Estamos preparados paira combater os incendios nos túneles?

Atxotegi Alegria, Uhaina

Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Os incendios en túneles teñen gran repercusión nos medios de comunicación, xa que a miúdo son espectaculares e hai pouca xente que sobrevive. A crecente demanda social de seguridade ante este tipo de sinistros fixo que se estean producindo avances tecnolóxicos en materia de medidas de seguridade contra incendios.
Tamén se realizan probas de seguridade contra incendios en túneles de ferrocarril.

Un dos elementos máis importantes a ter en conta en caso de incendio nun túnel é o sistema de ventilación, que permite a saída dos atrapados dentro do túnel. Paira verificar o correcto funcionamento deste sistema é imprescindible realizar probas reais.

Neste sentido, o centro tecnolóxico LABEIN presentou o “Ensaio de fume quente e limpo”, realizando xa varias probas en diferentes túneles do País Vasco.

Proba de fume quente limpo

O obxectivo deste ensaio é xerar un caudal de gases limpos á mesma temperatura que os que se producirían nun incendio real. Desta forma, poderase analizar o comportamento destes fumes no sistema de ventilación de acordo ás pautas predefinidas.

Esta proba realízase en dúas condicións: rapidez e limpeza. O ensaio non pode durar máis de 8 horas. Pasado este prazo, o túnel debe abrirse paira non entorpecer excesivamente o tráfico. Esta proba deberá deixar o túnel completamente limpo. En ningún caso se ensuciarán as instalacións e a estrutura do túnel.

Proba do corredor do Txorierri
Nos túneles xemelgos unidireccionales a mesa de control atópase no segundo conduto.

A primeira proba realizouse no túnel do Txorierri. Paira a realización da proba utilizouse un equipo xerador de fume quente, analizando o seu desenvolvemento, calibración e protocolos de uso. Este aparello emite un gas limpo e sen cor a unha temperatura suficiente paira provocar a súa estratificación.

Nesta proba o caudal de gas foi de 20 m 3 por segundo, cunha duración de 40 minutos. A potencia do incendio foi de 2,2 MW.

O lume foi controlado grazas ás tres cámaras que gravaban a evolución dos fumes. En todas as seccións nas que se situaban as cámaras colocouse una columna con placas reflectoras. Estas placas colocáronse a tres alturas, o que permitía ver a presenza e movemento do fume.

Proba túnel de Lezarri

LABEIN realizou o 30 de outubro de 2003 una nova proba de medidas de seguridade contra incendios no túnel de Lezarri da autoestrada A1.

Este túnel, de 1.253 metros de lonxitude, consta de dous tubos xemelgos dun só sentido. Estes tubos están unidos por 5 galerías transversais. Ademais, o túnel dispón dun sistema de ventilación longitudinal con 10 ventiladores por tubo. Neste tipo de sistemas, una vez detectado o incendio, preténdese controlar inmediatamente a dirección do fume, dirixíndoo cara ao teito e abríndoo cara a ambos os sentidos (dereita e esquerda) para que a xente salga do túnel canto antes.

En moitos incendios prodúcese un perigoso efecto Back-lyering. O fume ascende polos túneles e o sistema de ventilación normalmente emite este fume nun só sentido, cara á saída do túnel. Pero en moitos casos o fume vai cara á entrada e baixa do teito ao chan, co que atrapa á xente que salgue.

No futuro, Labein tamén desexaría realizar sistemas de probas paira outro tipo de túneles.

Este efecto denomínase efecto Back-lyering. Os investigadores do centro Labein tratan de manter o fume o máis alto posible controlando a velocidade e dirección do sistema de ventilación, aínda que se distribúe en dúas direccións (ata que o fume tome a forma dun paraugas) paira simular dalgunha maneira este efecto.

Doutra banda, o túnel de Lezarri conta cun centro de control en dirección a Bergara. Alí recollen os datos dos sensores do túnel, dispoñen dunha mesa de mando do sistema de ventilación e comunican o túnel co centro de control mediante megafonía, sinalización e paneis de luz.

Resultados das probas

A xuízo dos técnicos, esta proba cobre plenamente as necesidades do sistema de seguridade paira o control dos gases quentes procedentes dun incendio real. Ademais, pódese utilizar en túneles con diferentes sistemas de seguridade. Hai que ter en conta que estes ensaios non teñen por obxecto verificar o comportamento estrutural do túnel.

O protocolo de ensaio é moi flexible xa que permite configurar una solución paira cada necesidade: túneles de estradas ou ferrocarrís, túneles unidireccionales ou bidireccionales, ventiladores longitudinales ou transversais, etc. Ademais, o feito de que os túneles apenas se ensucien, reduce considerablemente a contaminación ambiental e reduce drasticamente os custos de limpeza.

Á vista dos resultados obtidos até o momento, é posible que o centro tecnolóxico LABEIN deseñe e utilice nos futuro sistemas de proba de nivel de seguridade en áreas diferentes aos túneles.

www.ihobe.net

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila