Hasiera »   Erreportajeak »   Astanafarreria edo barizela

Varicela

• Zabaldu:
• Twitter
• Facebook
• Emaila

Tamén se denominou Baztanga tola a esta enfermidade que aparece cuns pinceis especiais da pel. É una infección polo virus Varicella zoster. Na pel aparece un exantema ou choro especial: son vesículas papulosas, é dicir, pequenas picaduras (ás que se lles chama papula) e puslas ou babitas recheas dun líquido similar á auga (que son as vesículas). Producen picores, a miúdo acompañados de febre e malestar ou fatiga.

Ao principio, tras o contacto co virus, chega o período de incubación, seguido do malestar e cando aparece o exantema (fase característica da enfermidade) estamos en condicións de diagnosticar. Cando as lesións cutáneas cúranse, normalmente a barbarie desaparece de forma espontánea.

Pero do mesmo xeito que noutras infeccións provocadas por virus da familia dos herpes, o virus causante da enfermidade protéxese nun lugar concreto (os ganglios nerviosos) onde permanece ‘no letargo’ durante toda a vida. En determinadas circunstancias, especialmente cando as defensas naturais contra a infección diminúen, o virus recóbrase e produce o herpes zoster.

A varicela é una enfermidade benigna que se cura soa en nenos sans. Pero non hai que esquecer que a enfermidade adoita ser máis grave en persoas con defensas reducidas (inmunoguchados), recentemente nados, adolescentes e adultos.

Que e como crea a varicela?

A varicela é un virus da familia dos virus herpes, o virus Varicella zoster (VZV). As persoas son o único depósito de VZV. O proceso é sumamente contaxioso: o 90% das persoas sensibles que mantiveron una relación cunha persoa infectada é vítima da barbarie. As persoas sensibles si, pero non as persoas protexidas. E o contacto debe ser próximo, xa que no exterior, é dicir, fóra das persoas infectadas, apenas sobrevive.

Como podemos saber que un neno ten varicela?

Os primeiros síntomas aparecen 14 días despois da relación co virus (tras a fase de incubación). Os primeiros 3 días aparecen os podromos: febre (38-39ºC), malestar, falta de apetito, dor de garganta e tose; nada especial, síntomas similares a outras patoloxías. Estas molestias son máis severas canto máis criado é o neno (en nenos pequenos poden pasar case inadvertidos).

Varicella zoster é un virus da familia de Hespersa.

Tras estes primeiros síntomas, un ou dous días despois, aparece na pel un exantema que produce un picor intenso. As primeiras lesións da pel aparecen no coiro cabeludo e esténdense rapidamente ao tronco, chegando finalmente ás extremidades. A cantidade media de vesículas ou puslas é moi variable (normalmente 200-300), aínda que nos casos máis graves poden aparecer até 500 fabas ou máis.

A evolución das lesións é moi especial. Inicialmente son maculas (lesións avermelladas planas, relativamente pequenas) que se inchan aos poucos (nesta fase chámanse papulas) e logo convértense en bochas ou puslas recheas dun líquido transparente (vesículas). Vinte e catro horas despois, por inflamación, o líquido interior túrbase. Nesta fase as vesículas rompen con facilidade e, una vez secadas, aparece a costra ou costra. É moi normal observar á vez lesións en distinta fase evolutiva.

Normalmente o exantema desaparece de forma espontánea e completa. No paciente con boas defensas contra a infección non aparecen novas lesións a partir do 4º día e comezan a formarse costras o 6º día. Si por picor o paciente púe nas lesións, estas lesións poden ser dolorosas con outras bacterias, nese caso poden aparecer manchas, sobre todo na cara.

Diagnóstico: como podo afirmar que é una barbaridade?

O diagnóstico da varicela realízase coa historia clínica do paciente e a exploración das lesións, pero a presenza de casos similares na contorna (escolar, barrio, familia) resulta de gran axuda paira confirmar o diagnóstico.

Si aparece o exantema habitual, con lesións en distinta fase evolutiva e con gran picor, e estivo en contacto cun paciente varicelado en días anteriores, estes datos son suficientes paira establecer un diagnóstico clínico.

En situacións especiais adoita ser necesario utilizar técnicas de laboratorio (ver si cultívase virus no líquido lesionado ou demostrar a resposta de anticorpos no soro do paciente). Pero normalmente non se realizan estas probas.

Cal é o tratamento?

A hixiene é moi importante para que non se produzan complicacións: convén bañarse con xabóns secantes e cortar as uñas para que non se molesten nas lesións e estas non se danen. Paira reducir o picor pódese utilizar po de talco e similares.

Que consecuencias pode ter a varicela?

O prognóstico habitual da varicela é bo, xa que se trata dunha enfermidade limitada que se cura por si mesma

O problema máis común é o herpes Zoster, como vimos anteriormente. O risco de aparición doutras complicacións é baixo en nenos sans, pero non despreciable en lactantes, adolescentes, adultos ou persoas coas súas defensas diminuídas.

Problemas de pel As vesículas poden ser enfermas por bacterias como Staphylococcus aureus ou Streptococcus pyogenes. Nestes casos, a varicela pode deixar manchas permanentes. Coidado co picor, non o fagas nas lesións dos dedos.

Problemas do sistema nervioso central A ataxia do Cerebelo prodúcese en 1 de cada 4.000 casos e normalmente recupérase totalmente. Pola súa banda, a encefalitis por varicela aparece en 1,7 de cada 100.000 casos en nenos de até 14 anos. Nos peores casos pode causar a morte.

Os problemas respiratorios A pneumonía non é frecuente nos nenos, polo menos si non son nenos inmunoguchados, pero é a complicación grave máis frecuente nos adultos, sobre todo entre os fumadores: uns días despois do exantema aparecen tose, dificultade respiratoria, febre e dor de peito. Se cura ben co tratamento adecuado.

Formas de contaminación da varicela Mediante gotitas orais Tragar as gotitas que una persoa infectada tira pola boca ao falar ou toser (é a forma máis frecuente de contaxialo). Mesmo antes da aparición do exantema (4 días antes), o paciente é capaz de infectarse a calquera persoa, e esta capacidade de contaxio persiste até 6 días despois da aparición da primeira lesión cutánea. Contacto con vesículas superficiais do paciente Estes pacientes son contaxiosos un par de días antes da aparición das lesións, ata que todas as lesións cutáneas cóbrense con costra ou costra (normalmente necesítanse 4-5 días). Transmisión durante o embarazo A nai infectada pode transmitir a barbarie ao feto. Do total de nenos nados de mulleres embarazadas que pasaron varicela, un 2% desenvolve a síndrome de varicela congénita.

Como se pode evitar a barbarie? As posibilidades de erradicar a enfermidade son tres: vacina fronte á varicela, inmunoprofilaxis pasiva e camionprofilaxis. Imos velo uno a un, aínda que sexa brevemente. Vacina fronte á varicela OKA é una vacúa de virus vivos atenuados procedentes de escorias. A capacidade inmunógena da vacina é moi elevada, polo que achega inmunidade á maioría das persoas sas. A eficacia da vacina é do 75-95% ante calquera forma de infección. A duración da inmunidade é longa e ten poucos efectos secundarios. Aplícase por vía subcutánea e nunha soa dose antes dos 12 anos. A partir dos 13 anos, así como en pacientes inmunoguchos, recoméndase a administración de dúas dose cun intervalo de 4-8 semanas. Inmunoprofilaxis pasiva Trátase de dar anticorpos que nos protexan contra a infección. En España aínda non existe inmunoglobulina específica contra o Varicella zoster paira a intramuscular. A quimioprofilaxis consiste en administrar medicamentos antivirus a un paciente que tivo contacto cunha persoa afectada pola varicela, co fin de previr ou modificar a enfermidade. Tamén poden ser tratadas persoas sensibles que poidan verse afectadas gravemente pola enfermidade.