2862012(e)ko maiatza
Gai nagusia
Hizlari kimikoak
Begirik eta belarririk ez duten izakietan, komunikazioa kimika-kontua izaten da. Landareak, adibidez, komunikatzaile petoak dira; hamaika mezu kimiko bidaltzen dituzte: aurkariak uxatzeko, lagunak erakartzeko, ingurukoak ohartarazteko, ahaideak ezagutzeko. Mikroorganismoek ere hizkuntza kimikoa erabiltzen dute, indarrak batu, eta bakarrik ezingo luketena taldean egiteko, edo inguruan zer dagoen jakin eta horren arabera zer egin erabakitzeko. Ikertzaileak hizkuntza horiek ulertu eta ustiatu nahian dabiltza, besteak beste, antibiotiko eta fungizida berriak sortzeko, edo landareei euren berezko defentsak erabiliz etsaiei aurre egiten laguntzeko.
Erreportajeak
Leize-hartz baten ibilerak aro modernoan
Saihetsa zirudien. EHUko arkeologoek ez zioten aparteko garrantzirik eman Lezetxiki kobazuloaren izkina batean lurperatuta zegoen fosilari. Hezur asko ari ziren …
Etxeko historiak agintzen duenean
Minbizi gehienen jatorria edo eragilea ezezaguna bada ere, jakina da kasu batzuek jatorri genetikoa dutela. Kasu horiek identifikatuz gero, gaitzaren …
Analisiak
Etsaia ezagutzen
1971ko abenduan, Richard Nixon AEBko presidenteak "National Cancer Act" legea sinatu zuen. Lege berri horri "minbiaziaren kontrako gerra-deklarazioa" izena eman …
Mundu digitala
Informatikaren jasangarritasunaz
Green Computing deritzon kontzeptua asko entzuten da azkenaldian. Ordenagailuak-eta ingurumenarentzat jasangarri egitean datza Informatika Berde gisa itzul dezakegun kontzeptu hori. …
Istorioak
Julio Ortiz de Barron
Ane Miren Ortiz de Barroni nabari zaio aitona Julio miresten duela. Horregatik etorri zen Elhuyarrera, aitonaren istorioa kontatzera. Bilobaren esanean, …
Atarikoa
Aditzen ikasi orduko...
Landareei hitz egiteko ohitura handia zuen Goenkaleko Marialuisak, osasuntsuago haziko zirelakoan. Ez zuen hizkuntza egokia erabiltzen, ordea. Izan ere, landareek …
Umore grafikoa
Gai librean
Neuromarketina: kontsumitzaileon garunaren barruan!
Zer nahiago duzu? Pepsi ala Coca-Cola? McDonald´s ala Burger King? Apple ala Microsoft? Mercedes ala Golf? Pentsatu al duzu inoiz …
Liburutegia
Duela ehun urteko laborarientzako artikuluen bilduma
Liburu honek bi idazle ditu, Arnaut Abadia eta Kepa Altonaga. Egia esanda, Abadiak duela ehun urte baino gehiago idatzitako zutabeen …
Albisteak
Aurorak Uranon
NASAren Hubble teleskopioak Uranoko auroren irudiak hartu ditu. 2011ko azaroan detektatu zituzten puntu zuri gisa ikusten diren bi aurora, eta …
_1_thumbnail.jpg)
Saiek ez dituzte ikusten aurrean dituzten oztopoak
Ikusmen zorrotzenetakoa duten animaliak diren arren, saiek ez dute ikusten aurrean dutena hegan janari bila dabiltzanean. Horrek azal lezake, neurri …
Giza garezur arkaiko gazteak aurkitu dituzte Txinako hegoaldean
“Orein gorrien haitzulotarrak” izena jaso du Txinako hegoaldean duela 14.500 eta 11.500 urte artean bizi zen giza populazioak. Maludong eta …
Endre Szemerédi hungariarra, Abel sariduna
“Matematika diskretuan eta konputazioaren teorian egindako ekarpenengatik” eman diote Abel saria Endre Szemerédi matematikariari. Matematika diskretua zenbaki jakinen multzoen …
Uhinak bihurritu eta banda zabaldu
Irrati-frekuentziako uhinak bihurrituta banda-zabalera handitu daiteke telekomunikazioetan. Horren zailtasuna uhinen emisioan eta hartzean datza, uhinak igorri ahala biratu behar direlako; …
Euriaren inpaktu fosilaren mezua
Eguzkiak gutxi berotzen zuen garaian, izotzaz gain ur likidoa zegoen Lurrean. Zientzialariek orain arte ez dute ulertu zergatik, baina Hego …
Gorilak eta gizakiak, uste baino antzekoagoak
Gorilaren genoma deskodetu eta aztertu dute nazioarteko zenbait erakundetako ikertzaileek elkarlanean, eta ikusi dute, gure ahaide hurbilena txinpantzea bada ere, …
Ilargia Lurraren zati bat da
Zientzialariek uste dute Lurrak eta Theiak —Marteren tamaina zuen planeta bat— izandako talka batek sortu zuela Lurrak eta Ilargiak osatzen …
Marihuanak oroimena nola asaldatzen duen azaldu dute
Aspalditik jakina bada ere cannabisak oroimen-galerak sorraraz ditzakeela, Cell aldizkarian argitaratutako ikerketa batek prozesu horren mekanismoa azaltzea lortu du. Juan …
Untxiak ere gaixotu daitezke prioiekin
CICBiogune ikerketa-zentroaren Prioien Laborategian aurkitu da untxiek ere gara ditzaketela infekzio prionikoak, nahiz eta, beste ugaztun batzuen aldean, oso erresistentzia …
DNAren egoera aldatzeko, kirola
Gimnasioan bizikletan gogor ibilarazi eta 14 gizon-emakume osasuntsuren izterreko muskuluen DNA aztertu dute Suediako Karolinska Institutuko ikertzaileek. Azterketek erakutsi dute …
Grafinoa grafenoarekin lehian
Grafenoa karbono-atomo bakarreko geruza-lodiera duen materiala da, eta bere propietate mekaniko eta elektronikoek itxaropen handiko material bihurtu dute. Grafinoa oso …
Einsteinen dokumentuak sarean
Albert Einsteinen dokumentu guztiak sarean jarriko dituela iragarri du Jerusalemgo Unibertsitate Hebrearrak. Dagoeneko 7.000 bat orri igo dituzte, gaika sailkatuta: …
Gizonezkoen Y kromosoma ez dago galtzeko arriskuan
Nature aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera, ez da egia gizonezkoen Y kromosoma galtzen ari dela. Nonbait, batzuek bazuten kezka hori, …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
