Erreportajeak
Baso-lurzoruak, karbono-gordailuak
Giza jarduerak atmosferara isurtzen duen substantzietako bat, karbono dioxidoa, landareen hazkuntzaren lehengaia da. Horregatik, landareak ugaritzea eta haztea estrategia ona izan daiteke atmosferako karbono dioxidoaren maila txikitzeko. Hori dela eta, basoek arreta handia jaso dute ingurumena zaintzeko proiektuetan. Hala ere, proiektu horietan ez zaio behar adinako garrantzia eman basoaren beraren lurzoruari; eta, azken batean, basoak xurgatzen duen karbono dioxidoaren zati handi bat lurzoruak jasotzen du.
Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan
Eremu elektromagnetikoen eta osasun-arazoen arteko lotura egiten da sarri komunikabideetan, nahiz eta horren gainean oraingoz adituek adostasunik aurkitu ez. Artikulu honetan, berriz, eremu elektromagnetikoen aplikazio ezezagun edo ez hain ezagun bat landuko dugu: metalen deformazio elektromagnetikoa. Izenak dioen bezala, teknika horretan, eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Desagertutako erleen kasua
Amerikan eta Europan erleak desagertzen ari dira. Arazoa larria da, Amerikan batez ere. Dagoeneko erlauntza asko ia hutsik topatu dituzte; milioika erle ari dira galtzen. Baina, nora joaten dira erle horiek? Zer gertatzen zaie? Susmagarriak asko dira, eta eztabaida handia; baina emaitza argigarriak, gutxi.
Anbara: eztizko malko lehorrak
Duela hainbat milioi urte bizi ziren zuhaitzen erretxina da anbara, fosilduta dagoen erretxina. Itsasoan izoztuta geratzen ziren eguzki-izpiak zirela pentsatzen zuten antzina, laranja-kolorekoa eta oso distiratsua izaten baita. Batzuetan, tamaina txikiko sorpresa handiak izaten dituzte barrenean, zomorroz, hostoz edo polenez jantzirik. Anbar-aztarnategi gutxi dago munduan, eta gutxiago Araban daudenak bezalakoak.
Arinen pisua
Aeronautikaz edo hegazkinez hitz egiten dugunean, burura lehenengo datozkigunak Boeing eta Airbusen irudiak izango dira, seguru asko. Haiek ikusten dira gehien, eta ez handienak direlako bakarrik. Badirudi hegazkin erraldoi horiek direla azken urteetako aurrerapenik handiena hegazkintzan. Baina, hegazkin astun horietatik kanpo, beste gauza asko dago aeronautikaren munduan.
Zientzia-fikzioan irakurria
Alperrik da aurrerapen zientifiko bat eskatzea idazle bati. Idazleek ez dute ikerketarik egiten. Idatzi egiten dute. Hala ere, zientzia-fikzioa idazteko, errealitatearen aukera guztiak aztertu eta estrapolatzen dituzte. Metodo horren bitartez, ez dute aurrerapen asko iragarri, baizik eta gizarteak teknologiarekiko duen jarrera bera. Gero, etor daitezela aurrerapenak!
Eta zast!
Beroarekin azaltzen dira eta hotzarekin ezkutatu. Horra hor eltxoen ezaugarri deigarrienetariko bat. Beste ezaugarri bat: ziztatu egiten dute. Eta ez nolanahi, gainera. Aurrean zer duten aztertu eta gero, berentzat onena izan daitekeena aukeratzen dute, eta hari egiten diote ziztada.
Pinuaren azal azpiko bisitaria
Azken urteotan, onddo mikroskopiko batek jaso du arreta intsinis pinuaren industrian: Fusarium circinatum . Pinuari gaixotasuna eragiten dio barrutik, egurrean, eta zuhaitzak balio ekonomikoa galtzen du. Ez da intsinis pinuaren gaixotasun bakarra, baina, azkar zabaldu zenez, ezustean harrapatu zituen nekazariak. Gaur egun, ordea, Fusarium -a kontrolatuta dago, eta infekzioaren aurrean zer egin behar den arautu dute agintariek.
Belarriko burrunba
Kultura zaratatsua da gurea, zalantzarik gabe. Era askotako hotsak eta zaratak daude, baina guztiak ez dira belarritik at sortzen. Barnean sortzen diren zenbait soinu gogaikarri izatera eta loa galaraztera ere irits litezke, gainera. Belarrietako durundiari edota etengabeko zarata mamu horri buruz ari gara.
Hondoratutako itsasontziak: ur azpiko memoria
Itsas arkeologoek itsas hondoa arakatzen dutenean, batzuetan, antzinako objektuak aurkitzen dituzte, gure memoriaren parte diren objektuak. Altxor txikiak izaten dira, anforak, harrizko aingurak edo mineral-lingoteak, besteak beste. Baina beste batzuetan, zorte hobea dutenean, objektu horiek zeramatzaten itsasontziak aurkitzen dituzte.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
