Erreportajeak
Ondo gosaltzearen garrantzia
Gaur egungo gure elikaduraren akats nagusietako bat hauxe da: egunean zehar ez ditugu otorduak ongi banatzen (gutxi gosaltzen dugu, bazkaria ere korrika eta presaka, eta afaria berandu, eta sarritan elikagai desegokiekin), gurea bezalako gizarte “garatuek” daramaten bizimodu-erritmoak behartuta.
Tunguskako objektu kosmikoa, XX. mendeko misterioa
1908ko ekainaren 30a “Goizeko zazpiak inguruan, etxearen kanpoaldean nengoen jarrita. Bat-batean, zerua bitan zatitu zen eta iparraldeko basoaren gaineko zerua sutan hasi zen. Nik bero izugarria sentitu nuen, nire alkandora sutan balego bezala... Momentu horretan eztanda bat entzun zen zeruan... Ataritik 600 metrora bidali ninduen indarrak eta konortea galdu nuen une batez. Danbatekoaren ostean lurrak ikara egin zuen...”
Kablerik gabe Internetera konektatuta
Ordenagailu eramangarrien merkatua zabaltzen ari da. Baina zertarako erosi ordenagailu eramangarria Internetera konektatzeko etxeko edo lantokiko bulegoan jarrita egon behar badugu? Wireless area sistemari esker arazo hori gaindituta dago, eta Euskal Herrian gainditzen lehena EHUko Donostiako Informatika Fakultatea izan da.
Zainzuri edo esparragoa
Uranga, Ane Miren -
Zainzuria Afrikatik eta Ekialdetik etorritako landarea da.
Duela 6000 urte baino gehiago lantzen zuten egiptoarrek, eta horien bidez iritsi zen Greziara eta Erromara. Gaur egun mundu guztian da ezaguna, baina ekoizlerik garrantzitsuenak Alemania, Frantzia eta Italia dira. Batez ere udaberrian eta uda-hasieran hazten dira, eta 30 cm inguru dutenean biltzen dira.
Elikagaien segurtasuna auzitan
Azken garaiotan, elikagaiak kezka-iturri bihurtu dira: bateko behi eroak eta besteko dioxinak zein transgenikoak direla, badirudi janarien segurtasuna ez dagoela bermatuta. Izatez, elikagaiak gaixotasunen transmisio-bide garrantzitsua dira. Dena dela, gizartearen kezkak eta benetako arriskuak ez datoz bat, elikagaiek garraiatzen dituzten mikroorganismoak baitira gaixotasunen eragile nagusiak. Nolanahi ere, arrisku guztiak aztertu behar dira prebentziorako neurri egokiak hartu ahal izateko.
Gerra eta zientzia
Gizakia definitzeko, ia ezinbestekoa da bi ezaugarri horiek aipatzea: etengabe ikertzen eta albokoarekin borrokan ari den primatea da. Gerrak eragin zuzena izan du zientzian, eta zientziak gerran. Armen historia alde batera utzita ere, bata kontuan izan gabe bestea ulertzea ia ezinezkoa da.
Hepatitisari nola aurrea hartu
Hepatitis-mota nagusiak lau dira, bakoitza birus banak sortua (A, B, C eta D hepatitisak, hain zuzen ere), eta mota guztietan sintomak nahiko antzekoak izan arren, gaitza kutsatzeko modua aldatu egiten da batetik bestera. Hepatitisa edukitzeak ez du esan nahi, gaur egun, ezinbestean botikak hartu behar direnik, zenbait kasutan gaixotasuna berez sendatzen baita. Baina, dena den, gauzak argi edukitzea komeni da, eta gomendio orokor batzuk kontuan hartzea. A motako hepatitisa B motako hepatitisa C motako hepatitisa D motako hepatitisa Hepatitis toxikoak Botikek eragindakoak Defentsen alterazioa
Munduko lurrik sakonenetako fauna
Imaz Amiano, Eneko - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Nekane eta Ramon bizikletan jaistera animatu ziren. Heriotzaren Ibarraren behealderaino 1.500 m inguruko desnibela eta 40 km-ko basamortua zituzten. Aldapan behera ziztu batean jaitsita ere, ordea, txirrindulariek bero kiskalgarria besterik ez zuten nabaritu. Pedalei behin bakarrik ere eragin gabe behera iritsi zirenean, ezusteko latza hartu zuten: guztiz deshidratatuta zeuden.
Unibertsoaren mugak eta erronkak
Zer da unibertsoa? Noiz hasi zen?... eta hori baino lehen zer? Unibertsoa aldatzen ari da? Nola? Horrelako galderei erantzuten saiatu da gizakia antzinatik, eta horrela sortu dira hainbat teoria urteetan zehar. Martxoan Alberto Galindo Tixeirorekin egon ginen, eta oso gauza interesgarriak esan zizkigun. Alberto Galindo Tixaire Zaidinen (Huesca) jaio zen 1934an; nahiz eta matematikaria den, Zaragozako Fisika Matematikoko Katedraduna da, baita Madrileko Fisika Teorikoko Katedraduna ere. Madrileko Unibertsitate Konplutensean, Fisika Teorikoaren Unibertsitatearteko Taldearen sortzailea eta lehen zuzendaria izan da, eta hainbat sari irabazi ditu.
Fusioaren arrastorik?
Fusio nuklearra energia-iturrien etorkizuna izan daiteke.
Besteak beste, fusioa fisioaren alternatiba 'garbitzat' hartzen da, azken horrek adinako energia-kantitatea ekoizteko ahalmena duelako hondakin oso arriskutsuak sortu gabe.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
