Erreportajeak

Gesaltza Añana, beltzetik zurirako bidean

2006/02/01 Kortabarria Olabarria, Beñardo - Elhuyar Zientzia

Paraje bakartiak, berdeak negu-udaberrian eta ez horrenbeste uda-udazkenean. Mendi ez oso altuz inguratutako bailaratxoak, herri txikiak -historikoak asko-, eta errepide estu eta sigi-sagatsuak. Arabako ipar-mendebaldea. Urteen joan-etorrian han dago Gesaltza, gatzaren herria. Iraganean gatzak egin zuen aberats, eta iragana du etorkizun.

Gehiegizko kiloak

2006/02/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Gizentasunaren jatorria izan daiteke genetikoa, baina, normalean, kaloriak hartzearen eta galtzearen arteko desorekaren ondorio izaten da gehiegizko pisua. Azken urte hauetan hainbat ikerketa egin dira elikadurari, pisuari eta osasunari buruz; azkenetarikoa hauxe bera.

Venus Express: Europatik Artizarrera

2006/02/01 Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Eguzkiaren eta Ilargiaren ondoren, zeruko argirik dirdiratsuena da Artizarra. Hori dela eta, antzinatik ezagutzen da; baina horrek ez du esan nahi ondo ezagutzen denik. Aitzitik, erantzunik gabeko galdera asko dituzte astronomoek Artizarraren gainean egiteko. Galdera horiek argitzea izango da Venus Express zundaren zeregina.

Gantzaren zaporea

2006/02/01 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Zer duzu nahiago, janari gozoa ala gazia, koipetsua ala urtsua? Batzuetan, osasunean duten eraginaren arabera aukeratzen ditugu janariak; baina, beste batzuetan, begiak itxi, kiloak eta kolesterola ahaztu, eta gehien gustatzen zaiguna jaten dugu. Zer aukeratzen dugu orduan, eta zergatik? Beharbada, mihian zaporeak hautemateko ditugun errezeptoreetan dago erantzuna.

Ezagutu beharreko botila gorria

2006/02/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Badakizu zer egin behar den lantokiko ordenagailuak su hartzen badu, zaborrera botatako papera erretzen hasten bada edo sukaldean ari zarela olioa erretzen hasten bada? Sutea nola edo hala itzali, noski. Horretarako, kasuan kasuko su-itzalgailua erabili behar da. Eta maiz horrek sortzen ditu zalantzak.

Bereizmen handiko irudiak abiadura handian

2006/02/01 Imaz Amiano, Eneko - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Zorionez edo zoritxarrez, gaur egun, irudiaren munduan bizi gara: iragarkiak, telebista, argazki- eta bideo-kamerak, ordenagailuko irudiak, segurtasun-kamerak... irudi eta kamerak nonahi. Eta, noski, irudiaren garrantzia eta irudiaren kalitatea elkarri lotuta doazenez, gero eta kalitate hobeko irudiak behar ditugu; eta, horretarako, kalitate hobea eman eta azkarrago lan egiten duten programak behar dira.

Gaixotasun erreumatikorik ohikoenak

2006/02/01 Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Biztanleriaren ia % 14k gaixotasun erreumatikoren bat edo beste jasaten du, esaterako, artritisa edo artrosia. Asaldura horiek kronikoak eta endekapenezkoak dira, baina, hala ere, kontrola daitezke, baieta prozesua moteldu ere, tratamendu egokiarekin.

Ehun urte eguraldiari begira

2006/01/01 Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Hamaika sargori-egun, tximista, haize-ufada eta laino izan dira azken ehun urteotan. Eta Igeldoko Meteorologia Behatokian beti egon da norbait eguraldiaren gorabehera horiei begira, datuak jasotzen. Nolabait, meteorologia zientzia bilakatzen ikusi du behatoki honek ehun urteko historian.

Luthierren betiko galdera

2006/01/01 Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Ez da erraza luthierren betiko galderari erantzutea: nola egiten da biolin on bat? Duela hirurehun urte, luthier batzuk ospetsu egin ziren, ustez erantzuna bazekitelako; eta hala izango zen, gaur egungoek, teknologia aurreratuena izanda ere, duela hirurehun urtekoak imitatu nahian egiten baitute lan.

Gurpil-aulki berrirantz

2006/01/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Gurpil-aulkiaren beharra duten mugikortasun gutxiko pertsonek ohiko jardueretarako ezintasuna sentitzen dute maiz. Esaterako, ezgaitasun fisikorik ez duen pertsona batek ez du aparteko ahaleginik egin behar atea irekitzeko. Aldiz, mugikortasuna gutxitzen dion arazo fisikoren bat duenarentzat, ate hori ezin gaindituzko muga bihur daiteke.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila