Erreportajeak

Usaina

1991/04/01 Gurrutxaga, Antton - Elhuyar Hizkuntza Zerbitzuak

Aldi hartan, gaur egungo gizakiak imajinatu ere ezingo lukeen kiratsa zen nagusi herrietan. Kalean simaur-usaina zegoen, barruko patioetan txisa-antza, eskailera-begietan egur ustela eta arratoien kaka-usaina; aireztatu gabeko geletan, hauts lizunduaren sunda; logeletan, maindire koipetsuena, bururdi umelena eta orinalen usain gozo sarkorra. Tximiniei sufre-kiratsa zerien; larru-apaindegiei lixiba kaustikoena; hiltegiei odolbatuarena. Gizon-emakumeei izerdi eta arropa zikinaren sunda zerien; ahotik, zoldutako hortz-haginen kerua; hatsari, tipula-usaina eta gorputzei, jadanik gazte ez zirenei, gazta mindu, esne galdu eta tumore gaiztoen hatsa. Ibaiak, plazak, elizak zeuden kirastuta, eta zubipe edo jauregia izan, kiratsa berdin usnatzen zen. Nekazaria apaiza bezain kiratsu zen artisau-ofiziala, maisuaren emaztea adina; noblezia osorik zegoen kirastua, eta erregeari ere, animalia odoltsuari adinako kerua zerion, eta erreginari ahuntz zaharrarena, udan zein neguan, zeren XVIII. mendean ez bait zen artean bakterioen iharduera korrosiboa eragotzi, eta ondorioz, ez zen giza ekintza sortzaile zein suntzitzailerik, bizitza-agerraldi hasberri zein gainbeherakorik, kiratsik ez zuenik.

Gauez ikusteko kaskoa pilotuentzat

1991/04/01 Otaolaurretxi, Jon -

Ezaguna da gaur egun aurrerapen tekniko asko material militarretan erabiltzeko ahalegin handiak egiten ari direla. Saiakuntza horietako bat, gerra-hegazkin edo -helikopteroetako pilotuek gauez egun argiz bezain ongi ikusteko prestatzen ari diren kasko berezia da.

Pigmentuen alkimia kimikak aztergai

1991/04/01 Juandaburre, B. -

Erdi Aroko eskuskribu eta freskoen kolore biziak alkimia eta artearen arteko elkarketaren fruitu dira. Egungo kimikak, kolore horiek dituzten pigmentuen sekretuak argitzen dihardu.

Europako Iparraldeko jokoak

1991/04/01 Angulo, Patxi -

Bi dira hona ekarriko ditugun jokoak: Hnefatafl eta Tablut izenekoak. Hnefatafl jokoa vikingoen artean zen ezaguna eta haiek zabaldu zuten. Tabluta, aldiz, laponiarrek jokatzen zuten.

Istripu nuklearren ondorio medikoak. Txernobileko istripuaren 5. urteurrena

1991/04/01 Furundarena Salsamendi, Jose Ramon -

1986.eko apirilaren 26an munduan izan den istripu nuklearrik larriena gertatu zen Sobiet Batasuneko Txernobilen. Aurten 5 urte betetzen direnez, egokia iruditu zaigu istripu horren ondorioez hitz egitea eta bide batez, edozein istripu nuklearren ondorioz gerta daitekeenaz ere bai.

Kaio hankahoria, itsas bele zuria

1991/04/01 Aihartza, Joxerra -

Kaio hankahoria (Larus michahellis) dugu, zalantzarik gabe, Euskal Herriko kostaldeko hegaztirik ezagunena. Kaio honek kilotik gorako pisua, eta 55-70 cm-ko altuera ditu.

C programazio-lengoaia (III). Eragileak eta Espresioak

1991/04/01 Alegria Loinaz, IƱaki -
Maritxalar, Montse -

C lengoaian eragiketa bat adierazteko eragile bat erabiltzen da. Aldagaiak edota konstanteak eragileekin konbinatuz espresioak sortzen dira .

Mediterranioa: gatza historiaren salatzaile

1991/03/01 Otaolaurretxi, Jon -

Mediterranioaren hondoan, hiru kilometro lodiko gatz-geruzak aurkitu dituzte eta horri esker itsaso famatu honen historia geologikoa argitu ahal izan da. Gibraltarreko ataka behin eta berriz itxi eta irekiz, barneko itsas urek lurrinketa medio gatz-kantitate handiak hauspeatu zituzten.

Errusimendiak eta bihotzekoa

1991/03/01 Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Ez da egokia bihotzetik sufritzen duten pertsonentzat. Horrelako iragarkiak edo antzekoak aurki daitezke jolas-parke askotan. Oro har emozio fuerteen bila bertara hurbiltzen diren pertsonentzat bereziki eraikitako zenbait jolas edo atrakzioren sarrerako ateetan.

Frantses-bidearen eta magallaes-en arteko elkarrekintza

1991/03/01 Arregi Bengoa, Jesus -

Arrazoi ugari dago Magallaesen Hodeietaz hitz egiteko. Galaxia irregular mota baten eredu dira. Oraingo honetan, ordea, hauek ez dira Frantses-Bidetik hurbilen dauden galaxiak aipatzeko zergatia; gure galaxiarekin duten elkarrekintza baizik.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila