Galarraga Aiestaran, Ana
Zakilen jatorria: desberdina narrastietan eta ugaztunetan, baina antzekoa
Zakilaren jatorri ebolutiboa azaldu dute Harvardeko Unibertsitateko genetikariek. Nature aldizkarian argitaratu dute ikerketa, eta, haren arabera, kanpo-genitalen garapena ez …
Paleolitoko altxor bat topatu dute Gipuzkoako kobazulo batean
Ezkuztako aztarnategian (Azpeitia, Gipuzkoa), Paleolitoko bi hagaxka eta beste tresna ugari topatu ditu ikertzaile-talde batek, tartean, Euskal Herriko Unibertsitateko Alvaro Arrizabalagak, Ikerbasqueko Maria Jose Iriartek eta Antxeta Kultura Elkarteko Javier Lazkanok.
“Rosetta oso berezia da: espazioan leiho bat izatea bezala da”
Rosetta misioaren une garrantzitsuenetako baten bezperetan egin du hitzordua Elhuyar aldizkariak misioan parte hartzen duen ingeniari batekin, Ander Martinez de Albenizekin. Aitortu duenez, ez dago elkarrizketak ematen ohituta, eta urduri nabari zaio hasieran; bereziki, argazkilariaren aurrean. Hizketan hasi orduko, ordea, lasaitu, eta eroso aritu da bere lanari buruz. Hala, xehe-xehe kontatu ditu Rosetta misioan dituen eginkizunak eta ardurak. Izan ere, beste misio batzuetan egiten dituen lanak ere aipatu baditu ere, ez du ezkutatu une hauetan Rosetta dela zirrara handiena eragiten diona.
“Lehen minbizia heriotza zen; orain, berriz, minbizi-mota batzuk kroniko bihurtzea lortu dugu”
Arrate Plazaolak, beste batzuek bezala, esan du galderak zailak iruditzen zaizkiola, bai lekuko izateko gonbidapena jasotzean (telefonoz), bai galderak erantzuten hasi aurretik (Onkologikoko bere bulegoan). Hala ere, beste inork baino lehenago onartu du gonbidapena, eta berehala erantzun die galderei. Eta erantzun argiak eta laburrak eman ditu, zalantzarik egin gabe.
Ebolaren aurkako txertoa, prest 2015erako
Ebolari aurre egiteko behar diren txerto-dosiak datorren urterako prest izan nahi dituela iragarri du Munduko Osasun Erakundeak (MOE), Genevan egin berri duen bileran. Iragarpena ausarta den arren, laborategiek normalean txertoak garatzeko behar izaten duten denbora-tartea laburtzea lortzen ari dira ebolaren kausan. Hala, dagoeneko bi txerto ari dira probatzen pertsona osasuntsuetan; are gehiago, laster, Afrika mendebaldean proba zabalak egiteko moduan izango dituztela uste dute.
Hamar urte, eta oraindik ez da argitu Homo floresiensis-en misterioa
Hamar urte igaro dira ordura arte ezagutzen ez zen giza espezie baten fosilak aurkitu zituztela iragarri zuenetik ikertzaile-talde batek. Homo …
Ikatza gas naturalarekin ordezkatzea ez da nahikoa klima-aldaketa moteltzeko
Energia-erabilera, ekonomia eta klima aintzat hartuta, 2050. urterako bost ikerketa-taldek egindako aurreikuspenen arabera, ikatzaren ordez gas naturala erabiltzea soilik, beste …
Garunaren GPSa aurkitu dutenek jasoko dute Medikuntzako Nobel Saria
Karolinska Institutuak jakinarazi duenez, aurten hiru ikertzaileren artean banatuko dute Fisiologia edo Medikuntzako Nobel saria; erdia John O'Keefe neurozientzialariak jasoko du, eta beste erdia May-Britt Moser eta Edvard I. Moser neurofisiologoek, elkarrekin. Horren bidez, non gauden eta nola orientatzen garen jakiteko ardura duen sistema ezagutzeko hirurek egindako lana sarituko du Nobel Fundazioak.
Merkataritza eta prostituzioa: hiesa hedatzeko gakoak XX. mendearen hasieran
XX. mendearen hasieran, hiesa sortzen duen birusaren hainbat aldaera igaro ziren txinpantzeetatik gizakietara. Aldaera haietako bat besteak baino azkarrago hedatu zen, eta aldaera arruntena bihurtu zen. Hori nola eta zergatik gertatu zen eztabaidagai izan da azken urteotan. Orain, Science aldizkarian argitaratutako ikerketa batek erakutsi du merkataritzak eta prostituzioak funtsezko eragina izan zutela aldaera jakin hura gailentzean eta hiesa hedatzean.
Estralurtarren eboluzioa
Estralurtarren iruditeria askotarikoa den arren, fikzioan izaki antropomorfikoak nagusitzen dira, bereziki zineman. Alabaina, zientzialariek dakitenaren arabera, bizi estralurtarra izanez gero, adimentsua eta gure tankerakoa izateko aukerak hutsaren hurrengoak dira. Eta nolakoa izan daitekeen asmatzeko arrasto sendorik ere ez dago, ez baita bizirik topatu Lurretik kanpo. Hala ere, zientzialariek ebidentziaren bat topatzeko ahaleginean jarraitzen dute.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
