Misión New Horizons, Plutón de cerca
Tras nove anos e medio de percorrido e preto de 5 mil millóns de quilómetros, o pasado 14 de xullo, New Horizons, a sonda da NASA, máis próxima a Plutón. “Seguindo os pasos de misións planetarias como Mariner, Pioneer, Voyager, etc., New Horizons triunfou en Plutón”, sinalou ao día seguinte Alan Stern, xefe da misión, cando confirmou que todo fora ben.
“Paréceme alucinante”, afirma o astrónomo Jesús Arregi e membro do Grupo de Ciencias Planetarias da UPV. “Cando partiu en 2006 e pasou preto dun ano xunto a Júpiter e estivemos atentos. Logo esquecer, pero cando chega, e á vista do visto, dásche conta do que é unha viaxe de case dez anos, a unha velocidade tan alta, comunicándoche a unha distancia así, e despois de dez anos, que todos os equipos funcionen ben, e que Plutón, que está tan lonxe, e o que menos coñeciamos, véxase case de cerca. A min paréceme sorprendente e admirable”.
Os astrónomos empezaron a sorprender a medida que se achegaron a New Horizons Plutón. As primeiras imaxes mostraron que a superficie do planeta anano era complexa: unhas partes eran claras e outras escuras. Por exemplo, existía una rexión cardíaca e luminosa xigantesca e una zona baleeira moi escura (ao corazón chamáronlle Rexión de Tombaugh e á balea a Rexión de Cthulhu). “Hase visto que ten una superficie bastante confusa –explica Arregi–, ten partes moi antigas nas que hai cráteres moi vellos e outras superficies son moi novas”.
Tamén hai montes de 3.500 metros. Creen que pode estar formado por xeo de auga. E é que, aínda que na superficie de Plutón hai moito xeo de metano e nitróxeno, estes non son tan fortes como paira formar montañas. O xeo de auga á temperatura de Plutón é como una pedra. Estímase que os montes non superan os cen millóns de anos. “É una das superficies máis novas que vimos xamais no Sistema Solar”, sinalaba Jeff Moore, membro do Grupo de Xeoloxía, Geofísica e Imaxe da misión New Horizons.
A presenza destas características na superficie de Plutón supón una actuación xeolóxica. “Paira iso o interior ten que ser bastante caloroso —di Arregi— e non sabemos cal é esa fonte de calor. Ao ser un corpo pequeno non pode ser influenciado pola gravidade. Quizá a fonte sexa a radioactividade, non está limpa”. Con todo, ao ser un corpo tan pequeno, é curioso. “É menor que a Lúa e nela non hai ningunha actividade xeolóxica nin ningunha outra. En Plutón hai algo. É sorprendente”.
E parece que a maior lúa de Plutón, Karon, tamén ten actividade xeolóxica. Os investigadores quedáronse sorprendidos porque hai moi poucos cráteres e os que hai parecen moi novos. E hai un par de canóns xigantes, o maior é máis longo e profundo que o Gran Canón de Arizona. “Son cuestións sorprendentes, xa que son corpos pequenos e están compostos maioritariamente por elementos lixeiros. Pero, quizais, tamén tiñamos prexuízos. Imaxinabamos algo conxelado, todo frío, todo lento e sen grandes cambios. Pero a natureza a miúdo sorpréndenos”.
En canto á composición, non houbo moitas sorpresas. “De momento non se viu ningún asunto especial, atopouse o que se esperaba. Pero é destacable a atmosfera, porque é maior do que se pensaba”, afirmou Arregi.
Nas horas que estivo preto de Plutón, New Horizons recibiu moita información. E todo isto tardará uns 16 meses en chegar á Terra. “Despois virá a fase de estudo, que tamén se alargará uns anos”, explica Arregi. “Con todo, si hai algo sorprendente ou curioso, pronto o saberemos”.
“Desde o punto de vista tecnolóxico, a importancia da misión é enorme”, afirma Arregi. Pero tamén subliñou a importancia de “todo aquilo que contribúa a coñecer o noso sistema solar. E coñecer tamén aquilo relacionado coa metafísica, a nosa orixe. Ver estas cousas dá una visión xeral que pode mesmo cambiar a mentalidade humana. Creo que abrir novos camiños sempre fai que a mentalidade da sociedade sexa máis aberta”. Doutra banda, “ser tan exitoso, chegar ben até alí, e enviar imaxes como esta, etc. Isto seguramente dará forza a este campo da ciencia. E iso tamén é importante”.
De face ao futuro, os obxectivos están aínda por concretar, pero a intención é analizar algún outro corpo do cinto de Kuiper. “Iso tamén vai ser moi interesante –di Arregi–, porque iso tamén vai cambiar a imaxe actual destes corpos”.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
