1832003(e)ko urtarrila
Erreportajeak
Poluzio-jaleak
1989an, Exxon Valdez petrolio-ontziak istripua izan zuen Alaskan. 40 milioi litro petrolio isuri ziren itsasora, 1.600 km kosta poluitu ziren …
Bista ederra espaziotik?
Nazioarteko Espazio Estazioa toki paregabea da Lurrari begiratzeko. Hamazazpi leiho daude, horietako bederatzi Lurrari begira, eta ez, kasualitatez. Astronautek, kamera …
Felix Goñi, mintzekin maitemindutako gizona
2002ko Ikerkuntza Saria Felix Goñik irabazi du. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak ikerkuntza-alorrean ematen duen sariaren irabazlea nor den, orain arteko …
Barrura begira
Gaixoak sendatzeko diagnostiko azkarrak eta zehatzak egitea ezinbestekoa da. Galderak egiten jakiteak, sintometan arreta jartzeak, miaketak ondo egiteak eta begi …
Itsasoa gorriz tindatzen denean...
Marea beltza ez da itsasoa kaltetzen duen koloredun marea bakarra. Marea gorria ere kaltegarria da itsasoko biziarentzat, nahiz eta fenomeno …
Zientzia eta teknikarako euskara zuzena
Zientzia eta Teknikarako Euskara. Zenbait hizkuntza-baliabide liburu mardula azaroaren hasieran kaleratu zuten Martxel Ensunza, Jose Ramon Etxebarria eta Jazinto Iturbek, …
Sukarra: kezkatzeko arrazoirik ba ote?
Sukarrak adierazten digu gure gorputzean zerbaitek ez duela behar bezala funtzionatzen: normalean birus edo bakterio bat dagoen seinale da. Sukarra …
Koloideak: zer, non eta zertarako
Oso partikula txikiak dira koloideak, 10 -9 -10 -6 m bitartekoak; hau da, odolean dauden hemoglobina-molekulak bezain txikiak edo esnea …
Hego Polo magnetikoan!
1909ko urtarrilaren 15ean, hiru lagun iritsi ziren Hego Polo magnetikora. Ernest Shackleton esploratzaileak zuzentzen zuen espedizio britainiar haren helburu nagusia …
Tabelt PCa ordenagailu eramangarrien ordezkari
Mugikortasunaren zerbitzura, Microsoft-ek apunteak hartzeko liburuxka baten antza duen Tablet PCa merkaturatu du. Tablet PCaren elementurik erakargarriena teklatua ordezkatzen duen …
Nerabezaroko elikadura
Uranga, Ane Miren -
Nerabezaroa garapen fisiko, kognitibo eta sozialaren aroa da. Haurtzaroko haziera fisiko uniformearen ondoren, haziera hori erabat azkartzen da eta hori …
Elkarrizketak
Andrew Benson: "Fotosintesiaren kimika eta egitura magikoak dira"
Andrew Benson biokimikari estatubatuarrak argitu zuen Calvinekin batera fotosintesiaren gako garrantzitsuenetako bat. Bien artean landareetan karbonoa nola finkatzen den aurkitu …
Albisteak
Txakurrak, Paleolitotik gizakiaren lagun
Dirudienez, gizakiak Asia ekialdetik Amerikara migratu zuenean jadanik berekin zeraman txakurra.
Haizearen bihurrikeriak eklipse-garaian
Eklipseak iraun bitartean haizearen jokabidea aldatu egiten dela ikusi dute ikertzaileek.
Zergatik zahartzen gara?
Zahartzeko prozesua ulertzen lagunduko duen lan bat aurkeztu dute Standford Unibertsitateko ikertzaile batzuek.
Laguntza genetikoa arrainak bereizteko
AZTI Fundazioak kontserban erositako atuna benetan atuna dela egiaztatzeko teknika genetiko bat garatu du.
Erretxinazko memoria
Informazioa hiru dimentsiotan gordeko duten euskarri informatikoak egiteko, epoxi erretxina proposatu dute Bostongo Unibertsitateko ikertzaile batzuek.
Prostatako minbiziaren iragarlea
Michigan Unibertsitateko mediku-eskolan, dianosi hobea eskainiko duen molekula bat aurkitu dute.
Jupiterren ilargi porotsua
Jupiterretik gertu dagoen ilargietako bat, Amaltea, ez da trinkoa, izoztutako arroken aglomerazio arina baizik.
Ume jaioberriak, odol-emaile
Ghanako Komfo ospitalean, ume jaioberrien zilbor-hestea transfusioetan erabiltzeko odol-iturri egokia dela ikusi dute hango ikertzaileek.
Eguzkiaren energia esnea hozteko
Esnea hozteko prototipo berri bat garatu dute Nafarroako Unibertsitate Publikoaren eta Tarre enpresaren artean.
Laborategi barruko eremu magnetikorik handiena
400 megagausseko indukzioa duen eremu magnetikoa eragitea lortu dute Ingalaterrako Rutherford Appleton laborategiko kimikariek.
Arkeologoek badute zeresana hondakin erradioaktiboei buruz
Iraken, duela lau mila urte baino gehiagoko beirazko tresnak aurkitu dituzte lurpean.
55.000 urteko proteina sekuentziatuta
Alaskan eta Siberian hartutako bisonteen hezurretatik osteokaltzina proteina hartu eta proteina horren aminoazido-sekuentzia zein den jakin dute.
Gas-ihesen detektagailua
CEIT zentro Teknologikoa garatzen ari den mikrosentsore berriei esker, hemendik aurrera etxeetako gas-ihesak detektatu ahal izango dira.
Izotza Marteko hego-poloan
Marteko hego poloan izoztutako ur gehiago detektatu duela iragarri du NASAk.
Mikroskopio akustikoa
Ehunak bizirik aztertzea ahalbidetzen duen mirkroskopio bat aurkeztu dute, eta gorputz-barruko ehunak aztertzeko ere balio du.
Espaziotik sortutako lurrikarak
1990-93 artean gertatutako mugimendu sismikoak ikertzen aritu ondoren, horietako bi oso materia bereziak sortu zituela iradoki dute Estatu Batuetako ikertzaileek.
Pi zenbakia errekorrak hausten
Pi zenbakia lehen baino zehaztasun handiagoz kalkulatzea lortu dute, zenbakiaren hamartar-kopurua 6 aldiz handituz.
Quebec-eko meteoritoaren aztarnak Ingalaterran
Duela 214 milioi urte meteorito batek Quebec jo zuen, eta 100 kilometroko diametrodun kraterra ireki zuen lurrean.
El Niñok eguna luzatzen laguntzen du
Ikerketa baten arabera, Pazifikoaren ur-bolumenean El Niñok eragiten dituen aldaketek eguna luzatzen lagutzen dutela ikusi dute zientzialariek.
Deshidratazioaren ondorioz gertatzen dira lurrikarak
Ura arrokaren kanpoaldeko poroetan pilatzen da, eta, azkenean, urak arroka hausten du. Beraz, arrokak deshidratatu eta hausten direnean gertatzen da …
Biodegradagarritasun eske
Plastiko biodegradagarrien alorrean ikerketa asko egiten da eta azken berrikuntza Indiatik etorri da. Degradazio-prozesua abiaraztea lortu dute Indiako ikertzaileek.
Dinosauro baten azken otordua aztertzen
Zientzialariek, dinosauroaren azken otordua zein izan zen aztertu dute, eta belarjaleak omen ziren.
Eguzkitik gertuen dagoen izarra neurtu dute astronomoek
Eguzkitik gertuen dagoen izarra Proxima Centauri da, 4,2 argi-urtera dago, eta oso izar txikia da; Eguzkia baino zazpi aldiz txikiagoa.
Baztangaren aurka txertatzea proposatu du Etxe Zuriak
1980an, Baztanga desgertutzat jo zen mundu osoan. Baina, gaixotasuna berriz agertuz gero txertoak egiteko lehengaia izatearren, AEBek eta Errusiak laginak …
Jantokietara eramateko gluten detektagailua
Europako zortzi erakundek zeliakoei bizitza erraztuko dien proiektu bat jarri dute martxan.
Espaziorako diru gutxi Errusian
Errusian espazioko ikerketarako aurrekontua oso txikia da. Hori esan du, behintzat, Iuri Koptev Errusiako Aeroespazio Agentziaren zuzendariak.
Kanadak Kiotoko Protokoloa berretsi du
Hilabeteetan eztabaidan aritu ondoren, Kanadak Kiotoko Protokoloa berretsi du.
Odol-plasma garbia
Gobernuak 50 milioi libera gastatu ditu transfusioetarako odol-plama garbia erosten.
2002ko hamar aurrerapen zientifiko garrantzitsuenak
Science zientzia-aldizkariak amaitutako urtean garrantzi gehien izan duten hamar ikerketekin edo aurkikuntzekin zerrenda bat osatu du.
Estrategia berria birus informatikoen aurka
Ordenadoreak konektatuta daudenetik, birusek hedatzeko erabiltzen duten biderik zuzenena eta eraginkorrena posta elektronikoa da. Asmoa birusaren hedapena mantsotzeko sistema bat …
Jakintza hedatuz
Kaixo, zelula fotovoltaikoen sailkatzailea
Egun, energia berriztagarriak denen ahotan daude. Horien artean, eguzki-energia ere oso garrantzitsua da. Eguzki-panelak zelula fotovoltaikoz osatuta daude. Zelula fotovoltaiko …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
