Gai librean

Animalia kontserbadoreak, animalia aurrerakoiak

2013/03/01 Iglesias Carrasco, Maider - Aranzadi Zientzia Elkarteko Herpetologia Sailako biologoa
Cabido Quintas, Carlos - Aranzadi Zientzia Elkarteko Herpetologia Sailako biologoa

Urte gutxi dira animalien pertsonalitateak ikuspuntu ebolutibo batetik aztertzen direla. Gizakia animaliatasunetik harago azterturiko espeziea izan da betidanik, Darwinek eboluzioaren oinarriak finkatzean ekarritako paradigma-aldaketa gertatu zen arte, behintzat. Gaur egun, azterketa zientifiko guztiak animalia guztiak berdinak garen ustean eta hautespen naturalak eraginiko eboluzioan oinarrituta egiten dira. Gauza jakina da ezaugarri fisikoak (ilearen eta begien kolorea, adibidez) genetikaren bitartez azaltzen direla. Baina zer gertatzen da orain arte psikologiak aztertzen zituen ezaugarriekin? Ba al dauka pertsonalitateak edo izaerak eboluzioan zehar egokitze-prozesu bat jasan duen oinarri genetikorik? Desberdintasun handiak ikusten dira gizakiaren eta gainerako animalien artean?

Metanoa: energia-iturria soilik?

2013/02/01 Lakuntza Irigoien, Oier - Kimikan doktorea

Bere historia guztian zehar, gizakiak hainbat energia-iturri erabili ditu bere eguneroko beharrei aurre egin, eta gaur egungo garapen-maila lortzeko. Betidanik hain garrantzitsuak izan diren petrolioa eta bestelako erregai fosilak agortuz doazen heinean, ordea, ezinbestekoa da energia-iturri horiek ordezkatuko dituzten baliabide berriak aurkitzea. Horietako bat metanoa da. Konposatu horren aktibazioak, gainera, energia hori modu eraginkorragoan lortzeaz gain, aukera emango luke hidrogeno molekularra produzitzeko nahiz konposatu baliotsuagoak sintetizatzeko.

Energia elektrikoa kontrolatu nahian

2013/01/01 Ibarra Basabe, Edorta - EHUko Elektronika Aplikatuko Ikerkuntza Taldeko (APERT) ikertzailea

Ziur aski, potentzia-elektronika eta potentzia-bihurgailu hitzek ezer gutxi esango diote jende gehienari. Hala ere, nabarmendu beharra dago gure inguruan diren …

Sendatu ote da gure itsasadarra?

2013/01/01 Gredilla, Ainara - Euskal Herriko Unibertsitatea, Kimika Analitikoa Saila
Fdez-Ortiz de Vallejuelo, Silvia - Euskal Herriko Unibertsitatea, Kimika Analitikoa Saila
Rodriguez-Iruretagoiena, Azibar - Euskal Herriko Unibertsitatea, Kimika Analitikoa Saila
De Diego, Alberto - Euskal Herriko Unibertsitatea, Kimika Analitikoa Saila
Arana, Gorka - Euskal Herriko Unibertsitatea, Kimika Analitikoa Saila
Madariaga, Juan Manuel - Euskal Herriko Unibertsitatea, Kimika Analitikoa Saila

Bilboko hiriak eta haren inguruko lurraldeak beti izan dute harreman berezia beren itsasadarrarekin. Industrializazioa baino lehen, herrien arteko komunikazio-bide naturala …

Euskal Herriko hiru kobazulo ikusgarri: Pozalagua, Arrikrutz eta Mendukilo

2012/12/01 Irazabal Tamayo, Nagore - Alfonso Antxia Espeleologi Zientzien Elkartekoa. Biologian doktorea

Lurpeko munduaren ezaugarriak direla eta, mundu horrek jende gehienarentzat ezezaguna izaten jarraitzen du. Lur azpia ikertu gabeko "seigarren kontinentea" dela esaten da. Koba turistikoek hutsune hori konpon dezakete, ingurumen-heziketari buruzko gidoiekin eta ongi dokumentatutako gidekin, eta, horrela, "seigarren kontinente" hori nahi duen guztiaren esku jarri. Horrela, lurraren erraiak modu kontrolatuan erakusten dira, jendearentzat gune bat ezarrita (Pozalagua, Arrikrutz eta Mendukiloko kobak, adibidez) eta gainerako leizeak itzalean mantenduta. Hiru koba horiek zoragarriak dira, baina zeharo desberdinak; eta gaur egun edozein bisitarik dauka haien ikusgarritasunaz gozatzeko aukera. Horrez gain, lurralde baten eta lurralde horretan bizi direnen historia ezagutzeko aukera ematen dute.

Euskadiko itsas hondoko paisaiak aztertzen

2012/11/01 Galparsoro, Ibon - AZTI-Tecnalia

Zer ezkutatzen digu itsasoak? Zer itxura ote du itsas hondoak? Eta zer izakik osatzen dute? Zerk baldintzatzen du espezieen banaketa espaziala? Horiek dira, besteak beste, gizakiak behin baino gehiagotan bere buruari egin dizkion galderak.

Gure begien sekretuak ezagutzen

2012/10/01 Garrote Contreras, Estibaliz - Computer Vision Group

Ikusmen artifizialak irudi batean dauden elementuak aztertzen ditu. Ezagutzea da haren helburua, baina ezagutzea... laguntzeko. Itsu bati, erosten ari den …

Legatza, naturarekin zorretan

2012/10/01 Goikoetxea, Nerea - AZTI-Tecnaliako biologoa

Itsas hondoari lotutako beste arrain batzuekin batera --zapoa edo oilarra, esaterako--, espezie oso preziatua da legatza. Batik bat Euskal Herrian, …

Adamen zein hezur erabili zuen Jainkoak Eva egiteko?

2012/09/01 Txurruka, Jesus Mari - Genetika, Antropologia Fisikoa eta Animalien Fisiologia Saila

Biblia liburu sakratutzat duten erlijioetako fededunentzat galderaren erantzuna erraza da: saihets-hezurra, jakina!

Lehen emakumearen sorrera Bibliako Genesian (2: 21-23) dago …

Dortokak? Hemen?

2012/07/01 Paz Leiza, Leire - Biologoa
Buenetxea Aragüés, Xabier - Baso Ingeniari teknikoa

Bai, gure ibai eta hezeguneetan apoarmatuak bizi dira. Zoritxarrez, gaur egun, kanpoko espezieetakoak dira ugarienak eta hedatuen daudenak, eta bertako espezieak, berriz, mehatxupean daude. Azken urteotan Bizkaia eta Arabako lurraldeetan ikertzen ibili ondoren, hain ezezaguna zaigun mundu honi buruzko zenbait sekretu argitzen saiatuko gara.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila