1381998(e)ko abendua
Erreportajeak
Hizkuntz baliabideak Interneten
Ordenadorearen bitartez hizkuntzaren tratamendua egiten duten programak gero eta ugariagoak dira. Ordenadoreekin hizkuntza naturalen bitartez komunikatu ahal izatea gero eta …
1998ko Fisikako Nobel Saria materiaren egituran uxarrean
Urriaren erdialdean, ohi bezala, Nobel Sarien hotsa iritsi zitzaigun Suediatik:
aurrena Literaturakoa eta azkena Bakearena, komunikabideetan arreta eta toki gehien …
1998ko Kimikako Nobel Saria Kimika, laborategitik ordenadorera
Aurtengo Kimikako Nobel saria, Fisikakoa eta Medikuntzakoa bezala, Estatu Batuetara joan da, baina irabazleak ez dira estatubatuarrak, europarrak baizik.
1998ko Medikuntzako Nobel Saria oxido nitrikoa: kanpoan otso etxean uso
Stockholm-eko Karolinska Institutuak Estatu Batuetako hiru farmakologo saritu ditu, oxido nitrikoa sistema kardiobaskularreko seinale-molekula dela aurkitzeagatik.
1998ko Fields Sariak
Matematikarien Nazioarteko Kongresua Berlinen ospatu zen joan den abuztuan. Mundu osoko matematikarien topaleku izaten den Kongresuaren sarrera-ekitaldia abuztuaren 18an izan …
Donostiako Aquariumaren eraikina eta gibelaldea arakatuz
Bi urtean lanean aritu ondoren, dotore dago Donostiako Aquariuma. Jendea erakartzeko prestatu dute, eta igartzen da. Sartu orduko gidariak agertzen …
Piztizaleon berriak abendua
Ia oharkabean urteko egunik motzenetan eta gaurik luzeenetan murgildu gara. Tarteka, eguzkia ikusten dugu, baina garaiotan alfer antza dabilenez, gora …
Eguberrietako “tripakadak”
“Bere tradizioen esklabo den tximino eskas bat besterik” ez omen da gizakia, Desmond Morris zoologo ingeles ospetsuak esan zuen bezala. …
Ilargiko izotzaren bila
VII. mendearen hasieran Johannes Kepler-ek Somnium (Ametsa) izeneko nobela idatzi zuen. Ilargian bizi zen irudizko zibilizazioaz ziharduen liburua 1630. urtean …
NASAk 40 urte
Ez zen giro 1958ko urriaren batean. Gerra hotza munduko bi potentzia handien artean: Ameriketako Estatu Batuen eta Sobietar Errepublika Sozialisten …
Klimaren inguruko Gailurren gezur eta egiak
Azaroaren 2tik 13ra bitartean Klima Aldaketari buruzko Konbenioaren Aldeen biltzarra ospatu zen Buenos Airesen. Joan den urtean Kioton erabakitakoaren arabera, …
Gatz iodatua bizitzaren gatza
Iodoa oinarrizko elikagaia da gizakia eta gainerako animalia guztientzat. Ezinbesteko osagaia da nerbio-sistema zentralaren garapenerako eta ia gorputz osoko mintzetan …
Ordenadoreen gaitza: birusa
Gizakion kasuan udazkena gaitza eta txerto garaia izaten bada ere ordenadoreen kasua bestelakoa da. Hauekin urte guztian komeni zaigu adi-adi …
Arrain zuriaren dohainak
Uranga, Ane Miren -
Azkenaldian buru-belarri aritu gara arrain urdinaren berezitasunak goraipatzen, arrain zuriaren propietateei jaramonik egin gabe, bat bera ez balu bezala. Bazterretik …
Elkarrizketak
“Gizakiak klonazio bidez sortzea astakeria litzateke”
Munduko hiritarra da Ayala. Madrilen jaio bazen ere, Estatu Batuetako herritartasuna du eta, bere esanetan, gene gehienak euskaldunak ditu, Arabakoak. …
Albisteak
Garun-operazioetarako irudikatze-sistema berria
Hemendik aurrera neurozirujauek operazioetan garunaren bat-bateko irudiak ikusi ahal izango dituzte tresna berri bati esker.
Espazioko hautsa
Espazioko Hubble teleskopioak hauts-disko erraldoia aurkitu dute.
Berotegi-efektua ez da horrenbesterako?
Atmosferan metatzen diren berotegi-efektuko gasen kontzentrazioa IPCCk iragarri baino askoz polikiago igotzen ari da.
Bateriaren premiarik ez
Turbinazko sorgailu edo alternadore guztiz txikiek egunen batean ordenadore, linterna, telefono eramangarri eta abarren pila eta bateriak ordezkatuko dituzte
Arrautzen forma
Hegazti batzuen arrautzak oboideak dira eta beste batzuenak esferikoak. Zergatik? zerk erabakitzen du arrautzaren forma?
Sei mila milioi
Datorren urtean, hau da, 1999. urtean gure planetan sei mila milioi pertsona biziko dira.
Sifilia argi eta garbi
Estatu Batuetako hogeita hamahiru ikerlarik sifili deitutako gaixotasuna eragiten duen Trepanoma pallidum bakterioaren ondare genetiko osoa argitu dute.
Trikuak salbatzeko txistua
Batez ere udaberrian askotan ikusten ditugu trikuak errepidetan automobilak zanpatuta. Kalte handia eragiten diete ibilgailuek animalia txiki hauei.
Eguzki-panel eraginkorrak
Eraginkortasun handiko eguzki-panelen mota berria garatu dute.
Munduko astronauta zaharrena berriro espaziora
John Glenn, Lurraren inguruan orbitan izan zen lehen astronauta estatubatuarra, berriro espaziora itzuli da beste misio batean, 40 urte geroago.
Gero eta gogorrago
Israelgo Rehovot Ikerketa Zentroan karbonozko nanohodien gogortasuna neurtu dute.
Internet bidez ikasten
Etorkizunean norberaren etxetik Internet bidez Unibertsitate-ikasketak egitea posible izan liteke.
Hall efektua eta Hall efektu kuantikoa
Eremu elektrikoa korronte-dentsitatearekiko eta indukzio magnetikoarekiko proportzionala da.
Kimika kuantikoaren aplikazioak: adibide bat
Gauza jakina da goi-atmosferan ozono-geruza mehe bat dagoela, Eguzkiaren erradiazio ultramoretik babesten gaituena.
Aurkikuntzaren garrantzia medikuntzan
Sistema kardiobaskularra: arteroesklerosiak endotelioaren NO-a ekoizteko ahalmena murrizten du.
Lunar Prospector-ek Eugene Shoemaker-en errautsak Ilargira eraman ditu
Inoiz egin den omenaldirik bitxienean, joan den uztailean auto-istripuz hildako Gene Shoemaker-en errautsak Lunar Prospector espazio-ontzian sartu zituzten
Hasiera batean uste zen baino ur gehiago
Zientziaren esparru guztietan ditugu denbora luze eta eztabaida eta gorabehera askoren ondoren egin diren aurkikuntza garrantzitsuen adibideak. J.D. Burke-k hain …
Iodoaren gorabeherak
Iodo izeneko mineral hau ezinbestekoa da gorputzarentzat, lepoan aurkitzen den tiroides guruinak hormona tiroideak sor ditzan. Tiroideseko hormona hauek hazieran, …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
