie izena --desagertzeko zorian dauden …

Bam-eko kanalen gorabeherak

Salih, Abdin1 -
Salamat, Alireza2 -

Eremu idor eta erdi-idorrean dago Iran. Urtean 252 mm euri baino ez du egiten, hau da, mundu mailako batezbestekoaren herena. …

Baratzeetako erlikiak

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Zer koloretakoak dira azenarioak? Eta tomateak? Lehenak laranjak eta bigarrenak gorriak, izango da erantzun normalena. Izan ere, gaur egungo baratzeetan …

Hondakin organikoak ere birziklatzen

Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Gizartean birziklapenaren aldeko kontzientzia indartzeko ekimenak gero eta ugariagoak dira. Horren harira, hiri-hondakin solidoen frakzio organikoa kudeatzeko zenbait egitasmo jarri …

Elkarrizketak

Raul Ibáñez Torres: "Geometriak tresna berriak eskaintzen ditu mapak gero eta hobeto irudikatzeko"

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Azken urte hauetan oso ezaguna egin da Raul Ibáñez matematikaren dibulgazioari esker, Radio Euskadin kolaborazio bat egin duelako, batez ere. …

Albisteak

Munduko sugerik txikiena aurkitu dute

Elhuyar Zientzia -

Munduko igel eta sugandila txikienak aurkitu zituen biologo berak --Blair Hedges-ek-- suge txikiena ere topatu du orain. Hirurak Karibeko uharteetan …

Geneen bidez, Europako mapa

Elhuyar Zientzia -

Europako populazioen mapa bat sortu dute Kalifornia Unibertsitateko populazio-genetikari batzuek Europako 1.387 biztanleren genoma hartuta, eta genoma horien zati txiki …

Begiak bezalako kamera bat

Elhuyar Zientzia -

Kamerak giza begi baten tamaina du, giza begi baten itxura du, eta giza begi batek bezala funtzionatzen du. Illinoisko Unibertsitatean …

LHCa lanean hasi eta hondatu

Elhuyar Zientzia -

CERN laborategiak irailaren 10ean inauguratu zuen LHC azeleragailua (Large Hadron Collider). Protoiak eta beste partikula batzuk azeleratzeko dagoen azeleragailu handiena …

Militarren esperimentuak sonarren kaltea neurtzeko

Elhuyar Zientzia -

Britainia Handiko militarrek sonarrekin egindako esperimentu batzuen emaitzak argitaratu dituzte Nature aldizkarian. Helburua zen jakitea zenbaterainoko kaltea eragiten dien sonarrak …

Intsektu-espezie berri bat anbarretan, eBay web gunean salduta

Elhuyar Zientzia -

Richard Harrington entomologo britainiarrak anbarretan harrapatutako intsektu baten fosila erosi zuen eBay web gunean, 20 libera esterlina ordainduta. Hiruzpalau milimetroko …

Sumendiek agortu zuten itsasoetako oxigenoa

Elhuyar Zientzia -

Mundu mailako sumendi-erupzio baten zantzuak aurkitu dituzte Kanadako Alberta Unibertsitateko geologo batzuek. Esan dutenez, sumendi horiek eragin zuten Goi Kretazeoan …

Opakuan barrena argia

Elhuyar Zientzia -

Laser-izpi batek zink oxidozko geruza opaku bat zeharkatzea lortu dute Herbehereetako Twente Unibertsitateko bi ikertzailek --pigmentu zuri bat da zink …

Legamiak alkaloide-ekoizle

Elhuyar Zientzia -

Legamia batzuek alkaloideak produzitzea lortu dute Kaliforniako Teknologia Institutuko bi ikertzailek. Botika gisa aspaldi erabiltzen ditu gizakiak alkaloide batzuk, hala …

Emerik gabe, galbidera, klima-aldaketaren erruz

Elhuyar Zientzia -

Australia Mendebaldeko Unibertsitateko ikertzaileek tautararen etorkizuna aztertu dute, eta 2085erako galtzea litekeena dela aurreikusi dute. Horren arrazoia da hurrengo urteetan …

Elgorriak nola egiten duen eraso argitu dute

Elhuyar Zientzia -

Elgorriaren birusak zuzenean infekta ditzake immunologia-sistemaren zelulak, Minnesotako (AEB) Mayo Klinikako ikertzaileek frogatu dutenez. Orain arte, zientzialariek uste zuten lehenik …

Zelula amak hortzetatik

Elhuyar Zientzia -

Japoniako ikertzaile batzuek azkenaginak proposatu dituzte zelula amak lortzeko iturritzat Zientzia eta Teknologia Industrial Aurreratuaren Institutu Nazionalean. Hain zuzen ere, …

Natura-parkeak: onak pertsonentzat, baina ez espezie basatientzat

Elhuyar Zientzia -

Kaliforniako Unibertsitateko biologoek frogatu dutenez, eremu jakin batzuk babestea eta natura-parke bihurtzea mesedegarria da pertsonentzat, baina horrek ondorio kaltegarriak ditu …

Ur-garraioa, landareen antzera

Elhuyar Zientzia -

Ithakako Unibertsitatean, New Yorken, mikrogel batez imitatu dute landareek ura garraiatzeko duten sistema. Landareen sustraiek lurretik xurgatzen dute hostoetako ura …

Mikak bere burua ezagutzen du

Elhuyar Zientzia -

Ispiluan ikusita bere burua ezagutzen duen hegazti bat aurkitu dute zoologoek. Mika batekin egin dute esperimentua Goethe Unibertsitateko aditu batzuek, …

Ehiztari ehizatua

Elhuyar Zientzia -

Beste birus baten infekzioak jotako birus bat aurkitu du lehenengoz Marseillako Mediterraneoko Unibertsitateko talde batek Parisko hozte-dorre batean. Ostalaria amebei …

Baso zaharrak, neutroak? Ez horixe!

Elhuyar Zientzia -

Baso primario borealak eta epelak, hau da, eskualde boreal eta epeletan gizakiaren esku-hartzerik ez duten baso helduak, munduko basoen % …

Saguzarrak, presio-aldaketak akabatuta

Elhuyar Zientzia -

Urpekariek azalera azkarregi ateraz gero izan ohi duten arazo bera eragiten dute aerosorgailuek saguzarretan: biriketako barotraumatismoa. Presioa azkarregi jaisten da, …

Artizarreko haizeak xehetasun osoz neurtzea lortu dute

Elhuyar Zientzia -

EHUko Planeta Zientzien Taldeak Artizarraren hodei-geruzetako haizeak aztertu ditu Venus Express zundak emandako datu berriekin. Ikertzaile euskaldunek geruzen egitura orokorra …

Ekologikoak ez dira nutritiboagoak

Elhuyar Zientzia -

Ez dago frogarik esateko ekologikoki hazitako elikagaiak pestizidak eta ongarri mineralak erabilita hazitakoak baino elikagarriagoak direla, Kopenhageko ikertzaile-talde batek Journal …

Ezusteak hiesaren historia berraztertzean

Elhuyar Zientzia -

Hiesa noiz eta nola azaldu zen azaltzen duten datu berriak eman dituzte Minnesotan (AEB) egin duten Evolution 2008 batzarrean. Horien …

Eulia, aireratzeko prest

Elhuyar Zientzia -

Abiadura handiko kamera batek agerian utzi du eulia aireratzeko prozesua ez dela erreflexu-kontua bakarrik. CALTECH Institutuan ikusi dute hori, Drosophila …

Grafenoaren ikerketa, Europan saritua

Elhuyar Zientzia -

Andre Geim eta Kostya Novoselov errusiarrek, grafenoa ikertu zuten lehen fisikariek, jasoko dute Europhysics saria, European Physical Society erakundeak urtero …

Primateen erdiak desagertzeko arriskuan

Elhuyar Zientzia -

Konponbiderik jarri ezean, datozen hamar urteetan primateen erdiak desager daitezke. Hori eman du aditzera azkeneko hamabi urteetan primateen egoerari buruz …

Elhuyarren berriak

Teknopolis ETB3 katean

Lopez Viña, Rakel - Marketin saila

Joan den urteko urriko Elhuyar Zientzia eta Teknika aldizkaria esku artean hartu eta 61. orrialdea zabaltzen baduzu, "Teknopolis berri-berria" artikulua …

Jakintza hedatuz

Unibertsoaren iluntasunak argitzen

Ochoa de Eribe Agirre, Alaitz - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Unibertsoari buruz gizakiak asko dakiela pentsa daitekeen arren, oraindik fenomeno asko daude argitzeke. Unibertsoaren garapena egokien azaltzen duen ereduaren bila …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila