3182015(e)ko ekaina

Erreportajeak

Loreak aurkitu dituzte Paleolitoko hilobi batean

Duela 15.500 urte inguru, emakume bat ehortzi zuten El Mirón izeneko kobazuloan (Kantabria). Garai hartan, hildakoak lurperatzea ez ...

Bi sexuen sailkapenaz harago

Sexologoek eta beste zenbait adituk urteak daramatzate jaio berritan sexu-banaketa bitarrak sortzen dituen arazoak gainditu nahian. Pixkanaka, beste arlo batzuetan ...

Zerora bidean, eraikuntza jasangarria

Eraikin jasangarrriak, bioklimatikoak, ekoeraginkorrak, berdeak, pasiboak, zero energiakoak… Modan dagoen arkitekturako korronte bat dirudi. Baina hori baino gehiago da. Araudiek ...

Analisiak

Ikergazte, Nazioarteko Ikerketa Euskaraz

Duela 43 urte sortu zenetik, euskal komunitate zientifiko-intelektuala trinkotzea da UEUk duen helburu garrantzitsuenetako bat. Elkarren berri izatea ezinbestekoa da ...

Mundu digitala

Ber2Tek: beste aurrerapauso bat euskararentzako teknologietan

Poliki-poliki, ordenagailuak-eta ari dira gizakiaren hizkuntzak menderatzen eta, oharkabean, gero eta gehiago komunikatzen gara haiekin lengoaia naturala erabiliz eta gero ...

Lekukoak

“Gustatuko litzaidake gure herrian denak bat egitea ikerketaren munduan”

Ez da erraza izan Plazaolarekin hitz egitea; ez elkarrizketari uko egiten ziolako, inondik inora ere ez, baizik eta ezin zuelako ...

Istorioak

Nikolas Atxukarro: ezagutu, sendatzeko

Estatu Batuetako gobernutik gonbidapen bat iritsi zitzaion Alzheimerri. Washingtongo Eroetxe Federaleko Anatomia Patologikoaren departamentuko zuzendari izatea eskaini zioten. “Nik ezin ...

Ekinean

“Galdera bat egiten duzun unetik, erantzuna jakin nahi duzu”

Naiara Arrizabalaga matematikariak onartu  du ez dela ohikoena matematikaren alde egitea unibertsitateko ikasketak aukeratzean. "Baina niri beti gustatu zaizkit zientziak ...

Atarikoa

Eraikuntza jasangarria, eredugarria eta hedagarria

Europar Batasunak 20-20-20 helburua jarri dio bere buruari 2020rako: energia-kontsumoa % 20 murriztea, berotegi-efektuko gasen isurketa % 20 murriztea, eta energia berriztagarriak ...

Gai librean

Garun txiki birtualak

Gure gorputza organo askoz osatuta dago; haien artean, bada bat misteriotsua bezain harrigarria: garuna. Hari esker, hain zuzen ere, inguratzen ...

Arrantzale bihurtu zen ehiztari hegalariaren istorioa

Ez da Grizzly hartz bat bezain indartsua, ez eta arrano arrantzale bat bezain boteretsua edo atun gorri bat bezain azkarra ...

Karga-garraiorik gabeko elektronika berria

Zeinek esango luke 1946. urtean, lehenengo ordenagailua asmatu zenean, gaur egun gutariko edozeinek poltsikoan ordenagailu bat eramango lukeela? Pennsylvaniako unibertsitatean ...

Albisteak

Hizketaren analisia, alzheimerra goiz detektatzeko

Alzheimerraren detekzio goiztiarrerako zenbait metodologia ez-inbaditzaile garatzen ari da EHUko ELEKIN ikerketa-taldea. Ingeniaritza biomedikoa da taldearen ikerketa-ildoetako bat. Zehazki, bioseinaleak ...

Sortzetiko bihotz-gaixotasuna izateko arriskua amaren adinari lotuta dago, baina ez obuluarenari

Haurrek sortzetiko bihotz-gaixotasuna izateko arriskua handitu egiten da amaren adinarekin batera. Orain, saguetan egindako ikerketa batean ikusi dute horren oinarria ...

Amerikak uste baino lehen lotu ziren

Panamako istmoa duela 3 milioi urte sortu zela onartzen bada ere, adostasuna ez da erabatekoa. Esaterako, hainbat ikerketek erakutsi dute ...

Hesteetako bakterioek serotonina sortzen laguntzen dute

Hesteetako bakterioek serotonina ekoizten laguntzen dutela ondorioztatu dute Caltech Kaliforniako Teknologia Institutuko ikertzaile batzuek. Saguetan ikusi dute nola bakterio jakin ...

Materia ilunaren banaketa-mapa bat argitaratu dute

Unibertsoan materia iluna non dagoen pilatuta eta non ez zehazten duen mapa bat eman berri du ezagutzera Energia Ilunaren Neurketa ...

Giza enbrioiak genetikoki eraldatu dituzte, lehen aldiz

Lehen aldiz, enbrioiak genetikoki eraldatzeko teknika bat probatu dute giza enbrioietan.  Sun Yat-sen Unibertsitatean egin dute esperimentua (Txina), Junjiu Huang ...

Lurpeko ur gaziak, Antartika idorrean

McMurdoko haran idorretako batean, Taylor bailaran, lurpeko uren bi sistema detektatu dituzte. Izotzik gabeko haranen segida batek osatzen dute McMurdoko ...

Mitzuli: mugikorra itzultzaile bihurtzen duen aplikazio librea

Mitzuli izeneko androiderako itzultzaile automatikoa sortu du EHUko IXA Taldeko Mikel Artetxe ikertzaileak. Aplikazioa gai da testuak, audioak eta ...

Epilepsiak neurona berrien sorkuntza murrizten du

Epilepsiak neurona berriak sortzea oztopatzen duela frogatu dute Achucarro neurozientzien ikerketarako euskal ikerketa-zentroko ikertzaileek. Saguetan ikusi dute, epilepsiak eragiten duen ...

Homo generoa baino lehenagoko harrizko tresnak aurkitu dituzte

Inoizko harrizko tresnarik zaharrenak aurkitu dituzte Kenian. 3,3 milioi urte dituzte, orain arte ezagutzen zirenak baino 700.000 urte ...

Kuaternarioko muxar txiki baten aztarnak aurkitu dituzte Lezetxikin

Muxar txiki baten aztarnak aurkitu ditu EHUko ikertzaile-talde batek Lezetxiki kobazuloan (Arrasate). Hiru hortz ñimiño dira, eta, ikertzaileen esanean ...

Alzheimerra, adimentsu bilakatzearen prezioa

Gizaki modernoa adimentsuago bilakatu izanaren albo-ondorio bat izan liteke alhzeimerra. Ondorio horretara iritsi dira BioRxiv-en argitaratu berri duten ikerketa batean ...

Australopitekoen garaian ere, anitz eta batera

Lucy, A. afarensis ezagunaren garai eta eremu bertsuan bizi izan zen beste hominino espezie bat aurkeztu dute: Australopithecus deyiremeda. Fosilak ...

Duela 430.000 urteko hilketa batek Atapuercako misterioetako bat argitzen lagundu du

Atapuercako Hezurren Osineko garezur bati esker, aztarnategiko gorpu-metaketaren jatorria argitzeko aukera izan dute ikertzaileek. Hain zuzen ere, duela 430.000 ...