1892003(e)ko uztaila

Erreportajeak

Giza klonazioaren oztopoak gainditzeko itzulingurua

Azkenaldi honetan, klonazio-teknikarekin lotutako ikerketa interesgarri batzuk azaldu dira hainbat zientzia-aldizkaritan eta kongresutan. Adibidez, Giza Genoma Erakundeak egindako kongresuan, klonazioaren …

Burdina, metal preziatua

Zergatik estimatzen dugu hainbeste burdina euskaldunok? Herri honi lotuta mendeak daramatzalako agian, edo meatik erauzteko egin behar diren lanek nortasun …

Kirol-emaitzak zehatzago emateko sistema berria

Kirol-ekitaldietan askotan gertatzen da epaileek parte-hartzaileak identifikatzeko arazoak izatea; baita lasterketaren hasieran, bukaeran edo tartean bakoitzak zein denbora egin duen …

Errepideen labirintoa

Eguraldi beroarekin eta opor-usainarekin batera hasten dira zehazten askoren bidaiak. Munduko zein txoko edo herrialde bisitatu erabakitzea izaten da lehen …

Antartika, laborategi naturala. Kontinente izoztuko bizipenak

Tolosako Zumardi natur jardunaldiek 14 urte bete dituzte aurten. Jardunaldi horien amaierako hitzaldia Jeronimo Lopez geologo eta alpinistak eman zuen. …

Denak Martera

Mars Express eta Mars Exploration Rover misioak Martera bidean dira jada. Batak zein besteak ibilgailuak jarri nahi dituzte Marten sei …

Alkimia arabiarra: kimikaren hazia

Zientziaren hastapenak Mesopotamian eta Egipton kokatu baziren ere, ezaguera zientifikoak handik Europara eginiko bidaia arabiarrei esker gauzatu zen. Alkimiak elementu …

Iraungo ote du bisoi europarrak?

Beste hainbat arlotan bezala, iparramerikarrak europarrak gainditu nahian dabiltza. Kasu honetan, bisoi-kontuez ari gatzaizkizue. Izan ere, gaur egun gero eta …

Amerikaren bi aldeak

Hogei mila lagunetik gora hil ziren, oihan tropikalak estalitako eremu handi bat suntsitu zuten, laku bat sortu zuten, sekulako iruzur …

Etxeko erredurak

Erredura beroak, hotzak, elektrizitateak edo substantzia kimiko korrosiboren batek eragindako azaleko lesio bat da. Erreduraren larritasuna agente eragilearen gaitasun ‘erretzailearen’ …

Tipula

Liliazeoen familian Allium generoa da nagusi. Genero horretako espezie askok erraboila osatzen dute lur azpian (loditutako zurtoina) eta guztiak aberatsak …

Elkarrizketak

"Superkondentsadoreek leku berezia dute aplikazioetan"

CIDETEC elektrokimikaren esparruan ikertzen duen enpresa da. Energia Sailean, besteak beste, superkondentsadoreekin egiten dute lan, bai osagai berritzaileak erabiltzeko, bai …

Albisteak

Arrabioek kontatzen dakite

Arrabioek bi hodi aukeran dituztenean, hiru eulidun hodira jotzen dute. Esperimentu horrek frogatzen du arrabioek bi kopuru txiki bereiz ditzaketela.

Hiru milioi urtean planeta bat!

Michigan-go Unibertsitateko ikertzaileek diotenez, hiru milioi urte behar du planeta batek sortzeko.

Konposatu organikoak itsasotik akuiferoetara

Weizmann Institutuko ikertzaileek laborategian egin dute lan eta akuiferoen eta itsasoaren arteko faseartea, lurrez eta hondarrez osatua, erreproduzitu dute.

Abeltzainei lana erraztuko dien sistema

Barakaldoko INKOA enpresak animaliak identifikatzeko sistema elektroniko adimentsu bat garatu du.

Prioien kontrako txertoa

Torontoko Unibertsitatean prioiek sortutako gaitzen kontra eraginkorra dirudien arma bat garatu dute, txerto, tratamendu eta diagnostikorako tresna moduan balioko duela.

Biodiesela euskal autoentzat

20.000 tona biodiesel ekoitziko ditu urtean Bionor-ek.

CEIT eta TECNUN Intelentzat lanean

CEIT zentro teknologikoak eta TECNUN unibertsitate-eskolak akordi bat sinatu dute Intelekin elkarrekin ikerketa bat egiteko.

Material superitsasgarria gekoen eskutik

Manchester-ko Unibertsitateko ikertzaileek material oso itsasgarri bat asmatu dute. Hori lortzeko, gekoetan oinarritu dira.

Gripearen kontrako txertoa, sudurretik

Gripearen kontra eraginkorra den txertoa garatu dute Jerusalemgo Unibertsitate Hebrearrean. Txerto hau sudurretik ematen da.

Einstein on line

Kaliforniako Teknologia Institutuak eta Jerusalemgo Unibertsitateak, Albert Einsteinen idazkiak on line jarri dituzte.

Garbi ikus daiteke urpean?

Asiako hego-ekialdeko Moken tribuko umeek garbi-garbi ikusten dute urpean. Suediako zientzialari-talde bat bertara joan da hori nola egiten duten ikertzera.

Galileo, Ariane 5 eta Nazioarteko Espazio Estazioa, aurrera

Europako Batasuneko herrialdeek jaurtigailuen industria krisitik ateratzeko konpromisoa hartu zuten ekainaren hasieran Parisen egindako bileran.

Zenbat antibiotiko kontsumitzen da Europan?

ESAC erakundeak 1997-2001 urteetan Europako 27 herrialdetan kontsumitutako antibiotiko-kopurua neurtu du. Antibiotiko gehien Frantzian ematen da eta gutxien, berriz, Herbehereetan.

Nakarraren pareko material nanoa

Oklahomako Estatu Unibertsitatean nakarraren antzeko propietateak dituen material bat sintetizatu dute, nanoeskalan.

Zenbat urakan izango dira aurten?

Estatu Batuetako NOAA erakundearen arabera, 11-15 ekaitz tropikal sortuko dira aurten eta horietatik 5-9 urakan bihurtuko dira.

Hauspoa Alzheimerren aurkako txertoarentzat

Ikerketa berrien arabera, lehen baztertutako Alzheimerren gaitzaren aurkako txertoa erabilgarria izan daiteke. Aurrena aldaketa batzuk egin beharko dira txertoan, eragiten …

Tximino-jaleak hiesaren sorreran

Hiesa eragiten duen birus nagusiaren jatorria oraindik argitu gabe dago, baina Science aldizkarian argitaratutako artikulu batek zantzu berriak ematen ditu.

Gene akastunak 'isilaraztea' lortu dute

Gene normalari eragin gabe, gene akastuna ez espresatzeko modua aurkitu dute ikertzaileek.

Botikak egiteko bidea azkartu nahian

Minbiziaren aurkako botikak egiteko eta baimentzeko prozesua azkartu nahian ari dira Estatu Batuetan.

CiberBiblio: multimedia-liburutegi birtuala

CiberBiblio Euskal Herrian editatutako programa interaktiboz osatutako liburutegi birtual bat da, multimedia-aurkezpenak erabiltzen dituena.

Nola errotzen eta zabaltzen da tuberkulosia?

Mycobacterium tuberculosis bakterioak sistema immuneari aurre nola egiten dion aztertu dute Ipar Karolinako Unibertsitateko ikertzaile batzuek.

Sei hezurdura Stonehenge-tik gertu

Duela 4.500 urte inguru bizi ziren sei lagunen hilobia aurkitu dute Amesbury-n, Ingalaterran. Arkeologoek bi umeren eta lau helduen hezurrak …

Jupiterrek beste 23 satelite

Astronomoek beste 23 satelite aurkitu dituzte Jupiterren inguruan biraka.

Monarka tximeletek ordulari biologikoari esker topatzen dute bidea

Udazken partean, monarka tximeletak Estatu Batuetako iparraldea eta Kanada utzi eta Mexikoko oihanetarantz abiatzen dira. Ikertzaileek sekretua ordulari biologikoa erregulatzen …

RNA txikiek gehiegizko itxaropena piztu dute?

Zientzilari batzuek ohartarazi dutenez, agian RNA txikietan edo RNA interference-an jarritako itxaropena gehiegizkoa izan da.

Txinako harresiak trukea galarazten du

Txinako harresiaren bi aldeetako landare-espezieak genetikoki berdinak diren ala ez ikusteko, ikerketa bat egin dute Pekingo Unibertsitatean.

Arrain handiek etorkizun iluna

Nature aldizkariak kaleratu duen analisiaren arabera, azken 50 urteetan arrain harrapari handien % 90 desagertu egin dira itsasoetatik.

Kobaltoa eta platinoa, imanak egiteko aproposak

Kobaltoz eta platinoz egindako material batean, anisotropia magnetikorik handiena neurtu dute Europako fisikari batzuek.

Malariaren kontra, azukrerik ez

Londresko ikertzaileek malaria sortzen duen parasitoa geldiarazteko beste modu bat topatu dute.

Jakintza hedatuz

Erreakzio atmosferikoen dinamika

Gasteizko Farmazia Fakultateko Kimika Fisikoa Sailean erreakzio kimikoen dinamika ikertzen ari dira. Ikertzaileek, besteak beste, OH erradikalaren eta hidrogeno kloruroaren …