Kortabitarte Egiguren, Irati

Kortabitarte Egiguren, Irati

Elhuyar Zientzia

Onddo jangarri baten genoma lehenengo aldiz agerian

2006/12/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Giza genoma, txinpantzearen genoma edo laborategiko arratoiaren genoma sekuentziatu dutela auskalo zenbat aldiz entzun edo irakurri dugun albistegi nahiz aldizkarietan. Genomari buruzko berriak gero eta ugariagoak dira, eta, ildo berari jarraituz, onddo jangarri baten genomaren sekuentziazioa lehenengo aldiz egiteko proiektua ere abian da jadanik.

Negutegietatik errepideetara

2006/12/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Nahikoa da autoa hartu eta errepidera irtetea ziztu bizian hondatzen direla ohartzeko. Egunetik egunera ibilgailu gehiago dago errepideetan eta, ondorioz, gero eta pisu handiagoa jasan behar dute errepideek. Halaber, tenperatura-aldaketa izugarriak jasan behar dituzte. Hortaz, nabarmenak dira gurpilen arrastoak, arrailak eta horrelakoak errepideetan. EHUko Polimeroen Zientzia eta Teknologia sailean errepideetako asfaltoa hobeto ezagutzeko lanean ari dira, errepide hobeak egiteko asmoz.

Estalki jangarriak, etorkizuneko bilgarri

2006/11/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Azken urteotan, gero eta elikagai osasuntsuago eta ekologikoagoak eskatzen dituzte kontsumitzaileek. Horren harira, ikertzaileek bilgarri-sistema berriak garatzen dihardute, elikagaien balio-bizitza luzatuko dutenak eta, aldi berean, birziklagarriak izango direnak.

Bizkaiko ibaien ekologia hobetzeko neurriak

2006/11/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Bizkaiko Foru Aldundiak sei jarduera-eremu finkatu ditu uren politikari dagokionez. Horietako bat da, hain zuzen ere, ur kontinentalen kalitate ekologikoa hobetzeko egingo den ahalegina. Ekimen horren helburua da ibaiak babestea eta berreskuratzea, betiere ibaiaren ibilguek eta ekosistemek izan ditzaketen arazoei aurre eginez.

Usurbilgo organoa haize berriz

2006/10/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Usurbilgo Salbatore parrokiako Mutin/Cavaillé-Coll organoa eraiki zutela ehun urte beteko dira datorren urtean, eta 87 instrumentu hura Usurbilera ekarri zutela. Urteak ez dira alferrik igarotzen, eta, ondo zaindutako instrumentua izan arren, denboraren igarotzea nabari zaio hainbat elementu mekanikotan, haizean eta sonoritatean.

Erabilera anitzeko albo-produktua

2006/10/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Hainbat industria-prozesutan eratzen diren albo-produktuak kantitate handietan baztertu ohi dira zabor gisa. Azkenean, arazoa besterik ez dira. Azido fluorhidrikoaren ekoizpen-prozesuan, berriz, egoera bestelakoa da. Eratzen den albo-produktuak hamaika erabilera ditu.

Saturnoren atmosferan barrena

2006/10/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Saturnok eraztun-sistema ikusgarri eta bereizgarria du. Horrexegatik da, gehienbat, hain ezaguna. Baina beste hainbat ezaugarri paregabe ere baditu, besteak beste atmosfera. Eta, hain zuzen ere, planeten atmosferak ikertzea da EHUko Zientzia Planetarien taldearen helburua. Hodeiak eta lainoak, horien banaketa bertikala eta mugimenduak, eta, oro har, meteorologia aztertzen dituzte EHUko ikertzaileek.

Arraroak bezain larriak

2006/09/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Europako Batasunak bi mila biztanletik bati baino gutxiagori eragiten dien gaixotasuna jotzen du arrarotzat. Zenbaki txikia dirudi, baina, Europako Batasuna kontuan hartuta, gaixotasun arraro bakoitzak 230.000 biztanleri eragingo lioke. Ez da gutxi, beraz. Gainera, gaixotasun horietako batzuek intzidentzia handiagoa dute, nahiz eta oso arraroak direnak ere badauden. Batzuek ehun mila pertsonatik bakarrari eragiten diote.

Ahotsa eta sinadura, nor den jakiteko

2006/09/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Pertsonen ezaugarri fisikoak eta portaerak neurtzen dituzten sistema automatikoei sistema biometriko esaten zaie. Horien helburua da pertsona baten ezaugarriak eta portaerak besteetatik bereiztea, eta, horren arabera, pertsona bat berehala identifikatzea.

Pinuaren ezpalak laborantza intentsiboan

2006/07/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

Zuhaitzen enborretatik, oholak lortzen dira zerrategietan. Prozesu horretan azpiproduktu bat lortzen da, eta, material horretatik, berriz, ezpalak. Laborantza intentsiborako baliagarria den substratu organiko berri bat sortzeko erabil daitezke zerrategiek sortzen dituzten ezpal horiek. Ezpaletatik eratorritako substratua birziklatu egin daiteke, eta egun inportatzen diren beste hainbat substratu baino merkeagoa da; besteak beste, zohikatza edo koko-zuntza baino merkeagoa.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila