Erreportajeak

Anfibioen gainbehera dela eta

2002/04/01 Imaz Amiano, Eneko - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Aurreko zenbakian Xabier Rubio biologoari elkarrizketa egin genion anfibioak direla eta. Izan ere, Aranzadi Zientzi Elkarteak Anfibioen Kontserbaziorako Nazioarteko Jardunaldiak antolatu zituen. Bertan, hainbat herpetologo bildu eta anfibioek dituzten arazoez aritu ziren. Ez zuten mirarizko irtenbiderik aurkitu, baina ikerketa interesgarrien berri eman zuten. Aipa ditzagun bertan entzundako zenbait gauza. Ikerketen denbora-eskala

Makroordenagailuak eta ordenagailu-taldeak

2002/04/01 Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Kaliforniako Santa Barbaran 30.000 huts-hodiz egindako ordenagailua zegoen. Hodiak hozteko sistemak (aire girotua) eraikin bateko solairu osoa betetzen zuen. 64 K-ko RAM memoria eta 12 kHz-eko abiadura zituen. Noski, sarrera eta irteera txartel zulatuak eta paperezko zinta bat ziren, hurrenez hurren. Ez zuen pantailarik. Martxan zegoenean, hiriaren argindarraren % 10 'xurgatzen' zuen; gainera, tentsio-erpinak sortzeko beldurrez, ez zuten behin ere itzaltzen. Makroordenagailuak informatikaren hastapenetan agertu ziren. Makroordenagailu bektorialak Cluster-ak: txikien elkarlana Top500 Makroordenagailuak Euskal Herrian

Emakumeak zaurgarriagoak ote dira alkoholarekiko?

2002/04/01 Callado Hernando, Luis Felipe -

Gure gizartean alkohola da sustrairik sakonenak dituen droga. Esaterako, Euskal Autonomia Erkidegoan, 15 eta 79 urte bitarteko biztanleen artean, laurdenak aitortzen du azken 12 hilabeteotan gutxienez behin gehiegi edan duela. Hala ere, alkoholaren kontsumoa ohitura sozialtzat hartzen den heinean, alkoholismoaren arazoa gutxietsia izan da. Alkoholak eragindako arazoak begi-bistakoak direnean ere ukatu egiten dira, edota beste drogek eragindakoak baino errazago onartzen dira. Bestalde, alkoholismoa batez ere gizonei zegokien arazotzat hartzen da. Horrela, alkoholismoari buruz dugun informazio gehiena gizonei dagozkien datuekin egindako mediku ikerketetatik dator. Hala ere, azken urteetako ikerketetan gehiago hartu dira kontuan emakumeen datuak eta zera ondorioztatu da: alkoholak ezberdin eragiten diela gizonezkoei eta emakumezkoei. Are gehiago, emakumeak alkoholaren arazo batzuen aurrean zaurgarriagoak direla ematen du. Gibeleko gaitzak Bihotzeko gaixotasunak Garuneko gaitzak Bularreko minbizia Ginekologia-arazoak Auto-istripuak Suizidioa Alkoholaren farmakozinetika

Elektroia, atomoa baino txikiagoa

2002/04/01 Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

1897an atomoaren oinarrizko osagaietako baten aurkikuntzaren berri eman zen, elektroiarena, alegia. Horrek eta horrelako beste aurkikuntza batzuek XX. mendeko fisikaren ateak zabaldu zituzten.

ENUM, telekomunikazioak bateratzeko zenbakia

2002/04/01 Lasa Iglesias, Aitziber - STEAM Hezkuntza arloko arduraduna

“—Zurekin kontaktuan jartzeko, zer egingo dut? Etxeko telefonora deituko dizut edo hobe mugikorrera?
—Ez, hobe mezu elektroniko bat idazten badidazu, edo bestela... bidal iezadazu faxa!
—Bulegora?
—Ez, hobe etxera!”.
...Uff! Izerditan hasten naiz lagun bakoitzaren zazpi zenbaki ezberdin apuntatu behar ditudala pentsatzean. Eskerrak, dirudienez, zenbaki bakarra eta denerako balioko duen Enum delakoa izango dugula aurki!

Haur jaioberriaren elikadura (1)

2002/04/01 Lorenzo, Arantza -
Uranga, Ane Miren -

Osasun ezin hobea, hazkuntza egokia eta errendimendu fisiko eta intelektual onena lortzeko, ezinbestekoa da ondo elikatzea, eta elikagai kantitate egokia eskuratzeak bizitzako beste etapetan baino garrantzi handiagoa du haurtzaroan. Gorputzaren tamaina kontuan hartuta, elikagaien beharra askoz handiagoa da garai horretan; desorekaren ondorioak larriagoak izan daitezke, hazte- eta formazio-prozesuan dauden organismo heldugabeak direlako.

Mina: sintoma eta gaitza

2002/03/01 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Antzinako grekoentzat, mina, benetako sentsazio fisikoa baino gehiago, emozioa zen. Baina mailu batekin erpurua joz gero, zirraraz haratago dagoen sentipena jasotzen da. Nolanahi ere, minaren izaera konplexua da. Halaber, diagnostikatzea eta tratamendua ezartzea ez da erraza, baina lehengo mendearen erdialdean mina ikertzen hasi zirenetik, asko sakondu da haren ezagutzan.

Irudia ate digitalean joka

2002/03/01 Mendiburu, Joana - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Telebista eta zinema irudiaren erakusleiho nagusiak izanagatik ere, harrigarria da orain arte oinarrizko zein aldaketa gutxiren lekuko izan diren ikustea. Baina badirudi arlo horretan inoiz izan den aldaketarik garrantzitsuenaren garaia heldu dela; digitalizazioarena, alegia.

Urtarrak izan ginen?

2002/03/01 Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Afrikan, primate bat zutitu egin zen, ilea galdu zuen eta garuna garatu zitzaion. Gu primate horren ondorengo gara, eboluzio-adar beretik zintzilikatutako espezieetako bat, eta adar horretako aldaketak nola gertatu ziren jakiteko premia nabaritzen dugu. Dagoeneko onartu dugu galdera horren erantzun bat, baina ez da aukera bakarra. Hipotesi berriak sortzen diren heinean, sakon aztertu beharko genituzke.

Banadioa, altzairuaren bizigarri

2002/03/01 Rodriguez Ibabe, Jose Maria -
Florez Esnal, M.A. -

Joan den urtean, Donostiako CEIT ikerketa-zentroko ikertzaile-talde bati, Vanadium Award edo Banadioaren Saria eman zioten. Albisteak banadioari buruzko jakin-mina piztu zuen gure inguruan, eta ezagun askok galdetu zuen banadioak zertarako balio duen eta zein propietate dituen. Artikulu honen helburua galdera horiei erantzun eta metal nahiko ezezagun horren berri ematea da.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila