1762002(e)ko maiatza

Erreportajeak

Elikagaien segurtasuna auzitan

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Azken garaiotan, elikagaiak kezka-iturri bihurtu dira: bateko behi eroak eta besteko dioxinak zein transgenikoak direla, badirudi janarien segurtasuna ez dagoela …

Gerra eta zientzia

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Gizakia definitzeko, ia ezinbestekoa da bi ezaugarri horiek aipatzea: etengabe ikertzen eta albokoarekin borrokan ari den primatea da. Gerrak eragin …

Hepatitisari nola aurrea hartu

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Hepatitis-mota nagusiak lau dira, bakoitza birus banak sortua (A, B, C eta D hepatitisak, hain zuzen ere), eta mota guztietan …

Munduko lurrik sakonenetako fauna

Elosegi Irurtia, Migel M. -
Imaz Amiano, Eneko - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Nekane eta Ramon bizikletan jaistera animatu ziren. Heriotzaren Ibarraren behealderaino 1.500 m inguruko desnibela eta 40 km-ko basamortua zituzten. Aldapan …

Unibertsoaren mugak eta erronkak

Lasa Iglesias, Aitziber - STEAM Hezkuntza arloko arduraduna

Zer da unibertsoa? Noiz hasi zen?... eta hori baino lehen zer? Unibertsoa aldatzen ari da? Nola? Horrelako galderei erantzuten saiatu …

Fusioaren arrastorik?

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Fusio nuklearra energia-iturrien etorkizuna izan daiteke.
Besteak beste, fusioa fisioaren alternatiba 'garbitzat' hartzen da, azken horrek adinako energia-kantitatea ekoizteko ahalmena …

Arrantzari neurria hartzeko ereduak

Intxausti Arriolabengoa, Lander -
Cotano, Unai -
Alvarez, Paula -

Planetako baliabideak mugatuak direla eta horien erabilera modu jasangarrian egin behar dela dioten ahotsak gero eta ozenagoak dira. Arrantza-baliabideen kasua …

The International J. of Developmental Biology munduari begira

Andonegi Beristain, Garazi - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Filadelfiako Zientzia Informazioaren Institutuak, ISIk, argitaratu dituen zerrenden eskutik iritsi zaigu The Internatioanl Journal of Developmental Biology aldizkariaren berri. Gure …

Lavoisier-ek burua galdu zuenekoa

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

“Instant bat aski izan zaie buru hori mozteko, baina ehun urte ez dira nahikoa izango halako beste bat sortzeko” esaldi …

Programa zaharrak eskuratzeko... Abandonware

Lasa Iglesias, Aitziber - STEAM Hezkuntza arloko arduraduna

Ordenagailua zaharkitua geratu zaizula eta sistema eragilearen kopiarik ez duzunez berriro ere lortu beharrean zaudela? Orduan, lagun bati eskatu, bigarren …

Haur jaioberriaren elikadura (eta II)

Lorenzo, Arantza -
Uranga, Ane Miren -

Aurreko alean esan bezala, haur jaioberriaren lehenengo hilabeteetarako elikagai egokiena amaren esnea da, edo amaren esnearen antzeko ezaugarriak dituen beste …

Elkarrizketak

Mertxe de Renobales: “Bioteknologiaren punturik beltzena jabetza intelektualaren arazoa da”

Mendiburu, Joana - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

EHUk antolatutako bioetikari buruzko XXI. foroaren baitan Mertxe de Renobales Scheifler-ek “Bioteknologia eta nekazaritza: argi-itzalak” hitzaldia eskaini zuen. Hitzaldia laburbildu …

Albisteak

Tse-tse eulia behin betiko erauzteko sistema berria

Elhuyar Zientzia -

Tse-tse eulia Afrikatik behin betiko erauzteko sistema berria garatu dute.

Odoleko analisia preeklanpsia-arriskua antzemateko

Elhuyar Zientzia -

AEBetako Massachusetts-eko Ospitale Nagusiko ikertzaileek preeklanpsia izateko arriskua antzemateko modu erraza aurkeztu dute.

Non dago ur gehien?

Elhuyar Zientzia -

Science aldizkarian argitaratutako ikerketa geologikoen arabera, lurpean, 1.000 kilometrora, ozeano guztietan baino bost bider ur gehiago egon daiteke.

Izugarrizko helio-izarren sorrera argitu da

Elhuyar Zientzia -

Japoniako Tohoku Unibertsitateko astronomoek, Ipar Irlandako Armagh-eko astronomia-behatokiarekin elkarlanean, heliozko izarren sorrera azal dezakeen eredu teorikoa osatu dute.

Jaitsi argazkiak istant batean!

Elhuyar Zientzia -

Hilabete gutxi barru merkatuan egongo da JPEG2000, Internetetik irudiak orain baino ehunka bider azkarrago jaisteko aukera eskaintzen duen estandarra.

‘Begi alferra’, tantak txatalaren pareko

Elhuyar Zientzia -

Estatu Batuetako John Hopkins Institutuak zuzendutako ikerketa batek erakutsi duenez, anbliopia edo ‘begi alferra’ umetan tratatzeko, txatala bezain eraginkorrak izan …

Inurrien datu-basea

Elhuyar Zientzia -

Lau urteko lanaren ondoren, inurrien datu-basea osatu dute adituek.

Quickbird satelite berriaren lehen argazkiak

Elhuyar Zientzia -

Lurretik 450 km-ko distantziako orbitan dagoen Quickbird-en kamerak 60 cm-ko objektuak bereiz ditzake.

Uhin grabitatorioen ebidentzia?

Elhuyar Zientzia -

RXJ0806.3+1527 objektua X izpiko iturri gisa ezagutzen zen, baina orain ikusi dute AM CVn motako sistema bitarra dela.

Haize-presa

Elhuyar Zientzia -

Euskal Herriko Enerlim eta NECESA enpresek haize-presa, aerosorgailu berria, garatu dute, eta Arabako Ekoeolika enpresa sustatzaileak eraiki du instalazioa Burgosko …

Hiesaren aurkako txertoa, hurbilago

Elhuyar Zientzia -

Afrikan zabalduen dagoen hiesaren birus-motaren aurkako txertoa lortu nahian dabiltza mundu osoko hainbat laborategi.

Desertuko aztarna zaharren ezustea

Elhuyar Zientzia -

Asiako desertu handien aztarna zaharrak aurkitu dituzte Txinako Qinan arroko bi aztarnategitan.

Iman ñimiñoak asmatu dituzte

Elhuyar Zientzia -

Kaliforniako Unibertsitateko lantalde batek singletea den birradikala eratzea eta giro-tenperaturan egonkor mantentzea lortu du.

Aitagaiaren adinak axola du

Elhuyar Zientzia -

Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko ikertzaileek frogatu dute aitagaia zenbat eta zaharragoa izan, orduan eta aukera gehiago dagoela espermatozoideen kromosometan anormaltasunak gertatzeko.

Europa Estatu Batuen orbitatik libre

Elhuyar Zientzia -

Europako Batasuneko garraio-ministroek baietza eman diote Galileo satelite bidezko nabigazio-sistemari.

Ur minerala ez da beti behar bezain purua

Elhuyar Zientzia -

Nature aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera, ur mineralen marka batzuen botiletan kontaminazio fekala atzeman dute.

Geneek ez dute guztiaren erantzuna

Elhuyar Zientzia -

Txinpantzearen eta gizakiaren arteko ezberdintasunak zein diren jakiteko abiarazitako ikerketa baten ondorioak plazaratu dira orain dela gutxi.

Plaketak gordetzea posible da

Elhuyar Zientzia -

Kaliforniako Unibertsitateko zientzialari-talde batek zelulak liofilizatu eta berpizteko modua asmatu du.

Agur, Baikonur

Elhuyar Zientzia -

Adostasunik ezean, hiru urte barru sobietarren jaurtiketagune ezagunena itxi egingo da.

Gas nobleen konposatuak

Elhuyar Zientzia -

Bruce Bursten kimikari estatubatuarrak zuzentzen duen taldeak gas nobleak eta uranioa dituzten konposatu batzuk sintetizatu ditu.

Ekaitz geomagnetikoen eragina bihotzean

Elhuyar Zientzia -

Errusiar ikertzaile-talde batek ekaitz geomagnetikoek gizakiaren bihotzean zer eragin duen aztertu du, eta ondorio harrigarriak aurkitu ditu.

Intronen barruko mutazioen eragin latza

Elhuyar Zientzia -

Italiako Trieste hiriko Bioteknologia eta Ingeniaritza Genetikoaren Nazioarteko Zentroan, Intronen barnean gertatzen diren mutazioek ere moztitsasketa-prozesuan eragina dutela aurkitu dute.

Pedro Migel Etxenike fisikaria, aurtengo Iberdrola sariduna

Elhuyar Zientzia -

Iberdrola enpresak matematikan, kimikan, fisikan edo ingeniaritzan egindako lan bat saritzen du urtero. Aurten, Pedro Migel Etxenike fisikari nafarra aukeratu …

Galaxiarik urrunenak VLTren begietan

Elhuyar Zientzia -

Very Large Telescope-ri (VLT) esker, 13,5 mila milioi argi-urtera dauden galaxiak behatu ahal izan dituzte ESO behatokiko astronomoek.

Peroxisomak, zertarako?

Elhuyar Zientzia -

Knock-out saguekin lanean dabilen ikertzaile-taldearen esanean, oraingoz peroxisomak sortzeko beharrezkoak diren 23 gene aurkitu dituzte.

Linux Mandrake 8.2 euskaraz

Elhuyar Zientzia -

Eusko Jaurlaritzak landutako proiektua izan da eta Elhuyar eta UZEI izan dira itzulpenaz arduratu direnak. Bada, Linux Mandrake 8.2-ren euskarazko …

Jakintza hedatuz

Informatika genetikaren zerbitzura

Andonegi Beristain, Garazi - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Donostiako Informatika Fakultateko Pedro Larrañagak eta Iñaki Inzak bioinformatikaren arloan egin duten ikerketa baten berri eman digute.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila