2282007(e)ko otsaila
Erreportajeak
...eta plaka-tektonika hasi zen
Gaur egun planetak duen itxura plaka-tektonikari zor zaio, neurri handi batean. Plaka tektonikoak etengabe sortzen eta desagertzen ari dira, eta …
Depresioaren hondora
Tristura amaigabea, barru-barrukoa, omen da depresioa. Egunak beltz eta gauak beltzago. Arimaren gaitza zela uste zuten lehen, melankolia; baina depresioak …
Antxoa gazteen bila
Azken bi urteetan arrantzaleek ez dute ia antxoarik harrapatu, eta baliabide horren kudeaketaren inguruan hainbat eztabaida izan da. Itsasoan zenbat …
Ez ibili korrika
Jende askori ez zaio gustatzen korrika egitea. Ez du egiten, ez bada larrialdi batean. Ahal bada, nahiago dute azkar ibili, …
Sistema espazialen aro berria topografian eta geodesian
Elgezabal Otsoa De Txintxetru, Aitziber - EHUko Topografia Ingeniaritzako irakaslea
Artano Perez, Karmele - EHUko Topografia Ingeniaritzako irakaslea
Satelite bidezko kokapen-teknologiak guztiz aldatu ditu topografiaren eta geodesiaren metodologia klasikoak. Metodo klasikoek baino zehaztasun- eta produktibitate-maila handiagoa ematen dute, …
Abere-hazkuntzaren itzala ingurumenean
Giza jarduera guztiek dute nolabaiteko eragina ingurumenean. Jardueretako bat, nahiko oinarrizkoa gainera, jateko animaliak haztea da. Bada, FAOren arabera, horixe …
Ona, ederra, merkea... eta askea
"Zuk sagar bat badaukazu eta nik beste bat, trukatuz gero, sagar bana izango dugu; baina zuk ideia bat badaukazu eta …
Landare-olioen indarra, oraingoan bai?
"Landare-olioak motorren erregai gisa erabiltzeak hutsala dirudi gaur, baina, etorkizunean, litekeena da olio horiek gaur egun petrolioak duen adinako garrantzia …
Elkarrizketak
Iciar Astiasaran: "Elikagaien inguruan, inoiz ez da egon gaur adinako segurtasunik"
Gaur egun, Nafarroako Unibertsitateko Farmazia Fakultateko dekanoa da. Elikadura-, dietetika- eta osasun-arloan zein elikagaien segurtasunarenean hainbat eta hainbat ikerketa egin …
Albisteak
Komodoko dragoikumeak, aitaren beharrik gabe
Arrak ernaldu gabeko Komodoko dragoiak jaio dira Erresuma Batuko bi zoologikotan, Chesterren eta Londresen. Eta, hain zuzen ere, gatibutzaren ondorioa …
Haririk gabeko kargagailuak
Laster, telefono mugikorra kargatzeko, agian nahikoa izango da mahai gainean uztea. Izan ere, gailu elektronikoak haririk gabe kargatzeko modu bat …
Esnea edateko gaitasunaren eboluzioa, geneetan
Heldu asko ez dira laktosa digeritzeko gai, eta, beraz, esneak kalte egiten die. Beste batzuentzat, aldiz, esnea oinarrizkoa da elikaduran, …
Energia ilunaren adina
Baltimoreko astronomo-talde batek zehaztu du energia iluna gutxienez orain dela 9.000 milioi urtetik existitzen dela. Unibertsoak 13.700 milioi urte dituela …
Familia bat landare erraldoi batentzat
Taxonomistek urrats garrantzitsu bat egin dute landareen sailkapenean: lore erraldoiak dituen landare bat sailkatzea lortu dute, landarea aurkitu eta berrehun …
Nazioarteko saria EHUko Leire Escajedo irakaslearentzat
Leire Escajedo San Epifaniok 2006ko JGPA-SIBI saria irabazi du. Bioetikaren Nazioarteko Elkarteak (SIBI) antolatzen du saria, Asturiasko Printzerriko Batzorde Nagusiaren …
Arrezifeen usaina, jaiolekuaren adierazle
Koral-arrezifeetako arrainen larbak itsasoaren mende daude. Ur-lasterrek eraman egiten dituzte, batzuetan jaiolekutik urrutira. Hala ere, denborarekin, arrainak itzuli egiten dira …
Hondakin nuklearrek edukiontzia erretzen dute
Hondakin nuklearrak milaka urtean arriskurik gabe gordetzea adituek uste zuten baino zailagoa da. Ondorio horretara iritsi dira Cambridge Unibertsitateko fisikariak, …
Hiesa ikertzen lagunduko dute arratoiek
Arratoiak eta saguak erresistenteak dira hiesaren aurrean. Hori eragozpen handia da ikertzaileentzat, eta beste animalia-eredu batzuk bilatu behar izan dituzte …
Mutazioa, isila baina nabarmena
Zientzialariek uste zutenez, gene batean gertatutako mutazioak ez du eraginik, ez badu proteinaren oinarrizko sekuentzia aldatzen. Askotan bezala, ordea, ustea …
Kosmos ilunaren mapa
Materia ilunaren hiru dimentsioko mapa bat osatu dute, Hubble teleskopioaren COSMOS ikerketaren barruan. Mapa horrekin, materia ilunaren nondik norakoak hobeto …
Bizia dagoenik frogatu ez, eta hilketa gertatu dela proposatu
Gogor saiatzen diren arren, oraindik ez dute frogatu Marten bizia dagoenik. Hori kontuan hartuta, deigarria da duela gutxi egin duten …
Begietako gaixotasunak, malko-lagin batean 'ikusgai'
Gaiker-IK4 zentro teknologikoak eta Bilboko Oftalmologia Institutu Kliniko Kirurgikoak (ICQO) begietako gaixotasunak erraz eta azkar diagnostikatzeko proiektu batean dihardute lanean. …
Enbrioia ez, bakterioa
Duela 580 milioi urteko fosilak dira. Txinaren hego-ekialdean aurkitu zituzten. Eta, ustez, enbrioiak ziren. Baina azkeneko argitaratu duten hipotesiaren arabera, …
Titanen, lakuak eta mendilerroak
Saturnoren Titan satelitean lakuak daude, edo lakuen oso antzeko egitura batzuk bai, behinik behin. Izan ere, Cassini zundak ateratako radar-irudietan …
Bide batez, hilekorik gabe
Estatu Batuetako farmazia-konpainia bat pilula antisorgailu berri bat probatzen ari da. Lybrel izena du, eta orain bukatu dute proba klinikoen …
Higgs bosoiaren masa neurtu nahian
Fermilab (Estatu Batuak) eta CERN (Suitza) laborategietako ikertzaileak lehian ari dira Higgs bosoia aurkitu nahian. Higgs bosoia partikula subatomiko bat …
Turiasaurius riodevensis, Europako handiena
2003ko maiatzean, Teruelgo Riodevan, sauropodo erraldoi baten hezur fosilak aurkitu zituzten paleontologoek. Duela gutxi, Science aldizkarian eman dute horren berri, …
Gazterik lehertutako izarrak
X izpiko Chandra teleskopioaren bidez, supernoba-mota berri bat aurkitu dute. Hurbileko galaxia batean, Magallanesko Hodei Handian hain zuzen, DEM L238 …
Gerra nuklearren eragina munduko kliman
Inoiz gerra nuklearrik izango balitz, mundu osoko ingurumenak kalte handia jasango luke. Munduan pilatuta dauden arma nuklearren % 0,03 bakarrik …
Arrainak, beroak itota
Ipar Itsasoaren hegoaldean Zoarces viviparus espezieko arrain asko hil zen uda-partean, ustez ura berotzearen ondorioz. Bada, gertaera hori ikertu dute …
Antxoen arrantzaren aurka, pinguinoen alde
Elizabeth Skewgar ekologoak Patagoniako Punta Tomboko pinguinoen gaineko kezka agertu du, Science aldizkarian argitaratutako lan batean. Punta Tombo Valdes penintsulatik …
Begien kolorearen sekretu genetikoa
Australiako ikertzaile batzuen arabera, begien kolorearen sekretua geneen erregulazioan datza. Ez dago kolorea zehazten duen generik, baizik eta pigmentua sortzeko …
EHUko Medikuntza Fakultateak kirurgia-praktiketarako errealitate birtualeko simulagailu bat eskuratu du
Ikasleek zain-ziztada praktikatzeko aukera ematen duen errealitate birtualeko simulagailu bat jarri du EHUko Medikuntza eta Odontologiako Fakultateak. EHUko ikastegia da …
Uretan ere usaintzeko gai
Sator sudur-izarduna, lehorrean ez ezik, uretan ere usaintzeko gai dela ikusi berri dute. Eta zalantza zabaldu da beste ugaztun batzuek …
Flash suntsitzailea
Argazki-kameraren botoiari sakatu, eta, irudia lortzearekin batera, argazkian ateratakoa suntsitzeak ez dirudi oso egokia izan behar duenik. Alabaina, batzuetan benetan …
Zulo beltz baten errotazioa neurtu dute
Lehen aldiz neurtu dute zulo beltz batek zer abiaduratan biratzen duen. Harvardeko Smithsonian zentroko astrofisikarien arabera, GRS1915 zulo beltzak 950 …
Lehen nanokable ardazkidea
Kable ardazkideek telebista- eta irrati-seinaleak garraiatzen dituzte, kablearen diametroa txikia izanagatik, gai direlako uhin-luzera handiko uhinak garraiatzeko. Seinale optikoarekin gauza …
Zortzi galaxia txiki Esne Bidearen inguruko orbitan
Sloan Digital Sky Survey proiektuaren bitartez, astronomoak zehaztasun handiz ari dira espazioa aztertzen. Oraingoz, ikusgai dagoenaren bosten bat aztertu dute, …
Zuhaitz garaienen bila
Munduko zuhaitzik garaienak Kaliforniako sekuoiak dira (kostaldeko sekuoiak) eta Redwood parke nazionalean daude. Ikertzaile-bikote bat zuhaitz garaienak katalogatzen jardun da. …
Elhuyarren berriak
Unibertsitatean, euskarazko liburuak
Elhuyar Fundazioak unibertsitateko beste bost liburu argitaratu ditu. Elhuyarrek bere ibilbidearen ia hasieratik bertatik argitaratu ditu unibertsitate-mailako liburuak; beraz, badaramatza …
Jakintza hedatuz
Salmonella detektatu 24 orduan
Jaten dugunak eta edaten dugunak gero eta kalitate-azterketa zorrotzagoak pasatzen baditu ere, oraindik ere badira gizakiaren organismoan kalteak eragiten dituzten …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
