Erreportajeak
Nola elikatu mundua
Lau hamarkada barru, 9 mila milioi biztanle izango ditu munduak. Hori kalkulatu zuen Nazio Batuen Erakundeak. Kezka asko eragiten ditu horrek. Bat, nabarmena: nola elikatu pertsona horiek guztiak? Krisiaren eraginez edo, indar berezia hartu du galdera horrek azkenaldian; hala, zenbait erakundek eta adituk gaiari heldu diote. Eta batzuk galderari erantzuten ere saiatu dira.
Drogetatik askatzen lagundu nahian
Berriki eman dute Nature Medicine aldizkarian kokainaren mendekotasunetik askatzen lagun lezakeen substantzia baten berri. Kokainak garunean eragiten duen ongizatea ezabatzen du. Hala, ongizaterik sentitzen ez bada, zentzua galtzen du, nolabait, kokaina hartzeak.
Donostian iragarritako Nobelaren urtea
Zure ustez, zein ikerketa-arlok merezi du Nobel saria? Galdera hori egin zien Elhuyar aldizkariak zenbait Nobel sariduni eta ikertzaile ospetsuri, aurten Nobel sariak nortzuek jasoko dituzten jakin baino astebete lehenago. Abagunea aproposa baitzen: DIPCren 10. urteurrena ospatzeko, punta-puntako zientzialariak bildu ziren Donostian, iraileko azken astean. Haietako batzuk galderari erantzuten ausartu ziren. Eta batek, bakar batek, bete-betean asmatu zuen.
Kalitate handiko karbono-14a
Oxfordeko RLAHA laborategia erreferentzia bat da karbono-14aren bidezko datazioan. Berez, oso zabalduta dago teknika hori, isotopo horren azterketa azken 50.000 urteko fosilen adinak jakiteko oso egokia delako. Baina teknika horrek arazo bat du: fosilek duten karbono-14an hezurrak ingurutik xurgatutakoa ere izaten da, eta horrek faltsutu egiten du datazioa. Hain zuzen ere, horregatik da RLAHA laborategia erreferentzia bat: fosilaren berezko karbono-14a aztertzeko teknika zehatz bat garatu duelako; munduan dauden onenetako bat.
Odol artifiziala nahi baino urrunago
Benetako odol artifiziala urrun da oraindik. Mundu osoko ikertzaileek hainbat hamarkada daramatzate ordezko bideragarri baten bila, baina odolaren osagai gutxi batzuen ordezko sintetikoak baino ez dira lortu bidean. Aurrerapen ugari egin bada ere, hornikuntza odol-emaile boluntarioen esku dago oraindik ere.
Mikroalgak, gasolindegietako hornitzaile
Lehorreko landareen ordezkoak izan litezke hemendik urte batzuetara.
Garunaren itzultzaileak
"Zientzia-fikziokoa dirudiena errealitate bilakatzeko ahaleginetan ari dira ikertzaileak". Esaldi topikoa bihurtu den arren, batzuetan ia saihestezina da halako zerbait bururatzea; adibidez, jakitean paralisia duen pertsona batek, pentsatze hutsarekin, robot bat mugiaraztea lortu duela esperimentu batean. Edo paralizatutako gorputz-adar baten mugimendua berreskuratu duela. BCI teknologien, garunaren eta ordenagailuen arteko interfazeen adibide nabarmenetakoak dira horiek.
Halley kometa historian
Halley kometaren bisita bizitzan behin gertatzen den gertaera bat da jende askorentzat. Oso jende gutxik ikusi du bi aldiz, eta askoz gutxiagok gogoratzen ditu biak. Ikuspuntuari buelta emanez gero, kontrakoa da; Halley kometa bera giza belaunaldi askoren lekuko izan da. Historiaren lekukoa izan da, 75 urtean behin egindako bisitaldietan zehar. Eta ez da lekuko hutsa izan.
Espazioko menua
Azken urteotan, lortu da --nolabait-- astronautek Lurrean jaten den menuaren antzekoa jan ahal izatea. Baina gauza jakina da haien jakiek ezaugarri jakin batzuk izan behar dituztela, are gehiago hiru urteko egonaldiak ere aurreikusten diren garaiotan.
Sauna, nerbio-anorexiaren irtenbide ote?
Txurruka Ortega, Itziar -
Lasa Elgezua, Arrate -
Miranda Gómez, Jonatan -
Etxebarria Orella, Enrique -
Rada Fernandez de Jauregi, Diego -
Mendebaldeko gizarteetan gero eta ugariagoa da nerbio-anorexia gaixotasuna. Hainbat tratamendu proposatu diren arren, batek ere ez du erabateko eraginkortasunik erakutsi gaur egun arte. Arazo hori dela eta, gaitza ulertzeko ikuspegi berriak bilatzen ari dira ikertzaileak, terapia alternatibo egokiagoak proposatuz, hala nola beroa. Nork esango zuen sauna anorexiaren aurkako botika izan zitekeenik?
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
