Gai librean

THC fitokannabinoidea: ugalketa-tekniken laguntza behar duten emakumeen aliatua?

2020/07/07 Lide Totorikaguena Iturriaga - Fisiologia Saileko ikertzailea

Mendebaldeko gizarteetan, urtetik urtera handituz doa lagunduriko ugalketa-tekniken beharra dutenen kopurua, bai ugalkortasunarekin lotutako arazoak emendatu direlako, baita familia-ereduak aldatu …

Baterietako polimero-elektrolitoak anioi-ehizan

2020/05/27 Oier Lakuntza -
Xabier Judez - CIC ENERGIGUNE
María Martínez - CIC ENERGIGUNE

Zer pasatuko litzateke bateria batek kargatzeko erabilitako energiaren zati bat soilik gorde ahal izango balu? Edo gordetzen duen energiaren zati txiki bat soilik pasatu ahal izango balitzaio gailu mugikorrari? Bateriaren barneko albo-erreakzioek zerikusi handia dute horretan, eta polimero-elektrolito egokia topatzeak bateriaren eraginkortasuna hobetzen lagundu lezake.

Sentsore magnetoelastikoak: kanpo-agenteak detektatzeko metodoa

2020/05/14 Andoni Lasheras Aransay - Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle atxikia Fisika Aplikatua I Sailean
Paula Gonzalez Saiz - BCMaterials Ikerketa Zentroko Ikertzailea
Ana Catarina Teixeira Lopes - CIC Energiguneko Ikertzailea

COVID-19-ak mundu osoan utzitako ondorioek agerian utzi dute garrantzitsua dela kanpo-agenteak modu sinple eta azkar batean detektatzea. Prozesu horretan, material magnetikoelastikoek aurrerapauso garrantzitsuak eman dituzte. Material horietan, masa-kantitate bat materialaren gainazalean eransten denean, erresonantzia-maiztasunaren aldaketa bat gertatzen da, kanpo-agenteak detektatzea ahalbidetzen duena.

Io eta argiaren abiadura

2020/04/29 Galder Gonzalez Larrañaga -

The Expanse zientzia-fikziozko telesailean, Marteren eta Lurraren indarrek talka egiten dutenean Jupiterren Io satelitearen gainean, minutu batzuk behar dituzte Lurrean, gertatzen ari dena jarraitu eta aginduak emateko. Argiak joan-etorria egiteko behar duen denbora dela eta, zaila da guda bera gidatzea. Bitxia bada ere, Io eta argiaren abiadura zuzenki loturik daude Zientziaren Historian.

Polimero birziklatu aurreratuen garapena: plastiko-hondakinei bizitza berri bat emanez

2020/04/29 Leire Sangroniz Agudo -
1. irudia. Goiko irudian, polimero-molekulen eskema ikus daiteke, klip eta egitura kimikoen bidez adierazita. Beheko irudian, polimeroen zenbait aplikazio azaltzen …

COVID-19aren gerizpean: biodibertsitate-galera

2020/04/24 Arrizabalaga Escudero, Aitor - Biologian doktorea

Hainbat izan dira saguzarren kontra entzundako iritziak, azkenaldian. Saguzarrekiko ikara garatu dute askok, hauek hiltzea proposatzeraino ere. Horren isla da Txinako ikertzaile batzuek, saguzarren kontserbazio-egoeraz kezkaturik, mundu osoko ikertzaileei aholku eske idatzi izana. Bai, basapiztia asko bezala, birus-espezie askoren gordailu dira. Baina haiek al dute COVID-19arekin gertatutakoaren errua?

COVID-19a estresa, antsietatea eta depresioaren eragile?

2020/04/16 Naiara Ozamiz Etxebarria -
Maria Dosil Santamaria -
Maitane Pikaza Gorrotxategi -
Nahia Idoiaga Mondragon -
Amaia Eiguren Munitis -
Naiara Berasategi Santxo -

2019ko abenduan, koronabirus-pneumonia berri bat agertu zen Wuhan hirian (Hubei, Txina)[1]. 2020aren hasieran, gaixotasuna (COVID-19) Txina osoan zabaltzen hasi zen. …

Proteinak birziklatzea, osasuntsu egoteko giltza

2020/03/01 Osinalde Moraleja, Nerea - EHUko Biokimika eta Biologia Molekularra Saileko irakaslea
Elu Arantzamendi, Nagore - EHUko ikertzailea

Gaur egun daukagun informazio guztiarekin, inor gutxik jarriko luke ezbaian hondakinak birziklatzea ezinbestekoa dela ingurumena babesteko. Bestela, pentsa: nola biziko ginateke berez hain emankorra eta aberatsa den Lur planeta hondakinez beteko bagenu? Oso nekez. Hondakinak neurrigabe pilatuz gero, besteak beste, naturak eskaintzen dizkigun baliabideak agortuko lirateke, animalia- eta landare-espezie ugariren habitatak desagertuko lirateke, eta horrek guztiak planeta osatzen duten elementuen arteko desoreka eragingo luke. Laburki esanda, hondakinak ez birziklatzeak hondamendia lekarke.

Titanioa, baterien barneko kuxin egonkortzailea

2020/03/01 Lakuntza Irigoien, Oier - Kimikan doktorea

Bateria bat behin eta berriz kargatzen denean, haren kapazitatea txikitu egiten da. Ondorioz, autonomia txikiagoa izaten dute bateria darabilten telefono mugikor, ordenagailu eramangarri nahiz ibilgailu elektrikoek, eta, azkenean, bateria aldatu edo gailu berria erosi behar izaten dugu. Bada, ikusi dugu arazo hori konpon dezakeela, hein batean, bateriaren katodoari titanio apur bat gehitzeak.

Jakin-minaren indarra

2020/03/01 Azkune Galparsoro, Gorka - Ikertzailea eta irakaslea

Zerk bultzatzen gaitu gure mundua esploratzera? Zergatik nahi du ukitu haurtxo batek inoiz ikusi ez duen baloi hori? Non aurkitu daiteke gure historiako bidaiari handienen motibazioa? Zer zerabilten buruan Ilargira joan ziren astronautek? Zergatik tematzen dira zientzialariak ezezaguna dena azaltzen? Geroz eta ziurrago dakigu jakin-mina dela gure garuneko motorra martxan jartzen duen erregaia.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila