Erreportajeak

Mendebaldeko Pirinioaren Paleozenoaren muga-estratotipoak aztertzen

Gaixotasun kardiobaskularrak: XXI. mendeko izurritea

Hiltzeko bide ugariena izaten jarraitzen dute herrialde askotan, baita gurean ere. Miokardioko infartuak, bularreko anginak, bat-bateko heriotza edo garuneko istripu baskularrak dira gaixotasun kardiobaskularrik grabeenetako batzuk, kasurik gehienetan arteriak zurrundu egiten direlako sortzen direnak. Emakumea menopausiara iristen denean, gaixotasun kardiobaskularrak jasateko arriskua bere adinkide gizonezkoen berdina da.

Konpost-a

Lorezaintzan dabilenarentzat "konpost" ez da hitz berria inolaz ere. Baina, azkenaldian, gainerakook ere nahikoa maiz entzuten dugu hitz hori eta, askotan, lur-motaren bat edo lore-ontzietan erabiltzen den substraturen bat dela besterik ez dakigu.

SAT/OIL EGITARAUA: Langilearen ingurugiro-arreta areagotzeko tresna

Abenduaren 10-11n Madrilen Osasuna, Ingurugiroa eta Lana (SAT/OIL) Egitarauaren inguruko topaketak ospatu ziren. Bertan, orain arte jorratutako bidea aztertu ondoren, hemendik aurrerako pausoek nondik norakoak izan behar duten erabaki zen.

Mareen energia elektrizitate-iturri

Mareen energiatik energia elektrikoa lortzeko teknologia aspaldi asmatu zen, baina errentabilitate- eta ingurugiro-arazoak zirela eta, ez du aurrera egin. Azken urteotan, ordea, teknologiaren aurreratzeak ingurugiroa ez kaltetzeko sistemak garatzeko aukera ekarri du.

Yellowstone eta Yosemite, munduko lehen Parke Nazionalak

Umetan hasi eta luzaro Yellowstone parke nazionala Yogi eta Boo-boo hartzen barrabaskerien kokagunea dela sinistuta egon eta gero, halako batean munduko lehendabiziko parke nazionala izatea suertatu zitzaiola irakurri genuen, izendapen ofiziala noizkoa eta 1872koa zelarik. Okerreko ideia bat eduki dugu horrekin ere, kontserbazionismo goiztiarraren eragina ikusi nahi izan dugu-eta Estatu Batuetako parke nazionalen izendapenaren abiapuntuan. Eta, ez dago horrelakorik. Bestelakoa izan zen kontua: Estatu Batuetako lehen parkeen bultzatzaile nagusia nazionalismoa izan da, hurrengo paragrafoetan egiaztatu ahal izango duzunez.

Abian jarri da espazioko hiria

Joan den azaroaren 20an Proton-K jaurtigailu errusiarrak Zaria ("egunsentia" errusieraz) kontrol-modulua (FGB) espazioratu zuen; abenduaren 4an Endeavour transbordadore estatubatuarrak Unity izeneko atala, moduluen arteko lotunea izango dena, eraman zuen Zaria-ren ondora. Abenduaren 7an elkartu zituzten bi zati horiek dira Nazioarteko Espazio Estazioa (ISS ingelesezko siglaz ere ezaguna) izango denaren lehen oinarriak.

Oreina: estimazio handiko animalia

Zoologoek, animalien banaketa geografikoa kontuan hartuz, mundua hainbat zona zoogeografikotan banatu dute. Zona hauen mugak akzidente geografikoak dira, fluxu genikoa zenbait kasutan mugatuta gelditzen delarik. Horren arabera, orein arrunta ere, muga batzuen esparruan bizi da era naturalean, Eurosiberiar kontinentean eta Afrikako Iparraldean hain zuzen.

Grantecan, Kanarietako teleskopio erraldoia

Atariak bideak zabalduz

Internet ezagutzen duenarentzat ‘atari’ deitutako web guneak eguneroko ogia dira. Yahoo, Excite, Telépolis edo hurbilagoko Kaixo eta antzeko guneak dira atari gisa ezagutzen direnak; Interneteko sarbide gisa erabiltzen ditugun horiek, alegia. Hauetako asko ordea, erabat berritzeko bidean dira eta atarien belaunaldi berria jaiotzen ari da.