1922003(e)ko azaroa
Erreportajeak
2003ko Nobel sariak
Urtero, abenduaren 10ean izaten da Nobel sariak emateko ekitaldia, egun horretan hil baitzen Alfred Nobel, sariaren asmatzailea. Aurtengo edizioan, zazpi …
Eta Lurra laua balitz?
Badakigu Lurra planeta bat dela eta, ikusten ditugun beste planeta guztiak bezala, gutxi gorabehera esferikoa dela. Mila aldiz entzun ondoren, …
Agenda 21: herriek salbatuko dute mundua
Agenda 21 garapen jasangarria errazteko dokumentu gisa jaio zen, 1992an Rion egindako gailurrean. Izan ere, garapen jasangarriaz hitz egiten urteak …
Tokiko Agenda 21: urratsez urrats bidea eginez
Rion 1992an Agenda 21en dokumentua kaleratu zenetik, jarraitu beharreko metodoa egokitzeko saiakera ugari egin da. Herri gehienek bide berari jarraitu …
Agenda 21, Euskal Herrian ere martxan
Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia
Ez da nazioarteko goi-bilera batean sinatutako paper-multzoa bakarrik. Agenda 21 programa herriz herri zabaldu da, eta hona ere etorri behar …
Europari begira
Tokiko Agenda 21 udalerri mailakoa izaten da eta, beraz, herri bakoitzean propio garatu beharrekoa. Baina badira Europan neurri handi batean …
Izarren ibilbideari jarraika
Teleskopioak unibertsoaren alderdi ezkutuenak ikusteko ametsarekin sortu zituen gizonak. Amets horretan atsedenik hartu gabe, zunda bizkorragoak, satelite berriak eta teleskopio …
Zer iritzi duzu zientziaz?
Jendeari asko interesatzen zaizkio zientzia-gaiak. Behintzat, hori erantzuten dute gehienek norbaitek galdetuz gero. Baina horrek ez du esan nahi, nonbait, …
Ustekabeko lehen erradiografia
X izpiak zer diren azaltzea ez da batere zaila gaur egun, aski ezagunak baitira. Baina orain dela mende bat argi-izpi …
Egunean aspirina bat?
“Aspirinak ez dio bihotzari eragiten”. Horixe zioen Bayer etxeak komertzializatzen zuen aspirinaren publizitateak 1920an. Eta, noski, nola jakingo zuten iragarki …
Hirugarren adinekoen elikadura
Uranga, Ane Miren -
Jateko ohitura egokiak izatea beti da ona, baina zahartzaroan berebiziko garrantzia du, gaixotasunen bat agertzeko aukerak ugaritu egiten baitira. Ongi …
Elkarrizketak
Mario Sáenz de Buruaga: "Animaliak ehiza baino lehen fauna dira"
Ehiza-garaian gaude bete-betean. Ez gara ehizaren eztabaidan sartuko, kudeaketari heldu nahi izan baitiogu. Horregatik jo dugu horretan urteak daramatzan M. …
Albisteak
Itsasoko puntu beroak
Ikerketa berri bati esker, itsasoko puntu beroak zein diren zehaztu dute ikertzaileek. Puntu beroak biodibertsitate handieneko guneak dira.
Harea bidaiaria hareharrian
Bi ikerketa eginda, geologo batzuk ondorio deigarri batera iritsi dira: Estatu Batuetako mendebaldeko hareharria ekialdeko mendietatik etorritako hareak sortu zuen.
Bereizi dituzte quarkak?
New Yorkeko fisikari batzuek atomoaren nukleotik quarkak askatu dituztela uste dute. Hori frogatuko lukeen esperimentua egiteko, ordea, energia asko beharko …
Atmosferako bromuro-kantitatea jaitsi eta jaitsi
Atmosferan geroz eta bromuro gutxiago da, ozonoaren mesedetan. 1995 eta 2002 artean egindako ikerketa baten arabera, kantitate handiena 1998an egon …
Ioi-kanalei esker antzematen ditugu soinuak
Ikerketa honetan, seinalearen konbertsioa belarriko zelula sentsorialetan dauden proteina batzuek egiten dutela ikusi dute; kanal-itxura duten proteinek, hain zuzen ere.
Enbrioiak zapaltzeak geneak aktiba ditzake
Enbrioi bat zapaltzeak edo hari tira egiteak eragina izan dezake haren hazkuntzan. Horixe aurkitu du Frantziako ikertzaileak Drosophila-rekin egindako …
Zuntz optiko berritzaileena
AEBetako ikertzaile-talde batek, zuntz optiko berritzaileena aurkeztu du.
Galaxia handiak txikia elikatzen du
Astronomoen esanean, bi objektu kosmiko horien arteko harremana galaxia handiak galaxia askoz txikiagoa elikatzean datza.
Zelula hiltzen bada, konposatu toxikoak dauden seinale
Zelula bat oinarri hartuta, gai toxikorik ote dagoen jakiteko sentsore bat egin dute MITeko ikertzaileek.
Tunelgintza eta uhin sismikoak
Uhin sismikoetan oinarritutako metodo berri bat garatu dute tunelen aurpegien atzealdean zer ezkutatzen den ikusteko.
Landareen DNA zaharrena
Duela 400.000 urte inguruko landareen DNA aurkitu dute, Kopenhageko Unibertsitateko ikertzaileek egiaztatu ahal izan dutenez.
Onddoak bonbardatu
Erradioimmunoterapia minbiziaren aurka erabili izan da, baina, dirudienez, onddoek sortutako infekzioetarako terapia gisa ere eraginkorra izan daiteke.
Noiztik behar du gorputzak muntaia?
Alemaniako ikertzaile batzuek ikusi dute segmentukako garapena kontrolatzen duten geneak mota berekoak direla ugaztunetan eta armiarma batzuetan.
Adinarekin neuronak ere 'gogortuz'
Washington Unibertsitateko ikertzaileek ikusi dutenez, sagu gazteetan neuronek une oro eratu eta apurtzen dituzte elkarren arteko loturak; aldiz, sagu zaharragoetan, …
Granitoa hondakin nuklearren biltegi
Hainbat geologo granitoa aztertzen ari da, hondakin nuklearrak kudeatzeko modua aurkituko dutelakoan.
Presioa gorantz Plutonen
1988az geroztik egindako ikerketetan, Plutonen nitrogenozko atmosfera mehean aldaketak ikusi dituzte; presio-handitzea, besteak beste.
Zer gertatu zen Permiarrean?
Lurraren historiako iraungitzerik handiena; dinosauroen garaikoa baino handiagoa. Duela 250 milioi urte gertatu zen eta itsasoko espezieen % 90-95 eta …
Menopausia aurreratua
Sagu emeen proteina batek obuluak une egokian garatzea eragiten du, ikerketa berri baten arabera.
Mikrobakterioak patentatuta
Tulsa-ko Unibertsitateko ikertzaile-talde batek mikrobakterioak egiteko teknika bat patentatu du.
Merkurioa toxikoa ote?
Orain arte hori uste izan da, arrainak janda barneratutako merkurioa toxikoa dela, baina ikerketa batek zalantzan jarri du uste hori.
Saguzarrak eta pertsona itsuak
Saguzarrak ez dira itsuak, askok hala uste arren, baina ekolokazioaz baliatzen dira gauez ikusteko. Orain, pertsona itsuentzat baliatu dute sistema …
Ozeanoak gero eta azidoago
Kaliforniako ikertzale batzuen aburuz, CO2 kantitate bera igortzen segitzen badugu, azidotasun-maila igotzen joango da.
Gaixotasunak ikertzeko erreminta berriak
Mikroskopioak eta pipetak ez dira gaixotasunak ikertzeko erreminta bakarrak. Orain, sateliteak erabiliko ditu Europako Espazio Agentziak Ebolaren aurkako borrokan.
Marte, planeta lehorra
Martek ez omen du inoiz ur askorik izan. Hori eman dute aditzera planeta gorriaren azalean egindako azken ikerketaren emaitzek.
Jakintza hedatuz
Bularreko minbizia emakume gazteetan
Bularreko minbizia herrialde industrializatuetako emakumeek jasaten duten minbizi-mota arruntena da eta, gainera, heriotza gehien eragiten dituzten gaixotasunetan bigarrena. Gaixotasun hori …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
