María Jesús Esteban Galarza: “A actividade realizada a gusto é difícil que o traballo non invada ao longo de toda a túa vida”

Galarraga Aiestaran, Ana

Elhuyar Zientzia

María Jesús Esteban Galarza (Alonsotegi, 1956) é matemática e foi a primeira en lanzar a tesina de matemáticas en eúscaro. Lembra que naquela época non había léxico universitario e que foi un traballo fantástico pero bonito. Desde entón continuou profundando no mundo das matemáticas e actualmente forma parte do consello da ciencia do CNRS francés e do centro Ceremade da Universidade de Paris-Dauphine. É membro e representante doutros organismos científicos: Consello Internacional de Matemáticas Industriais e Aplicadas, a asociación EU-MATHS-IN, BCAM, Jakiunde… e recibiu numerosos premios, entre eles o premio CAF-Ielhuyar de méritos. Recoñeceu que a escaseza de mulleres no seu campo altéraa e non renuncia a soñar.

maria-jesus-esteban-galarza-ikerkuntza-lana-gustur
Ed. Cyril Entzmann
MATEMÁTICA
Que é o que máis che sorprendeu, alterado ou sorprendido desde que empecaste a traballar?

Alteráronme moitas cousas no traballo ao longo da vida, porque eu son moi rebelde [ri]. Pero a maioría das veces esquézoos rapidamente. Pero hai un asunto que non é para min nin sorprendente, nin impactante, pero si perturbador. É dicir, que as mulleres estean tan poucas no meu traballo. A pesar de resistir ao máximo, de non esquecer nunca, de tentar convencer ás mozas novas… é difícil cambialo.

Si falamos de asombro, paréceme sorprendente canto cambiou a miña vida desde que empecei a traballar. Na investigación póñome tranquilo, contento. Pero co paso dos anos o meu traballo foi crecendo e diversificándose, e a vida, aos poucos, foise complicando moito máis, e case desaparecendo a fronteira entre a vida persoal e profesional. Para sempre? Non creo, estou a envellecer e agora igual recuperarei a miña vida persoal. Pero a verdade é que non o esperaba cando empecei a traballar.

O que me pasou a min tamén sucedeu a moitos outros: si fas o traballo que fas a gusto, con moita afección, é difícil que o traballo non invada toda a túa vida…

Que che gustaría ser testemuña da revolución ou do descubrimento?

Un dos meus grandes soños é que os científicos atopen unha fonte de enerxía limpa e barata, aínda que non creo moito niso. Fálase moito, por exemplo, do hidróxeno. Con todo, ouvidos algúns físicos e enxeñeiros expertos niso, está moi claro que este obxectivo está moi lonxe de ser utilizado de forma ampla. Seguramente, co hidróxeno como mínimo, non hai esperanza de que unha fonte de enerxía limpa poida ser utilizada dunha maneira normal e xeral mentres eu vivo… Pero os soños non se deben abandonar, verdade? Talvez…

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila