Unha oportunidade perdida para a transición hídrica ecofeminista
Aholkularia eta ikertzailea trantsizio hidrikoan eta ura eta saneamendua eskura izateko giza eskubidean
A auga é un recurso básico e fundamental para garantir a vida, segundo a OPE de Dixitalización do Ciclo da auga. Con todo, a ESOPE construíu unha narrativa restritiva, centrada nos impactos do cambio climático. En consecuencia, as dimensións deste ben común quedan reducidas á economía, ignorando os límites físicos do planeta e sen cuestionar os modelos enerxéticos, agrícolas ou as consecuencias dos procesos de privatización.
O obxectivo da ESOPE é transformar e modernizar os sistemas de xestión da auga, tanto en ciclos urbanos como en ciclos de regadío e industriais. Os seus obxectivos específicos son: 1) mellorar o coñecemento dos usos da auga; 2) aumentar a gobernanza e a transparencia na xestión da auga; 3) avanzar no cumprimento dos obxectivos establecidos pola lexislación nacional e internacional; e 4) crear emprego de alta cualificación técnica. Para iso, a dixitalización, a innovación e a formación son as principais ferramentas.
A OPE da auga mobilizará 3.060 millóns de euros: 1.940 millóns a través do investimento público e 1.120 millóns a través de colaboracións público-privadas. Este gran investimento podía establecer o dereito humano á auga e ao saneamento como folla de ruta para chegar á transición hídrica feminista, pero esta categoría aprobada polas Nacións Unidas en 2010 non se cita nunca no informe da OPE. A privatización sometida a modelos público-privados leva riscos importantes para o exercicio destes dereitos, como vimos no Estado español e no País Vasco. A combinación da maximización dos beneficios nos servizos de auga, o monopolio natural e os desequilibrios de poder fan especialmente perigosa a privatización do sector.
Unha das cuestións máis destacadas da ESOPE é que abandona o enfoque que entende a auga como un activo ecosocial, un enfoque que recoñece as funcións relacionadas coa biodiversidade, a ecoloxía, as emocións e a identidade. Parece que recupera discursos supostamente superados, sempre con estratexias baseadas na oferta, pero cunha diferenza clara. Antigamente falabamos de grandes obras hidráulicas, e nesta ocasión a dixitalización considérase a única vía para resolver o complexo conxunto de problemas de xestión sostible da auga. Non se concede a importancia axeitada á xestión da demanda baseada no aforro e a eficiencia.
Desgraciadamente, a ESOPE é unha oportunidade perdida. Por unha banda, podía servir para a investigación de novos modelos de cooperación público-pública ou público-comunitaria. Doutra banda, non ofrece estratexias para lograr a participación pública real e a construción de coñecemento colectivo, nin propón mecanismos para favorecer a creación de emprego e a redución da brecha de xénero para persoas en situación de vulnerabilidade. Ao mesmo tempo, non expón estratexias de cohesión territorial, senón que aumenta a distancia entre os núcleos urbanos e os núcleos rurais na xestión da auga.
-> Outro retroceso cara á agricultura e a alimentación sostibles
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
