Erreportajeak
Gilbert Newton Lewis kimikaria: garai baten adierazle
Zientziazko ikerketak egin dituzten ikasle eta irakasleentzat, oinarrizko diren, eta lehen urteetan ikasitakoak diren kontzeptuak, egia absolututzat edo dogmatzat hartzeko joera dugu. Kontzeptuok, orain dela denbora gutxi, berri eta iraultzaile zirela, eta beraien atzean pertsonak zeudela sarri ahanzten dugu. Adibide bat, Lewis-en kasua da, eta bere irudia gure artean popularizatu nahiean artikulu hau idatzi dut.
Zientziaren sorrera Grezian: Eskola Joniarra
Greziako kulturak zalantzan jarri ezinezko eragina izan du mendebaldeko herrien kulturaren garapenean. Geuk, geure kultura eta usteen puska handi bat antzinako Grezian ditugula sustraituta zaila da ukatzea. Honekin hasiera eman behar zaion artikulu-sailarekin Luis Mari Bandres-ek Grezia klasikoan zientzia eta teknikaren egoera, kulturaren egoera azken finean, zertan zegoen azalduko digu.
Zergatik daukagu hotz?
Hotza ez da tenperatura-arazo soila, ezta neguko gauza bakarrik ere. Zeintzu dira hotzaren inguruan aholku eta prebentzio-neurririk egokienak?
Untzigintzaren historia (3): Itsasoko deabruak, bikingoak
Erromako inperioa suntsitu zenean, godo, bisigodo, franko eta Europako erdialdeko hainbat herrik heriotza eta hondamena barreiatu zuten bazter guztietan. Denbora igaro ahala ordea, baretuz eta erromatarren ohiturak bereganatuz joan ziren, azkenean haien zibilizazioaren eraginpean geldituz. Baina iparraldean, herri bat gelditu zen inperioaren uhinek irentsi gabe: BIKINGOAK!!
HALLEY kometa datorrela eta...
Halley kometaren lehenengo aipamen baieztatua Txinatarren K.a. 239. urteko analeetan agertzen dena dugu.
Zentralaren bizia amaitzen denean
Erreakzio nuklearrek sortutako energia itzela bada ere, ezagunak dira energi mota honek dakartzan arazo ugariak. Badira hauen artean bereziki larriak; zentral nuklear baten bizitzan zehar sortzen diren hondakin erradioaktiboen gordeketa ziurra, eta zentralaren 20-30 urteko bizitza laburra itzali denean bizitza luzeko erreaktibitatez geratutako erreaktore nuklearraren tratamendua. Aurki, iparrameriketan, zentral baten heriotza gertatuko da. Honen aurrean zein asmo duten azalduko dugu ondorengo lerroetan.
Paradoxa logikoak
Etxeberria, J. -
Honaino Lewis-Carrol-ek idatzitako ipuin bati buruz egin dugun itzulpen librea. Paradoxa logiko hauek oso interesagarriak direlakoan ekarri dugu hona historiatxo hau.
Egia dirudien gezurra, zinemaren trukoak
Zinean alfonbran hegan egiten, animaliak hizketan, marrazkiak pertsonekin batera aritzen, espazio mugagabean untziak ikusten... ohituta gaude zeharo. Ez zaizkigu arrotz gertatzen, guztiz bestela baizik, nahiz eta erabat ohiz kanpokoak izan egoera horiek. Trukaiak, gezurrak edo sasiegiak egia biribil bihur ditzake. Artikulu honetan trukaiaren truko zenbait azalduko dizkizuegu.
Orain badakigu
Oso ongi, bazen garaia jaunak! Orain ez dago zalantzarik, inork softwarea sortu nahi badu badaki zein lengoaia eta makina erabili behar dituen.
HIES, argitasun-apur baten bila
HIES edo Hartutako Inmuno-Eskasiaren Sindromea. Zer ezkutatzen da lau letra beldurgarri horien azpian? Izurrite berri bat, gaurko gizarteak daraman bi imodu ero eta nahasiak sortua? Edo zerutik bidali zaigun zigor apokaliptikoa? Edo, azken orduan entzuteko aukera izan dugun bezala, CIA-k bere gerra bakteriologikoa garatzeko saioetan barreiaturiko eritasuna ote da?
Horrelako berri eta iruzkinak irakurtzeko, eta beste ausartago edo aldrebesago bat zuekin aspertzeko egokiera izan dugu azken hilabeteotan. Abestigint an "Udako abestia" izendatzen den bezala, eritasunekin ere gauza bera egingo balitz, titulu hori, inolako zalantzarik gabe, HIES deiturikoak eskuratuko zukeen 1985. urtean. Are gehiago, Rock Hudson , aktore ezaguna, gaitz honek jota hil zela jakin (eta berehalaxe komunikabide guztietan zabaldu) zen une beretik.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
