3182015(e)ko ekaina
Erreportajeak
Loreak aurkitu dituzte Paleolitoko hilobi batean
Duela 15.500 urte inguru, emakume bat ehortzi zuten El Mirón izeneko kobazuloan (Kantabria). Garai hartan, hildakoak lurperatzea ez zen batere …
Bi sexuen sailkapenaz harago
Sexologoek eta beste zenbait adituk urteak daramatzate jaio berritan sexu-banaketa bitarrak sortzen dituen arazoak gainditu nahian. Pixkanaka, beste arlo batzuetan …
Zerora bidean, eraikuntza jasangarria
Eraikin jasangarrriak, bioklimatikoak, ekoeraginkorrak, berdeak, pasiboak, zero energiakoak… Modan dagoen arkitekturako korronte bat dirudi. Baina hori baino gehiago da. Araudiek …
Analisiak
Ikergazte, Nazioarteko Ikerketa Euskaraz
Alegria, Iñaki - UEU
Omaetxebarria Ibarra, Miren Josu - EHUko Biokimika eta Biologia Molekularra Saileko irakaslea eta ikertzailea
Duela 43 urte sortu zenetik, euskal komunitate zientifiko-intelektuala trinkotzea da UEUk duen helburu garrantzitsuenetako bat. Elkarren berri izatea ezinbestekoa da …
Mundu digitala
Ber2Tek: beste aurrerapauso bat euskararentzako teknologietan
Poliki-poliki, ordenagailuak-eta ari dira gizakiaren hizkuntzak menderatzen eta, oharkabean, gero eta gehiago komunikatzen gara haiekin lengoaia naturala erabiliz eta gero …
Lekukoak
“Gustatuko litzaidake gure herrian denak bat egitea ikerketaren munduan”
Ez da erraza izan Plazaolarekin hitz egitea; ez elkarrizketari uko egiten ziolako, inondik inora ere ez, baizik eta ezin zuelako …
Istorioak
Nikolas Atxukarro: ezagutu, sendatzeko
Estatu Batuetako gobernutik gonbidapen bat iritsi zitzaion Alzheimerri. Washingtongo Eroetxe Federaleko Anatomia Patologikoaren departamentuko zuzendari izatea eskaini zioten. “Nik ezin …
Ekinean
“Galdera bat egiten duzun unetik, erantzuna jakin nahi duzu”
Naiara Arrizabalaga matematikariak onartu du ez dela ohikoena matematikaren alde egitea unibertsitateko ikasketak aukeratzean. "Baina niri beti gustatu zaizkit zientziak, …
Atarikoa
Eraikuntza jasangarria, eredugarria eta hedagarria
Europar Batasunak 20-20-20 helburua jarri dio bere buruari 2020rako: energia-kontsumoa % 20 murriztea, berotegi-efektuko gasen isurketa % 20 murriztea, eta …
Gai librean
Garun txiki birtualak
Gure gorputza organo askoz osatuta dago; haien artean, bada bat misteriotsua bezain harrigarria: garuna. Hari esker, hain zuzen ere, inguratzen …
Arrantzale bihurtu zen ehiztari hegalariaren istorioa
Ez da Grizzly hartz bat bezain indartsua, ez eta arrano arrantzale bat bezain boteretsua edo atun gorri bat bezain azkarra …
Karga-garraiorik gabeko elektronika berria
Zeinek esango luke 1946. urtean, lehenengo ordenagailua asmatu zenean, gaur egun gutariko edozeinek poltsikoan ordenagailu bat eramango lukeela? Pennsylvaniako unibertsitatean …
Albisteak
Hizketaren analisia, alzheimerra goiz detektatzeko
Alzheimerraren detekzio goiztiarrerako zenbait metodologia ez-inbaditzaile garatzen ari da EHUko ELEKIN ikerketa-taldea. Ingeniaritza biomedikoa da taldearen ikerketa-ildoetako bat. Zehazki, bioseinaleak …
Sortzetiko bihotz-gaixotasuna izateko arriskua amaren adinari lotuta dago, baina ez obuluarenari
Haurrek sortzetiko bihotz-gaixotasuna izateko arriskua handitu egiten da amaren adinarekin batera. Orain, saguetan egindako ikerketa batean ikusi dute horren oinarria …
Amerikak uste baino lehen lotu ziren
Panamako istmoa duela 3 milioi urte sortu zela onartzen bada ere, adostasuna ez da erabatekoa. Esaterako, hainbat ikerketek erakutsi dute …
Hesteetako bakterioek serotonina sortzen laguntzen dute
Hesteetako bakterioek serotonina ekoizten laguntzen dutela ondorioztatu dute Caltech Kaliforniako Teknologia Institutuko ikertzaile batzuek. Saguetan ikusi dute nola bakterio jakin …
Materia ilunaren banaketa-mapa bat argitaratu dute
Unibertsoan materia iluna non dagoen pilatuta eta non ez zehazten duen mapa bat eman berri du ezagutzera Energia Ilunaren Neurketa …
Giza enbrioiak genetikoki eraldatu dituzte, lehen aldiz
Lehen aldiz, enbrioiak genetikoki eraldatzeko teknika bat probatu dute giza enbrioietan. Sun Yat-sen Unibertsitatean egin dute esperimentua (Txina), Junjiu Huang …
Lurpeko ur gaziak, Antartika idorrean
McMurdoko haran idorretako batean, Taylor bailaran, lurpeko uren bi sistema detektatu dituzte. Izotzik gabeko haranen segida batek osatzen dute McMurdoko …
Mitzuli: mugikorra itzultzaile bihurtzen duen aplikazio librea
Mitzuli izeneko androiderako itzultzaile automatikoa sortu du EHUko IXA Taldeko Mikel Artetxe ikertzaileak. Aplikazioa gai da testuak, audioak eta …
Epilepsiak neurona berrien sorkuntza murrizten du
Epilepsiak neurona berriak sortzea oztopatzen duela frogatu dute Achucarro neurozientzien ikerketarako euskal ikerketa-zentroko ikertzaileek. Saguetan ikusi dute, epilepsiak eragiten duen …
Homo generoa baino lehenagoko harrizko tresnak aurkitu dituzte
Inoizko harrizko tresnarik zaharrenak aurkitu dituzte Kenian. 3,3 milioi urte dituzte, orain arte ezagutzen zirenak baino 700.000 urte gehiago. Zein …
Kuaternarioko muxar txiki baten aztarnak aurkitu dituzte Lezetxikin
Muxar txiki baten aztarnak aurkitu ditu EHUko ikertzaile-talde batek Lezetxiki kobazuloan (Arrasate). Hiru hortz ñimiño dira, eta, ikertzaileen esanean, aurkikuntza …
Alzheimerra, adimentsu bilakatzearen prezioa
Gizaki modernoa adimentsuago bilakatu izanaren albo-ondorio bat izan liteke alhzeimerra. Ondorio horretara iritsi dira BioRxiv-en argitaratu berri duten ikerketa batean …
Australopitekoen garaian ere, anitz eta batera
Lucy, A. afarensis ezagunaren garai eta eremu bertsuan bizi izan zen beste hominino espezie bat aurkeztu dute: Australopithecus deyiremeda. …
Duela 430.000 urteko hilketa batek Atapuercako misterioetako bat argitzen lagundu du
Atapuercako Hezurren Osineko garezur bati esker, aztarnategiko gorpu-metaketaren jatorria argitzeko aukera izan dute ikertzaileek. Hain zuzen ere, duela 430.000 urteko …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
