331990(e)ko martxoa

Erreportajeak

TGV. Abiadura handiko tren berria

Otaolaurretxi, Jon -

Frantzian ezaguna da Parisetik Lyonerako eta Mediterraniorako TGV edo Abiadura Handiko Trena. 1981. urtean errail gaineko munduko marka ezarri zuen …

Entzumenaren akatsak eskolan

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Haur gor bezala entzuteko gaitasuna erabat edo hein batean behintzat galduta daukana hartzen dugu. Entzumen-akats hau sortzen duten arrazoiak bi …

Bizitza tenperatura altuko inguruneetan

Urdanpilleta Iraola, Maxux -

Ingurunea berezia bada, hau da, beroegia, hezeegia edo gaziegia, izaki bizidun gehienak desagertu egiten direla badakigu. Hala ere, ingurune hauetaz …

Fenomeno eta efemeride astronomikoak

Arregi Bengoa, Jesus -

Ale honetan asmoa Eguzki-sistemaren inguruetara itzultzea da, Voyager 2ak abuztuan Neptuno eta bere sateliteez bidalitako informazioaren lehenengo emaitzen berri emateko.

Espazioko mentura 1990.eko hamarkadan

Barandiaran, Mariaje -
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

Espazioko menturak zuzperraldia izango omen du datorren hamarkadan. Ilargiratzea gertatu ondoren, espazioa konkistatzeak bere xarma galdu zuen jendearentzat. Azken hogei …

Zumaia inguruko naturguneak

Teres, Jose Luis -

Gure kostaldeko lurraldea potentzial ekologiko handikoa izan dela begibistan dago, gelditzen zaizkigun azkeneko naturguneak horrela adierazten digutelarik. Kostaldeko zonak oso …

Konpositeak: etorkizuneko materialak

Mondragon, Iñaki -
Markaide, Nerea -
Imaz, J.J. -

Urtero, auto-fabrikatzaileek material eta teknologia berriak probatzen dituzte basamortuan zehar ospatzen den lasterketa automobilistiko gogorrenean. Orain dela hiru urte Peugeot-205 …

Izar-argazkigintzaren artea

Malin, David -

Nebulosa eta galaxien kolorezko argazkiek, ederrak eta ikusgarriak izateaz gain, oso informazio baliagarria ematen dute Unibertsoaz.

Mosaikoak

Angulo, Patxi -

Hurrengo lerroetan n aldeko poligonoaren ondoz ondoko bi aldeek osatzen duten angelua kalkulatu behar da. Horixe da egingo duguna.

Metal. Siemens-en ordenadore bidezko itzulpen-sistema

Sagarna, Andoni - Ingeniaria

Siemens enpresa alemana elektrizitatearekin zerikusia duen ororen fabrikatzaile erraldoia da. Iharduera honek bultzatu zuen hain zuzen, hamar urteko ikerketaren ondoren, …

Orratzak, pi zenbakia eta kurben luzera

Duoandikoetxea Zuazo, Javier - EHUko matematika irakaslea

Luis Antonio Santaló Sors, Gironan jaio zen 1911n. Rey Pastor eta Blaschke-ren ikasle izanik, Madrilen egin zuen doktoregoa eta gerra-denboran …

Belarria, sudurra eta eztarria: hirukote bateratua

Aizpurua Sarasola, Joxerra -
Benavides, Juan Karlos -

Orain dela hiru bat urte (ikus ELHUYAR. ZIENTZIA ETA TEKNIKA 10. alea. 1987) oftalmologiaren arloa aztertu genuen Munoa medikuaren eskutik. …

Zatitzaile komunetako handiena eta multiplo komunetako txikiena

Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Lizaso, Pili - Informatika Saila

Ale honetan, Zatitzaile Komunetako Handiena eta Multiplo Komunetako Txikiena nola kalkulatzen diren azaltzen da.

Albisteak

2ºC bakarrik

Elhuyar Zientzia -

Karbono (IV) oxidoaren kontzentrazioa bikoizteak sortuko duen tenperatura globalaren igoera, 2ºC-koa izango omen da.

Peary eta ipar poloa

Elhuyar Zientzia -

Robert E. Peary esploratzailea Ipar Polora ez, gertura bakarrik iritsi omen zen. Frederick Cook doktorean izan zen balentria hori eginiko …

Nios lakua arrisku?

Elhuyar Zientzia -

Duela lau urte Kamerungo Nios lakuari jariatutako karbono (IV) oxidozko hodei batek 1.700 lagun eta 3.000 abelburu hil zituen. Ikerlariek …

Ehiza ekologikoa

Elhuyar Zientzia -

Ehiztari bakar batek, harrapakin-mota bakar bateko 1.000 ale akabatuko ditu. Harrapakina larrabehira da.

Enbrioi deformeak

Elhuyar Zientzia -

Mendebaldeko Alemaniako Arrantzarako Ikerketa-Institutuko ikerlariek aditzera eman dutenez, Ipar Itsasoko zenbait arrain-moten enbrioiek deformazio-maila handia dute.

Gepardokumea

Elhuyar Zientzia -

Pariseko zooko arduradunak oso pozik daude, Afrikako gepardo bat jaio berri delako. Gertakizuna oso garrantzitsua da, animalia galbidean dagoelako.

Pedalez eragindako helikopteroa

Elhuyar Zientzia -

Kaliforniako unibertsitate politeknikoko ikasle- eta irakasle-talde batek posibletzat gutxik jotzen zuten balentria egin berri dute: giza indarrez helikoptero bat aireratzea …

Urpekuntzi ixila

Elhuyar Zientzia -

Propultsio magnetohidrodinamiko ixilak, eremu magnetiko batek korronte elektrikoa hodi batean dagoen itsas urari eragiten dio.

Desagertutako lemurea

Elhuyar Zientzia -

Desagertutzat jotzen zen lemur-mota bat aurkitu da Madagaskarren.

Supernoba berria

Elhuyar Zientzia -

Astronomoek inoiz ikusi den supernobarik urrunena detektatu dute, gugandik 4 mila milioi urtera dagoen galaxi kumulu batean.

Handi bezain ezjakin

Elhuyar Zientzia -

Gauza ezaguna da iparramerikarrek geografia gutxi dakitela, baina inkesta batek aditzera eman duenez, sobietarrak ere ez omen dabiltza fin.

Orion izar-habia

Elhuyar Zientzia -

Astronomi instrumentazioan garatu den aurrerapenetako bat erabiliz astronomoak Orion nebulosaren hauts-hodeian barneratu dira eta izar-habiaren argazkiak atera dituzte.

Vannevar Bush

Azkune Mendia, Iñaki -

Injineru elektriko iparramerikar hau 1890.eko martxoaren 11n Massachusetts-eko Everett herrian jaio zen. 1974.eko ekainaren 28an hil zen Massachusettseko Belmont-en.

Pegaso kamioiak neurrira

Elhuyar Zientzia -

"Pegaso Select" sistema informatikoaren bidez, bezero bakoitzaren beharrei egokitzen zaien kamioia diseina daiteke.

Mac atlas: kartografia lantzeko programa

Elhuyar Zientzia -

Kartografia lantzeko programa hau, Macintosh zein IBM-PC bateragarrietan erabil daiteke.

Epson GT-1000 irakurgailu optikoa

Elhuyar Zientzia -

Epson-ek koloretako scannerra aurkeztu berri du.

Musika jotzen duen robota

Elhuyar Zientzia -

Kanadan ospatu den Energiari buruzko Nazioarteko Batzarrean, Chopin-en musika entzuteko aukera izan zuten, baina ez zen hezur eta haragizkoa, burdinazkoa …

Disko-kapazitate handiagoa azalera txikiagoan

Elhuyar Zientzia -

IBMko injineruek 1000 MB-eko kapazitatea lortu dute 6,45 cm2-ko azalera duen disketean.

Accell-500 inprimagailua

Elhuyar Zientzia -

Accell-500 inprimagailuaren ezaugarri bereziena zazpi emulazio desberdin egitea da.

Memoria handiagotzea gero eta merkeago

Elhuyar Zientzia -

1989ko azaroan erositako 2 Mb-eko plaken kostua 65.000 pta-ko bazen, 1990.eko martxoan 20.000 pta-koa da. (Macintosh Plus eta SE-rentzat.

Minisport, Zenith-en produktu berria

Elhuyar Zientzia -

Pantaila-mota honi esker, edozein argitasun dagoelarik ere, irakur daiteke.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila