Gai librean
LCD teknologiak 40 urte bete ditu: istorio ezezagun bezain bitxia
LCDak garatzeko beharrezkoa izan zen 5CB molekulak 40 urte bete ditu aurten. Aurkikuntza George Gray eskoziarrari eta Hulleko Unibertsitateko haren …
Molekulen heriotza
XVIII. mendearen bukaeran eta XIX. mendean zehar, iraultza izugarria gertatu zen kimikan. Garai horretakoak ditugu, esaterako, Lavoisier kimika modernoaren sortzaileetakoak …
Farmakogenetika, medikuntza pertsonalizatuaren oinarria
García-Orad Carles, Africa - EHUko Genetika, Antropologia Fisikoa eta Animalien Fisiologia Saila; EHUko Genetika, Antropologia Fisikoa eta Animalien Fisiologia Saila; Farmakologia
Askaiturrieta Ostolaza, Ziortza - EHUko Genetika, Antropologia Fisikoa eta Animalien Fisiologia Saila; EHUko Genetika, Antropologia Fisikoa eta Animalien Fisiologia Saila; Farmakologia
Callado Hernando, Luis F. - EHUko Genetika, Antropologia Fisikoa eta Animalien Fisiologia Saila; EHUko Genetika, Antropologia Fisikoa eta Animalien Fisiologia Saila; Farmakologia
Pentsatu al duzu inoiz zergatik ez dien kafeak berdin eragiten pertsona guztiei? Batzuek ezin dute kaferik hartu ordu batetik aurrera, …
Esnerik? Ez, eskerrik asko
Arrieta Aseginolaza, Maialen - Biologian lizentziatua
Jaioberritan, ugaztun gehienok laktasa entzimaren aktibitate altua daukagu, eta, horri esker, amaren esnea edan dezakegu. Hazten goazen heinean, berriz, aktibitate …
Bota bertsoa, eta guk aztertuko dugu
Agirrezabal Zabaleta, Manex - EHUko IXA taldeko ikertzailea
Arrieta Kortajarena, Bertol - EHUko IXA taldeko ikertzailea
Astigarraga Pagoaga, Aitzol - EHUko IXA taldeko ikertzailea
Zein dira azken txapelketetan gehien erabili diren errimak eta oinak? Zein neurri aukeratzeko joera dute bertsolariek kartzelako ariketan, eta zein bilakaera izan du horrek txapelketaz txapelketa? Doinuen erabileran ba al da aldaketa nabarmenik? Zenbat euskal hitz ulertu behar dira bertso bat ulertzeko? Gora egin al du euskara batuaren erabilerak azken Bertsolari Txapelketa Nagusietan? Horiek eta antzeko galderak erantzuten saiatu gara artikulu honetan, Bertsozale Elkartearen eta, bereziki, Xenpelar Dokumentazio Zentroaren eskutik lortutako azken zazpi txapelketetako bertsoen corpusa oinarri izanik eta hastear den Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusia aitzakiatzat harturik.
Bularreko minbizia goiz detektatzeko programak: onuren eta kalteen ebaluazioa
Bahetzearen helburu nagusia da bularreko minbiziak eragindako heriotza-tasa jaistea. Gaur egun, ezinezkoa da bularreko minbiziaren agerpena prebenitzea, ezin baitira aldatu ezagunak diren arrisku-faktore nagusiak (sexua, adina, familia-aurrekariak eta aurrekari pertsonalak, menarkia goiztiarra, menopausia berantiarra...). Horrenbestez, bigarren mailako prebentzioa (prebentzio goiztiarra) da haren historia naturala eteteko modua. Bularreko minbiziak bahetzea egiteko beharrezkoak diren irizpide epidemiologiko guztiak betetzen ditu: erikortasun- eta heriotza-tasa altua; egoera aurrekliniko detektagarriaren prebalentzia altua; tratamendu eraginkorra jartzeko aukera eta sentsibilitate eta espezifikotasun handiko bahetze-testa (kostu txikia eta bigarren mailako efektu onargarriak dituena).
Jainkoa ez bazen izan... Orduan, zein izan zen?
2012ko iraileko alean, artikulu "mugalari" bat argitaratu zen Elhuyar aldizkarian. "Mugalaria" diot artikuluaren gaiak zenbait jakintza-esparruren mugak zeharkatzen zituelako: erlijioaren …
Plazeraren oinarri neurobiologikoak: sari-sistema zerebrala
Sari-sistema edo bide mesokortikolinbiko dopaminergiko deritzana plazerarekin erlazionatuta dagoen sare neuronal bat da. Sistema horren aurkikuntza oso garrantzitsua izan da neurozientzia eta psikologia arloan. Lehen pentsatzen zen jokabideetan eragina zuen faktore bakarra mina saihestea zela. Garuneko sari-zirkuitu neuronal honen aurkikuntzarekin batera, teoria zahar horiek baztertuz joan ziren, eta ikuspuntu berri bat agertu zen: nola minak hala plazerak eragina dute jokabideetan. Bestetik, droga-menpekotasunak eta erlazionatutako jokabideak ulertzeko ere oso baliagarria izan da.
Gauez koloretan ikusteko gai dira, baina nola?
Muñoz Uriarte, Urtzi - EHUko biologia lizentziaturako ikaslea
Ikusmena, banako baten biziraupenean, faktore garrantzitsuenetariko bat da; harrapakinen jazarpenean, harraparien ekiditean eta bikotekidearen ezagumendu-prozesuan ezinbestekoa. Aldakortasun handia du, eta …
Galaxiek topo egiten dutenean
Theogonia liburuan, Hesiodok xehetasun handiz deskribatzen du munduaren sorrera. Gauza jakina da Greziako kosmogonian Zeus beste jainko guztien aita ez ezik Kronosen semea ere bazela, hau da, denboraren semea. Horrela, jainkotasunek nolabaiteko ordena kosmikoa osatzen zuten, kate luze baten zati izanik, bakoitzak eginkizun zehatz eta garrantzitsua zuelarik. Kate horretan atzera joan ahala, azken maila nork osatzen duen gure buruari galdetzen badiogu, hona hemen zein izango litzatekeen Hesiodoren erantzuna: Kaosa. Hortaz, Grezia klasikoan, nahasmena ordenaren aurrekaritzat jotzen zuten. Ulertzen baino ez gara hasi greziarrek, berriro ere, arrazoia zutela: unibertsoan, kolisio bortitzak dira galaxia gehienen jatorria.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
