Elkarrizketak
"Pentsamendu zientifiko hori, jakitea orain dakizuna seguru asko gainditua izango dela, hori eboluzioa da"
Eudald Carbonell arkeologo, antropologo eta paleontologo ezaguna da, batez ere, Atapuercako aztarnategiko zuzendarietako bat izateagatik. Hain juxtu, lan horregatik jaso zuen, ex aequo , Ikerketa Zientifikoaren eta Teknikoaren Asturias Printzearen saria 1997an. Beste sari eta kargu asko ere badituen arren, ikertzailetzat du bere burua, eta alderdi horri ematen dio garrantzia. Dena dela, filosofotik ere asko du; hala, gizakiaren bilakaerari buruzko ideia interesgarriak ditu.
"Nik uste nuen txinpantzeak eta gu antzekoak ginela, baina haiek atseginagoak zirela"
1960. urtean hasi zen txinpantze basatiei behatzen eta haiek deskribatzen, eta, 50 urte beranduago, ez ditu utzi. Ez zuen ikasketarik, baina Louis Leakey, txinpantzeak aztertzeko aukera eman zion paleontologoa, berehala ohartu zen Jane Goodall zela txinpantzeak bertatik bertara aztertzeko behar zuen pertsona. Gaur egun, natura kontserbatzeak duen garrantzia azaltzen du mundu osoan. Tolosako Naturaldia jardunaldien amaiera-ekitaldiko hitzaldia eman zuen, eta aukera aprobetxatu genuen harekin egoteko.
"Estatu Batuetan, uste dut zientziak irabaziko duela eboluzioa irakasteari buruzko eztabaida"
Matematikaria da Pittsburgheko Unibertsitatean, Estatu Batuetan. Jatorriz espainiarra da, baina ibilbide profesionala Estatu Batuetan egin du. BCAM Matematika Aplikatuko Euskal Zentroaren zientzia-batzarraren burua da.
"Medikuntza oso interesgarria da, baina nik beste zerbait behar nuen"
Passion for Knowledge kongresuan, Donostian, hartu zuen parte Aaron Ciechanover medikuak. 2004an Kimikako Nobel saria jaso zuen proteinen degradazioa ulertzeko egin zituen ikerketengatik, eta kongresuan hitzaldi bat eman zuen gizakiak egunen batean gaixotasun guztiak sendatuko ote dituen aztertuz.
"Eguzki-sistemaren esplorazioaren erronka handienetako bat bizia aurkitzea da"
Agustín Sánchez-Lavegak (Bilbo, 1954) EHUko Zientzia Planetarioen Taldea zuzentzen du, eta ESAren Eguzki-sistemaren Batzordeko kide da. Duela hilabete gutxi, behatoki bat instalatu du Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoaren teilatuan. Eskola horretako Espazioko Zientzia eta Teknologian master berria zuzentzen du.
"Kosmologiak gaur egun dituen bi misterio handienak materia iluna eta energia iluna dira"
Kosmologiaren izen handietako bat da Silk; haren lanari esker ulertzen dugu nola eboluzionatu zuen unibertsoak izarrak eta galaxiak sortzeko kondizioak izan arte. Silkek 30 urtez egin zuen lan Kalifornian, baina jatorriz britainiarra da. Duela hamar urte itzuli zen Oxfordera. Han, Sabilian Chair of Cosmology postua du, duela mende asko sortutako ohorezko postu bat.
"Carl Saganen hitzaldi bat entzutean pentsatu nuen nire bizitzako gauzarik interesgarriena ari nintzela entzuten"
Zientzia-dibulgazioaren izen handi bat da Dava Sobel. Urteetan New York Times egunkarian idatzi zuen zientziari buruz. Idazle ezaguna da, eta, gainera, Carl Sagan-en Cosmos telesail ospetsuan egin zuen lan. Liburuen produkzio txikia du beste dibulgatzaile batzuekin konparatuta, baina oso arrakastatsua; Iru ean izandako Zientziaren Komunikazioaren Kongresuan ilarak egin zituzten irakurleek, Sobelen sinadura eske. Elkarrizketa hau eskaintzeaz gain, Liburutegia atalerako gomendio bat egin zigun.
Ikertzaileak Euskal Herrian. Mahai-ingurua
Azken urteotan ikerkuntzarako azpiegiturak nabarmen hobetu dira gurean. Baina, bestalde, badirudi ikertzaile-karrera garatzeko eskakizunak gero eta gogorragoak direla. Nomadismoa eta oztopoak alde batetik, bokazioa eta konpentsazioak bestetik: solasaldi atseginean, euskal ikerkuntzan ari diren hiru lagunen ikuspegi eta sentipenak aztertu ditugu.
"DIPCk Donostiari zientziaren mapan agerrarazten lagundu dio"
2000ko apirilaren 27an, Heinrich Rohrer fisikako Nobel saridunak Donostia International Physics Center zentroa, DIPC, inauguratu zuen. Beraz, hamar urte egin ditu, dagoeneko, eta atzera begiratzeko garai ona da. Eta zein hobea gogoeta hori egiteko eta DIPCri buruz hitz egiteko Pedro Miguel Etxenike baino, zentroaren sortzaileetako bat eta neurri batean horren alma mater - a baita.
"Mintzairaren ikerketa aukera garrantzitsua izan liteke neuroendekapenezko gaixotasunen detekzio goiztiarra egiteko"
Manuel Carreiras elebiduna da txikitatik --bere lehen hizkuntza galegoa da--, eta hainbat urtetako esperientzia du neurozientzien eta mintzairaren alorrean. Santiagoko Unibertsitatean Psikologian doktoratu zen, eta, ondoren, La Laguna Unibertsitatean egin du bere karrera profesionalaren zati handi bat. Beste herrialde batzuetako unibertsitateetan ere aritu da: Estatu Batuetan, Australian, Suedian eta Erresuma Batuan. Gaur egun, Donostiako BCBL Basque Center on Cognition Brain and Language zentro berriaren zuzendaria da.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
