Hasiera »   Jakintza hedatuz »   Euskal Herriko zaldiak

Cabalos de Euskal Herria

• Zabaldu:
• Twitter
• Facebook
• Emaila

Fai 7 anos, varias asociacións gandeiras interesáronse polo estudo xenético das razas autóctonas. Así, no Departamento de Xenética, Antropoloxía Física e Fisiología Animal da UPV/EHU analizáronse ovellas, vacas e cabalos. A nivel de conservación querían ver como eran as razas autóctonas e, ademais, facer una identificación de cada animal. Ademais, os baserritarras de aquí traballaron pola conservación, polo que as súas razas conservaron moitas das súas características orixinais.

No caso dos cabalos, analizáronse catro razas: a pottoka, o cabalo de monte do País Vasco, o cabalo de Navarra e o cabalo de Auritz, paira o que se empregaron tres marcadores xenéticos.

Paternidade e versatilidade

En primeiro lugar, analizouse a variabilidade xenética destas poboacións paira ver si as razas locais tiñan a diversidade xenética suficiente paira avanzar ante unha posible enfermidade. Paira iso, seleccionáronse como primeiro marcador as microsatélites --rexións de ADN de características especificas-.

As microsatélites son, ademais, moi útiles paira a identificación, polo que poden formar una pegada dixital paira cada cabalo. É dicir, serven paira identificar ao pai e á nai cunha certeza igual ou superior ao 90%.

Analizáronse un total de 417 animais: 147 pottokas, 163 cabalos de montaña do País Vasco, 62 cabalos de Navarra e 45 cabalos de Auritz. Dúas razas son cabalos de carne, pesados (o cabalo de Navarra e o de Auritz/Burguete), e as outras dúas son lixeiros.

Os resultados indican que os cabalos de carne están mesturados con razas foráneas paira ser máis grandes, sobre todo utilizáronse machos foráneos paira cubrir as femias. Así, parece que entre as nosas razas hai un gradiente; o pottoka é o que menos influencia exterior tivo e o cabalo de Auritz máis grande.

Doutra banda, obsérvase que as razas vascas son máis variables que as outras no caso das microsatélites. Isto ten una explicación: as razas autóctonas adoitan estar libres no monte e son máis os machos os que cobren a cada femia, polo que a variabilidade é maior en comparación con outras razas.

Morfología e xenes

Posteriormente, os investigadores elixiron como segundo marcador un SNP (cambio de nucleótido único) dun xene relacionado coa morfología dos cabalos. Á vista de que estas catro razas de cabalos son morfológicamente diferentes, querían ver se existía esa diferenza xenética.

Segundo os estudos, as pottokas presentan una determinada variación de leste SNP en moi poucas ocasións, mentres que a medida que aumenta o efecto exterior, esta variante é máis frecuente. En base a iso, confírmase que neste caso o impacto externo foi menor.

Información da nai

O marcador final foi o ADN mitocondrial, o ADN que só se recibe da súa nai. O ADN mitocondrial permitiu establecer relacións filogenéticas entre as catro razas analizadas. Ademais, o ADN mitocondrial serve paira establecer a súa relación e procedencia con outras poboacións de cabalos.

En canto aos resultados, as catro razas locais relaciónanse entre si, especialmente relacionadas xeograficamente: a pottoka co cabalo de monte do País Vasco e o cabalo de Navarra co de Auritz. Ademais, han visto que teñen relación con outros países europeos e mundiais, pero aínda existen moitos ocos xeográficos paira establecer relacións filogenéticas entre razas equinas europeas.

E hai resultados rechamantes: una variante do ADN mitocondrial aparece aquí e só en Inglaterra.

Por tanto, extraéronse destes estudos moitos datos interesantes e significativos. Parece, ademais, que en Europa e, máis concretamente, na península ibérica, aínda queda moito por investigar sobre a domesticación de cabalos.