Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber
Bertoko espezieekiko itsutasuna, euskal gizartearen arazo
EHUko eta Aranzadiko ikertzaileek egindako azterketa batek agerian jarri du Euskal Herriko nerabeek biodibertsitatearen ezagutza mugatua dutela, batez ere bertoko animalia eta landareei dagokionez. Gazteen artean analfabetismo ekologikoaren zantzuak ikusi dituzte, eta biodibertsitatearen eta klima-larrialdiaren baitan, gizartean ezagutza hori bultzatzea ezinbestekoa dela uste dute zientzialariek. Neurriak hartzera deitu dute.
Asko gutxietsi da gizakiak itsasoan eragindako petrolio-isurien kutsadura
Orain arteko estimazioek zioten itsasoko azalean dauden hidrokarburoen ia erdia itsas hondoko petrolio-biltegi naturaletatik iragazitakoa zela. Baina Nanjing Unibertsitateko (Txina) …
Mineralen eta metalen prezioa igotzeak kolokan jar dezake trantsizio energetikoa
Azken hamarkadetan, behera egin dute energia berriztagarrien teknologien prezioek etengabe –eguzki-energia fotovoltaikoak eta bateriek, batez ere–, eta, neurri batean, trantsizio …
Zientzialariek joera diskriminatzaileak dituzte artikulu zientifikoak aipatzen dituztenean
Lan zientifiko bat argitaratzen denean, jorratu den gaiari buruz aurretik egin diren ikerketa esanguratsuenak aipatzen dira beti. Ondorioz, ikerketek zitazio-indize …
“Zaila da makinentzako eredu etiko unibertsal bat sortzea”
Xabier Saralegi Urizar adimen artifizialeko ikertzailea da Orai NLP Teknologiak langunean, Elhuyar Fundazioak sustatutako ekimen teknologiko berrian. Digitalizazioaren ahalmen guztia euskararen alde erabiltzen saiatzen da. Itzultzaile automatikoak, ahotsaren sintesia eta bestelako teknologiak ikertzen ditu bere lantaldeak. Teknologia horien jokaera diskriminatzaile eta arrazistei aurre egitea ere badu helburu. Azken batean, makina etikoagoak eta gizatiarragoak sortzea.
Arima digitala
Digitalizazioa. Datuak. Adimen artifiziala. Goitik behera zipriztintzen ari zaigun olatu teknologiko eta sozial hau egiturazko aldaketak eragiten ari da gizartean. …
Ponpeia suntsitu zenean hildako pertsona baten genoma sekuentziatu dute
Vesuvio sumendiaren erupzio erraldoiak 79. urtean Ponpeia suntsitu zuenean, milaka pertsona hil ziren, eroritako etxeek zapalduta edo sumendiaren errauts toxikoak …
Giza immunitate-zelulen atlasa sortu dute
Giza genomaren sekuentziazioak balio handiko informazioa eman die zientzialariei, baina ez nahikoa. Giza gorputzeko 30 bilioi zelulek gene berak dituzte, …
Honga sumendiak Lurrean eta espazioan eragindako ezohiko fenomenoak aztertu dituzte
Hunga sumendiaren erupzioak (Tonga irlak) erregistro geofisiko modernoan dokumentatutako leherketarik handiena eragin zuen atmosferan urtarrilaren 15ean (1883an Krakatau sumendiaren erupzio …
Herpesbirus latentea nola berraktibatzen den argitu dute
Julius Maximilians Unibertsitateko (Alemania) ikertzaile-talde batek herpesbirusen inguruan aspaldian zegoen galdera gako bati erantzutea lortu du: nola lortzen duen birusak, …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
