3122014(e)ko urria
Erreportajeak
Estralurtarren eboluzioa
Estralurtarren iruditeria askotarikoa den arren, fikzioan izaki antropomorfikoak nagusitzen dira, bereziki zineman. Alabaina, zientzialariek dakitenaren arabera, bizi estralurtarra izanez gero, …
2015eko mugarrian, ibaiei begira
2015. urtea ezarri zuen Europar Batasunak epemuga gisa uraren direktiban Europako ur-masa guztiak, hau da, ibai, urtegi, lurpeko ur eta …
Analisiak
EAEko arrantza-flota, arrainak baztertzeko politika berriaren aurrean
Prellezo Iguaran, Raúl - AZTI-Tecnalia Itsas Ikerketa Unitateko ikertzailea
2013ko abenduan, Europako Batasunak Arrantza Politika Bateratua (APB) ezarri zuen. Besteak beste, erregelamendu horren arabera, nahi ez den arrain gutxiago …
Mundu digitala
Smartwachak, adimena (esku)muturrera miniaturizatua
Smartphoneen eta tableten ondoren, beste gailu-mota bat ari da agertzen duela urtebetetik edo: smartwatch edo eskumuturreko erloju adimenduna. Smartphoneak telefono …
Lekukoak
"Hori egin behar dugu: dakiguna atondu beharrean, ezagutzen ez duguna ikertu"
Kepa Altonagaren erantzunak ezagututa, ezin da esan egoera baikorra denik. Izan ere, biodibertsitateari buruz egin du gogoeta, eta arlo horretan …
Istorioak
Dorothy Crowfoot, gizarte-arauen gainetik, kristalografian aitzindari
Franklinek ekarri zizkion argazkiak zoragarriak iruditu zitzaizkion. X izpien bidez hartutako DNAren irudiak ziren. Laborategiko mahai handi baten gainean zabaldu …
Atarikoa
Estralurtarren nolakotasunean, gu
Antropomorfikoak eta hiperentzefalizatuak; alegia, gizaki-itxurakoak, buruhandiak eta gorputz eskasekoak. Halakoa da estralurtarren irudi tipikoa. Gure antzekoak, baina, espazio sakonetik Lurrera …
Umore grafikoa
Gai librean
Maillard jaunaren patata frijituak
Kolore arrea duen patata frijitu ale bakar batek badu gizakiontzat minbizi-sortzaile probablea den konposatu kimiko bat —gutxienez—, eta zenbait mikrogramo …
Papera: euskarri berriak sortzeko belar-zuntzak
Belar-mota egokien prospekzio zabala egin da paper-zuntzak lortzeko, irizpide etnobotanikoen eta espezieen banaketen bitartez, besteak beste. Hasierako 31 espezieren artean, …
Albisteak
Dinosauro pisutsu eta osoena
Barazki-jalea zen, 26 metro luze, eta 60 tona inguruko pisua ei zeukan. Patagonian bizi izan zen duela 77 milioi urte, …
Katua ikusi gabe katua ikusi duten fotoiak
Katu bat, mekanika kuantikoaren ikonorik ezagunena erabili dute irudiak sortzeko teknika bat aurkezteko Austriako Zientzien Akademiako Optika eta Informazio Kuantikoaren …
Inoizko esperimenturik aspergarrienak argitu du Heriotzaren Ibarreko harri ibiltarien misterioa
Inork ez zituen inoiz mugitzen ikusi. Baina arrastoek nabarmen erakusten zuten mugitu egiten direla, eta ikertzaileak aspaldi ari ziren nola …
Neandertalek pentsamendu abstraktua zutela frogatuko zukeen irudi bat topatu dute
Irudi sinplea da, lerro paralelo batzuk gurutzatuta, sareta moduko bat eratuz, eta ez da halabeharrez sortua, alegia, nahita eginda da. …
Laniakea supermultzoa da gure galaxiaren “etxea” unibertsoan
Laniakea izena jarri diote Hawaiiko astronomoek gure galaxia barne hartzen duen supermultzoari. “Zeru erraldoia” esan nahi du hawaiieraz, eta izen …
Saturno bezain zaharrak eraztunak
NASAren Cassinni zundak argitu du Saturnoren eraztunen adinaren misterioa. Hipotesi baten arabera, eraztun-sistema planeta bera baino berriagoa da, eraztunak …
Sailkatu ezin dituzten bi itsas izaki aurkitu dituzte
Bizidunak sailkatzeko erabiltzen den sisteman kokatu ezin diren bi izaki aurkitu ditu Danimarkako Historia Naturaleko Museoko zoologo batek, Tasmaniako itsasoan. …
Behi-ekoizpenak animalia txikien produkzioak baino hamar aldiz gehiago kutsatzen du
Estatu Batuetako eta Israeleko ikertzaileek Estatu Batuetako haragi-produkzioaren ingurumen-inpaktua aztertu dute, eta, lortutako emaitzek jasotzen dutenez, hainbat ekoizpenen artetik behiki-produkzioak …
Giboiaren genoma deskodetzea, lagungarri kromosomen biologia ulertzeko
Giboiaren genoma deskodetzea eta analizatzea lagungarria izan da kromosomak nola antolatzen diren hobeto ezagutzeko. Izan ere, jakina zen giboien kromosomek …
J izendatutako lekuan hartuko du “lur” Rosettaren Philae zundak
ESAk jakinarazi duenez, dagoeneko aukeratu dute non “kometaratuko” den Rosetta ontziaren Philae zunda. J puntua izango da lekua, kometaren …
Europa ilargian plaken tektonika aurkitu dute
Jupiterren lau ilargi handienetako bat da Europa, eta izotzez estalia dago. Azken ikerketek azaldu dute satelitearen gainazal izoztuaren azpian mugimenduan …
Europar gehienon arbasoak hiru taldetakoak zirela argitu dute
Gaur egungo europar gehienon arbasoak hiru populazio-taldetakoak zirela erakutsi dute, azterketa genetiko sakon baten bidez. Nazioarteko hainbat ikertzailek egin dute …
Gozagarri artifizialek metabolismoan eragiten dutela frogatu dute
Kaloriarik gabeko gozagarri artifizialak azukrea baino are okerragoak izan daitezke, glukosarekiko intolerantziaren (glukosa-kontzentrazio altua odolean) eta diabetesaren eragile gisa. Hori …
Planck misioaren emaitzek ezbaian jarri dute inflazio kosmikoaren frogatzat jotako seinalea
Astrofisikari askok itxaroten zuten ikerketa ezagutarazi du ESAk: Planck misioaren izarrarteko hautsaren mapa. Mapa horretan, hautsak sortzen duen polarizazioa agertzen …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
