Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber
Ugaztunen eta hegaztien garunak alderatu dituzte, hegaztien gaitasun kognitibo harrigarriak azaltzeko
Nola liteke zenbait hegaztik —beleek, esaterako— tximino handien pareko gaitasun kognitiboak izatea, hain desberdina izanik hegaztien eta ugaztunen garuneko antolaketa …
Zementuaren ingurumen-inpaktua aztergai
Zementua eta hormigoia dira gizakiok munduan gehientsuen erabiltzen ditugun material artifizialak. Hala, horiek sortzeak zer nolako ingurumen-inpaktua duen aztertu du …
COVID-19aren txertoa: osasunaren burujabetza ala ardura soziala?
COVID-19ak ebatzi gabeko auzi bat harrotu du gizartean: txertoena. COVID-19aren aurkako txertoa garatuz gero, estatubatuarren % 50k ez omen luke hartuko, ezta frantziarren % 25ek ere. Egoera horretan, birusaren beste agerraldi larri bat izateko aukerak zaurgarri uzten du gizartea. Baina zilegi al da herritar guztiak balizko txertoa hartzera derrigortzea? Non dago osasunaren burujabetzaren eta ardura sozialaren arteko muga?
Osasun indibiduala, osasun kolektiboa
COVID-19aren krisialdiak aukera ezin hobea eskaini du osasunari bere osotasunean begiratzeko. Egungo ikuspegi biologizista mugatutik harago, osasuna ongizate zabalago baten …
Mikroplastikoen euria euri azidoa baino larriagoa izan daitekeela ohartarazi dute
Science aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera, euriak atmosferako mikroplastikoak isurtzen ditu etengabe. AEBko mendebaldeko parke nazional babestuetan urtero 1.000 …
Kaloriak murrizteak ez du beti eragiten bizialdia luzatu eta, aldi berean, osasuntsuago egotea
Aspaldi frogatu zuten dietan kaloriak murriztea modurik eraginkorrena dela bizialdia luzatzeko eta adinarekin zerikusia duten gaixotasunak atzeratzeko, baina Current Biology …
Koronabirusek neuropatogenesirik eragiten ote duten argitu behar da
Azkenaldian, COVID-19ak biriketan eragiten dituen ondorioez gain, susmoa dago ondorio neurologikoak ere izan ditzakeela. Pazienteen artean sumatu dituzten kalte neurologiko …
Industria kimikoa jasangarritasunarekin zorretan
Gaur egun, 140.000 produktu kimiko industrial erabiltzen dira munduan. Gure bizimodua nabarmen errazten dute, baina ondare toxiko eta arriskutsua utzi digute ordainetan. Etorkizunerako bide garbiagoa marraztu ezean, etengabeko gatazkan izango dira industria kimikoa eta osasuna —gurea zein planetarena—. Iraganetik ikasi eta bere burua berrasmatu beharko du industria kimikoak, diseinu kimiko berritzaileen eskutik.
Fosil plastikoak
Martin Etxauri Sainz de Murieta artistak zenbait galdera proposatzen dizkio gizarteari Elhuyar aldizkariaren ekaineko zenbakian. Iazko CAF-Elhuyar sorkutza-bekaren emaitza da …
GnomAD proiektuak pazienteen genomak interpretatzen lagunduko du
Gero eta ohikoagoa da pazienteen genomak sekuentziatzea, baina, gero, zaila da datuak interpretatu eta azaltzen diren mutazioek zer kalte eragin …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
