Moitas veces paira dar por boa a información que temos entre mans basta con escoitar por boca doutro un razoamento acorde coa propia opinión, pero é moi importante coñecer opinións e razoamentos que non coinciden coa nosa opinión.
Un pensador crítico cuestiona as súas opinións sobre un tema, ten en conta outras opinións e trata de comprender os seus razoamentos. É dicir, é capaz de argumentar as propias ideas e actitudes antes de avaliar os argumentos dos demais. Ademais, cando considera que a súa opinión é boa, é capaz de dar e defender con respecto a súa argumentación e promove un debate rico e substancioso.
Paira participar nun debate é moi importante saber argumentar, é dicir, desde un punto de vista, expresar a súa opinión a través de argumentos razoados; e aprender a argumentar é o punto de partida perfecto paira desenvolver habilidades de pensamento crítico como formulacións claras, identificar enfoques ambiguos, avaliar argumentos, etc. O debate, por tanto, fomenta a aprendizaxe e desenvolve a empatía e as habilidades comunicativas, contribuíndo en definitiva ao desenvolvemento do pensamento crítico.
En contra de todo o exposto anteriormente, una persoa sen pensamento crítico defende as súas opinións con vehemencia e tenta anular os argumentos do outro menosprezando os seus razoamentos e, no peor dos casos, utilizando o argumento “ad hominem”. Quen utiliza a falacia coñecida como “argumentum ad hominem” non presenta as razóns apropiadas, senón que rexeita á persoa que defende una afirmación, ou ataca a ela polas súas características ou ideas, tratando de negar a credibilidade da afirmación.
Moitos dos debates políticos que se poden ver na televisión son una mostra diso: os tertulianos que queren expresar as súas razóns gritando e desprezando os argumentos dos demais utilizan a miúdo o argumento "ad hominem" paira facer fronte ás opinións do partido contrario, sen crítica algunha ás súas propias argumentacións, sen obxectividade, e todas elas marcadas polas tendencias ideolóxicas dos relatores.
A deputada do PP, Celia Villalobos, por exemplo, falou dos deputados de Podemos e do seu aspecto, xa que se afastaban do traxe de traxe e gravata que até entón era habitual no Congreso dos Deputados. En concreto, dixo ao deputado Alberto Rodríguez Rodríguez: “a min dáme igual levar rastas, pero que leve limpos paira non contaxiarme”. Con estas declaracións en televisión, Villalobos, en lugar de criticar con argumentos as opinións do deputado de Podemos, tratou de desprezar a súa aparencia.
Pero non só ven na tele. No noso día a día tamén é habitual, por exemplo, utilizar a palabra “feminazi” paira argumentar contra o movemento feminista. Deste xeito, en lugar de expresar con respecto as razóns polas que se opoñen ás reivindicacións e opinións das feministas, agrídese tentando condenar ás persoas que están ao seu favor. É dicir, una feminista asimílase a un nazis, tratando de difamar ao individuo (feminista) e ao movemento (feminismo).
Un pensador crítico, por tanto, debe saber escoitar e analizar os argumentos dos demais sobre unha información e, paira defender a súa opinión, achegará argumentos baseados en evidencias, mantendo sempre o respecto ao outro e expresando o que se quere dicir coa maior claridade posible (axustándose ao nivel do diálogo).
Paira descargar o documento pulsa aquí.