Erreportajeak

Itsasontzi hegalariak

Erdi itsasontzi eta erdi hegazkin hauek lurrari itsasteko efektuaz baliatzen dira itsas gainean metro batzuetako altitudean bostehun kilometro orduko abiaduran ibiltzeko. Gainera ohizko itsasontziek baino % 40 erregai gutxiago kontsumitzen dute eta karga astunak garraia ditzakete.

Material magnetiko bigunak, Magnetoelastikoak eta Magnetorresistenteak

Haragia: indarraren mitoa (I)

Giza ehunak: gordetzetik sortzera

Giza ehunek eta organoek eman dute zer esanik azkenaldian. Izan ere, arrapaladan iritsi dira azken aurrerapenei buruzko berriak. Lehenengo —eta berri xumeena bera— Osakidetzak giza ehunen banku bakarraren aldeko apustua egitearen iragarpena egin zuen. Handik egun batzuetara ehun-bankuak ezezik, organo-bankuak sortzeko aukera ematen zuen ikerketa plazaratu zen. Eta kontua ez zen horrekin bukatu, geroago ehunen hazkuntza lortu zuten bi ikerketen berria ere hedatu baitzen. Beraz jauzika doa ikerkuntza: ehunak gordetzetik, organoak gordetzera, eta gordetze hutsetik zelulen hazkundera; hau da, bizia sortzera. Euskal Autonomia Erkidegoan ez da oraindik giza ehunen hazkuntzarik egin, baina gorde aspalditik gordetzen dira. Ospitale batzuetan eduki izan dituzte orain artean; urtarriletik aurrera, aldiz, banku bakarrean gordeko dira: Galdakaoko Transfusioen Euskal Zentroan. Beraz, hemendik aurrera transplanteetarako behar diren giza ehunen gestioa aipatu zentroan egingo da. Euskal Herrian bezala, mundu osoan daude ehun-bankuak. Berrikuntza izan ziren bere garaian, baina orain ez dira. Baina zientzialariek helburu jakin bati begira ikertzen jarraitzen dute: giza organoen bankuak garatzea. Ideia besterik ez zen hura errealitate izan daiteke denbora gutxi barru.

Etxeko istripuak: seguru ote gaude?

Azken urteotan, etxeko istripuak bikoiztu egin dira gure herrialdean, zaharren eta adin txikiko umeen artean batik bat. Eta lesiorik gehienak larriak ez diren arren, beti ebita daitezke, neurri sinple batzuk hartze hutsarekin.

Bilgarrien birziklatzea kudeatzeko sistema berehala martxan

Afrikako parkeak: haize aldaketa

Azken urteotan, ingurugiroaren kontserbazioan ohikoak izan diren hainbat ikuspuntu-aldaketa sakonak jasaten ari dira. Bide honetan, Afrikan ingurugiro-gaietan lanean ari diren elkarteen artean nagusienetarikoa den World Wide Fund for Nature bera ere lan estrategia aldatu nahian dabil: orain arte isileko ehiztariak kontrolatzeko egindako ahalegina, orain, bertako biztanle eta erakundeen esku-hartzea bilatze aldera bideratu nahi da.

Nekazari txiroen borroka

Kamerungo ipar-mendebaldeko nekazari txikiak teknika zaharrak ari dira erabiltzen izurrite eta gaixotasunei aurre egiteko. Pestizida kimikoak, labur esanda, eskuragaitzak dira urruneko lurralde haietan, garestiak ere badira eta gaur egun badakigu ingurugiro eta osasunerako zer-nolako arriskuak dituzten. Askotan, tokian-tokirako garatutako metodoak dira nekazari txikiek duten irtenbide bakarra, baina horretarako, nork sustatua behar dute eta metodoak zientifikoki frogatu beharra dago.

Copreci espazioko abenturan

Jakintza-alor guztiak kontuan hartuta, atzerritik iristen direla gehienetan aurrerakuntza teknologiko garrantzitsuenei buruzko berriak esan daiteke. Hori horrela izanik, sarritan uste da atzerrian martxan jartzen diren trenen ondorengo bagoiak direla hemengo ikerkuntza, garapena eta ekoizpena. Zorionez, noiz edo noiz, uste hori ezeztatzen dituen berriak ere iristen dira. Azkena Aretxabaletako Copreci kooperatibatik etorri da, orain gutxi espaziora irten den Ariane V-aren proiektuan garrantzizko partaidetza izan baitu.

Hiru helizeko itsasontziak Zumaiatik Alemaniara

Azken urteotan garai latzak bizi izan ditu ontzigintzak Euskal Herrian. Krisi ekonomikoaren eraginez, ontziola ugarik betirako itxi behar izan ditu ateak. Hala ere, badirudi ekaitzaren ondorengo barealdia iristen ari dela —ontzigintza arnasberrituta datorrela—, noizean behin itsasoratzen den itsasontziren bat edo besteren berri izaten baita. Horren haritik datoz lerro hauetara Zumaiako Balentziaga Ontziolako azken bi itsasontziak, erabiltzen duten teknologia eta duten propultsioaren antolaketa kontuan hartuta bereziak diren bi atoi-ontzi.