Elkarrizketak
"2012ko abendurako, Higgs bosoia aurkitzea edo existitzen ez dela baieztatzea espero dut"
Fisikari asko daude CERNera begira. Mundu osokoak, gainera. Eta, 2009tik, begirada horien guztien erdian Rolf Heuer dago, CERNeko zuzendari nagusia. Fisikaria da, baina badaki bere zeregin nagusia ez dela ikerketa; 62 urterekin, ziur da ikertzaile gazteei laguntzeak izan behar duela bere lana.
"Nobel sariaren berri eman zidaten egunean, adarra jotzen ari zirela pentsatu nuen"
Benetan zoriontsu "erribosomen egitura lehenengo aldiz ikustean" sentitu zela dio Ada Yonathek. Izan ere, hogei urte zeraman erribosomak aztertzen, eta bere lanean sinesten ez zuen jende asko zuen inguruan. Erribosomen lan horretan hartz polarrak izan zituen inspirazio-iturri, eta inspirazio horren azkeneko emaitza 2009ko Kimikako Nobel saria izan zen.
Kimikaren irudi publikoa. Mahai-ingurua
Kimikak konfiantza eta mesfidantza, biak ala biak eragiten ditu publikoarengan. Konfiantza, zientzia modernoaren aurrerapenen oinarria delako, eta, mesfidantza, kimikak berak eragin dituen arazoengatik. Egoera hori nabarmendu nahi izan dute EHUko hiru ikertzailek kimikaren irudi publikoaren gaiaz hitz egiteko eskatu zaienean. 2011 Kimikaren Nazioarteko Urtea izendatu dutela-eta eskatu diegu gogoeta hori egiteko. Ikertzaileok diotenez, egoera horren aurrean gizartea kultura zientifikoan hezi beharko litzateke. Hezkuntza nekez izango da, ordea, komunikabideek zabaltzen dituzten mezuak baino indartsuagoa, eta mezu horietan denetik dago.
"Pentsamendu zientifiko hori, jakitea orain dakizuna seguru asko gainditua izango dela, hori eboluzioa da"
Eudald Carbonell arkeologo, antropologo eta paleontologo ezaguna da, batez ere, Atapuercako aztarnategiko zuzendarietako bat izateagatik. Hain juxtu, lan horregatik jaso zuen, ex aequo , Ikerketa Zientifikoaren eta Teknikoaren Asturias Printzearen saria 1997an. Beste sari eta kargu asko ere badituen arren, ikertzailetzat du bere burua, eta alderdi horri ematen dio garrantzia. Dena dela, filosofotik ere asko du; hala, gizakiaren bilakaerari buruzko ideia interesgarriak ditu.
"Nik uste nuen txinpantzeak eta gu antzekoak ginela, baina haiek atseginagoak zirela"
1960. urtean hasi zen txinpantze basatiei behatzen eta haiek deskribatzen, eta, 50 urte beranduago, ez ditu utzi. Ez zuen ikasketarik, baina Louis Leakey, txinpantzeak aztertzeko aukera eman zion paleontologoa, berehala ohartu zen Jane Goodall zela txinpantzeak bertatik bertara aztertzeko behar zuen pertsona. Gaur egun, natura kontserbatzeak duen garrantzia azaltzen du mundu osoan. Tolosako Naturaldia jardunaldien amaiera-ekitaldiko hitzaldia eman zuen, eta aukera aprobetxatu genuen harekin egoteko.
"Estatu Batuetan, uste dut zientziak irabaziko duela eboluzioa irakasteari buruzko eztabaida"
Matematikaria da Pittsburgheko Unibertsitatean, Estatu Batuetan. Jatorriz espainiarra da, baina ibilbide profesionala Estatu Batuetan egin du. BCAM Matematika Aplikatuko Euskal Zentroaren zientzia-batzarraren burua da.
"Medikuntza oso interesgarria da, baina nik beste zerbait behar nuen"
Passion for Knowledge kongresuan, Donostian, hartu zuen parte Aaron Ciechanover medikuak. 2004an Kimikako Nobel saria jaso zuen proteinen degradazioa ulertzeko egin zituen ikerketengatik, eta kongresuan hitzaldi bat eman zuen gizakiak egunen batean gaixotasun guztiak sendatuko ote dituen aztertuz.
"Eguzki-sistemaren esplorazioaren erronka handienetako bat bizia aurkitzea da"
Agustín Sánchez-Lavegak (Bilbo, 1954) EHUko Zientzia Planetarioen Taldea zuzentzen du, eta ESAren Eguzki-sistemaren Batzordeko kide da. Duela hilabete gutxi, behatoki bat instalatu du Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoaren teilatuan. Eskola horretako Espazioko Zientzia eta Teknologian master berria zuzentzen du.
"Kosmologiak gaur egun dituen bi misterio handienak materia iluna eta energia iluna dira"
Kosmologiaren izen handietako bat da Silk; haren lanari esker ulertzen dugu nola eboluzionatu zuen unibertsoak izarrak eta galaxiak sortzeko kondizioak izan arte. Silkek 30 urtez egin zuen lan Kalifornian, baina jatorriz britainiarra da. Duela hamar urte itzuli zen Oxfordera. Han, Sabilian Chair of Cosmology postua du, duela mende asko sortutako ohorezko postu bat.
"Carl Saganen hitzaldi bat entzutean pentsatu nuen nire bizitzako gauzarik interesgarriena ari nintzela entzuten"
Zientzia-dibulgazioaren izen handi bat da Dava Sobel. Urteetan New York Times egunkarian idatzi zuen zientziari buruz. Idazle ezaguna da, eta, gainera, Carl Sagan-en Cosmos telesail ospetsuan egin zuen lan. Liburuen produkzio txikia du beste dibulgatzaile batzuekin konparatuta, baina oso arrakastatsua; Iru ean izandako Zientziaren Komunikazioaren Kongresuan ilarak egin zituzten irakurleek, Sobelen sinadura eske. Elkarrizketa hau eskaintzeaz gain, Liburutegia atalerako gomendio bat egin zigun.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
