Novas formas de pago

Leturia Azkarate, Igor

Informatikaria eta ikertzailea

Elhuyar Hizkuntza eta Teknologia

O uso marxinal do diñeiro físico (moedas, billetes...) é nos últimos tempos, si comparámolo co total de diñeiro ou transaccións existentes. A maior parte do diñeiro e a maior parte dos pagos foron dixitais, virtuais nos últimos anos: números almacenados en bases de datos bancarias, pagos con cartóns de crédito, transferencias por Internet... E agora, cos novos dispositivos dixitais e as nosas novas vidas online, tamén están a aparecer novas formas de pago como o pago por teléfono móbil ou Bitcoin.
ordaintzeko-modu-berriak
Ed. © MIPAN/350RF

Os smartphones foron substituíndo cada vez máis cousas do noso uso habitual (axenda, caderno, libros...) e moitos dispositivos de uso máis especializado (GPS, cámaras de fotos, computadores portátiles...). Polo momento, una das poucas cousas que necesitamos é a carteira, pero non por moito tempo, xa que empezan a estenderse os pagos a través do teléfono móbil. Bo, seguramente sempre necesitaremos moedas e billetes; si durante todos estes anos que levamos con cartóns de crédito non desapareceron do todo, non hai razón paira pensar que os pagos por móbil van supor o seu fin. Pero os cartóns de crédito teñen días contados.

En Xapón, o pago por móbil está bastante estendido desde hai tempo, utilizando a tecnoloxía FeliCa de Sony, pero esta tecnoloxía está un pouco obsoleta e ademais non conseguiu expandirse por encima de Xapón ou doutros países do sueste asiático. Os sistemas de pago por móbil con maior futuro utilizan a tecnoloxía NFC (Near Field Communication ou Comunicación de Zona Próxima). Grazas a esta tecnoloxía conséguese una comunicación inalámbrica encriptada entre dous dispositivos nunha zona de poucos centímetros. Os dispositivos equipados con tecnoloxía NFC poden ter diferentes aplicacións se se fornecen co software adecuado: intercambio de cartóns de visita, apertura de portas de hotel... e o que aquí nos ocupa é facer pagos. De momento non hai moitos modelos de smartphone con esta tecnoloxía, pero cada vez serán máis.

Paira poder realizar os pagos, ademais dun teléfono móbil con tecnoloxía NFC, é necesario un terminal en tenda con esta tecnoloxía. No noso móbil teremos almacenados os datos do noso banco, cartón de crédito ou compañía telefónica nunha aplicación e, una vez aberta e autenticada ou autorizada dita aplicación, achegarémola ao terminal da tenda. O móbil pasará os nosos datos ao terminal, o que verificará e terminará a transacción. Por tanto, non imos necesitar cartóns de crédito físicas, pero non só iso: os descontos, cupóns, programas de fidelidade, etc que se obteñan una vez realizada una compra, gardaranse na aplicación e non teremos que levalos encima (non teremos que lembrar que os temos! ).

Google lanzou en setembro o primeiro sistema de pago con tecnoloxía móbil NFC: Google Wallet. Esta é una aplicación paira móbiles con sistema operativo Android que polo momento só se estendeu en EEUU e Sprint no móbil Nexus S, pero co tempo ampliarase a máis terminais e compañías con NFC, máis países e máis sistemas operativos. Polo momento, só funciona con cartóns MasterCard Citi e cartóns virtuais de prepago propias de Google, pero en breve tamén circulará con Visa e prevén que se poida cargar á factura telefónica. E aínda que de momento só funciona en EE.UU., nos seus 300.000 tendas existe a posibilidade de pagar por iso, tamén na maioría dos taxis de Nova York, e queren que se abra rapidamente.

Canto tempo tardarase en facer habitual o pago por móbil? Non se pode saber, pero tendo en conta os axentes implicados non parece que vaia tardar.

Bitcoin, moeda dixital

Os cartóns de crédito e o pago por móbil, aínda que sexan dixitais, baséanse en diñeiro e moedas do mundo físico, é dicir, os pagos realízanse en dólares, euros ou nas moedas de que se trate. Pero hai una moeda co mundo dixital no seu territorio: Bitcoin.

Detrás da moeda electrónica Bitcoin atópase o proxecto do mesmo nome baseado nunha rede descentralizada de código aberto P2P encriptada. En lugar de existir un banco central que emita e controla a moeda, existen moitos nodos que controlan a produción (paira evitar inflacións e fraudes) e conservan un rexistro de todas e cada una das transaccións que se realizan (paira garantir a fiabilidade da moeda). Os usuarios instalan un programa paira xestionar o seu diñeiro e as súas transaccións, o que dá a coñecer as transaccións aos nodos da rede paira comprobar que todo o diñeiro que entra nun saíu doutro e non houbo trampas, pero garantindo a privacidade. Nos nodos da rede podemos comprar bitcoinas por moedas reais. As bitcoinas pódense utilizar posteriormente en varios servizos da web e son moitos os proxectos de código aberto ou proxectos de colaboración que aceptan achegas en bitcoinas.

O proxecto Bitcoin naceu en 2009 e desde entón foi crecendo tanto en número de usuarios como en servizos que o soportan. Con todo, non tivo un crecemento espectacular e segue limitado ao mundo dos geeks. Ademais, de momento, só os servizos e entidades da web aceptan pagar nesta moeda.

Ademais, o proxecto fallou recentemente en dous das súas principais reivindicacións. Dise que a rede descentralizada ofrecía una protección contra a especulación diferente dos sistemas económicos tradicionais, o que facía que a moeda se estabilizase, de maneira que esa descentralización e a criptografía facían un sistema seguro. Pois ben, durante o mes de xuño, uns nodos de intercambio sufriron ataques e un malware destinado a fúndalas de vitcoin dos usuarios dedicouse a roubar os datos dos usuarios. E a desconfianza xerada por todo iso fixo que o valor da vitcoina diminuíse drasticamente.

Hai que ver a evolución do proxecto. Non parece fácil que una moeda totalmente virtual teña una difusión masiva, pero tendo en conta que una parte cada vez maior da nosa vida é online e virtual, calquera sabe...

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila